Тапқышбек
Тапқышбекті, балалар,
Білесіңдер бұрыннан.
Көп жаңалық таба алар,
Хабары мол ғылымнан.
Ерте, ерте, ертеде,
Анықтап кім көріпті.
Өте алыс өлкеде
Бір Жарқанат болыпты.
Келді қырға гүл көктем,
Масатыдай құлпырып.
Ақтарылды нұр көктен,
Мейірлене күн күліп.
Түрлі-түрлі ертегі
Тұла бойды ерітеді.
Түні бойы тыңдаймыз,
Қасып қойып желкені.
Ертеде бір талапты –
Жетім бала болыпты.
Аралап бар алапты,
Ақыл-оймен шолыпты.
Ертеде, әлде бүгінде,
Алатаудың түбінде
Егіз бала туыпты
Көп қаланың бірінде.
Көктем сайын нұр болып,
Айналыпты жаңбырға.
Содан кейін гүл болып,
Жайқалыпты әр қырда.
Жалған айтып не керек,
Өтірік сөз – ебелек.
Біз оқитын мектепте
Үш дос болды керемет.
Күн күлімдеп, қар жібіп,
Сай-саламен су ақты.
Бүршік жарып тал-шыбық,
Көқтем келді шуақты.
Көңілі тым қаяулы
Самат деген бала бар.
Басқалардай аяулы
Онда-дағы ана бар.
Ерте, ерте, ерте екен,
Ешкі жүні бөрте екен.
Қырғауыл жүні қызыл екен,
Құйрық жүні ұзын екен,
Орман тұрды жайқалып,
Самал желмен шайқалып.
Ағаштардың ағайын
Бірліктері байқалып.
Ерте, ерте заманда
Жылан патша болыпты.
Таңдамапты табанда,
Кез келгенді сорыпты.
Өртеніп жатты бір өзен,
Болмаса-дағы ұлы өзен,
Алайда, ауыл-аймақтың
Бақыты еді бұл өзен.
Ерте, ерте заманда,
Мынау жалпақ ғаламда
Тату екен, дос екен
Жан-жануар, бар аңдар.
Мақтақыз бен Мысық дос бопты,
Достардың көңілі хош бопты.
Бірде қыз жеке қалыпты,
Бір мейіз тауып алыпты.
Кіп-кішкентай кезі еді,
Қоянның сұр Көжегі
Бәрін көріп-білмек боп,
Ну орманды кезеді.
Дастан емес, жыр емес,
Аспан емес, күн емес
Сөз етпегім сіздерге.
Табылар деп бір белгі,
«Ерте, ерте, ерте екен,
Ешкі жүні бөрте екен»,
Деп бастаса ағалар,
Құлақ түрер балалар.
Еңбегімен күн кешіп,
Шал мен бала мінгесіп,
Жүрген еді есекпен,
Жұрт қарады кім десіп.
Өмірде сірә бар ма екен
Көңілден жүйрік, көңілден?
Бар дүние, бар мекен
Қиялға бірден көрінген.
Ерте, ерте заманда
Көрінбепті Жыл деген.
Жан-жануар тағы аң да
Уақытты білмеген.
Әжем кейде отырып,
Көп әңгіме шертетін.
Жүрегіңе от үріп,
Тұла бойды ерітетін.
Баяғы өткен заманда
Жұт болды бір алапат.
Мал түгілі адамға
Әкелді ол зар, апат.
Ерте, ерте, ертеде
Соғыс деген болмапты.
Барлық байтақ өлкеде
Бейбіт өмір орнапты.
Ерте, ерте, ертеде,
Әйтеуір, бір өлкеде,
Жүні жібек үлпілдек,
Бүйірі тоқ бүлкілдек,
-
- Архимед
- Оноре де Бальзак
- Александр Пушкин
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі