Жүрсін, Күлән, Шонымға
Сөз тыңда, Жүрсін менен Күлән, Шоным,
Қысқа емес, аңлауымда, ақыл - тоның.
Жақанға жаратылып келгеннен соң,
Оймаған өлім шіркін кімнің қоңын.
Әбдіхалық деген жиені өлгенде айтқан көңіл қосы
Тиген соң, апа, бізге жазған хатың,
Болды ұмыт бала-шаға, үй мен қатын.
Кеуілдің көрпесіне от тигендей,
Өксідім отыра алмай, шыдап дәтім.
Түйебай өлгенде әйеліне айтқан көңіл қосы
Құлақ қой, қайғы ішінде қалған жеңге,
Бар ма лаж, өкінгенмен, біткен демге?!
Қайғысы қайтыс болған марқұм ердің,
Сен түгіл, сырт ағайын, батты елге!
Үбісұлтан Аяпұлының баласына айтқан көңіл қосы
Қолыңнан жібек баулы қашты тұйғын,
Күллият келмеуші еді жанға қиғың.
Түрі жоқ таптыратын тұс-тұсынан,
Жоқтас деп келгенменен жұртты жиғың.
Қаражанның баласы Дәрменге айтқан көңіл қосы
Ер едің өшбу жақан тапқан бағын,
Күжім ең, көтерілмес, келсе де ағын!
Нарлардың нарқы қымбат, нәсілі таза,
Болғанын жұрт ұнатпас, жүгі шағын.
Ешнияздың баласы Мүсілімге айтқаны
Бала еді мұрынға исі Мүсілім гүлдей,
Гүл ұшып, кеуілің, аға, болды түндей.
Жарылқар жақсы көрген құлың Алла,
Жапаға жақын айлап түткен жүндей.
Жетпісбайға
Туымды ту сияқты елге тайпы,
Тұтынған, төзім беріп, алар бәйгі,
Үкіміне Ақтың нендей қол қусырған,
Ерлердің өтеледі барлық айыбы.
Қошбанов Ғайыпқа
Қайырлы қазаларың болсын, Ғайып,
Жалындық Жаппар Хаққа қолды жайып.
Дұғасы досқа достың қабыл болып,
Жарылқар барлығын да болса да айып.
Мен қалдым қайғы-қасірет қапасында
Аталық ақымды мен кештім, балам!
Өкшелес өзімменен өстің, балам!
Халқыңа хабарыңмен қамқор болып,
Сәуірдің самалындай естің, балам.
Күйігің кетті, балам, өртеп ішті
Күйігің кетті, балам, өртеп ішті,
Қаусата қабырғамды қатаң қысты!
Сабыр етіп соңын мұның сұрамасақ,
Шара не Саттар Хаққа үкімі күшті?!
Төрежанов Көбжан өлгенде әйеліне жазып берген жоқтау жыр
Құлақ қойып тыңдаңдар,
Көңіл айта келген ағайын.
Тозып қалған тозаң боп,
Көңілдің шаңын қағайын.
Аспан — садақ, ажал — оқ
Аспан — садақ, ажал — оқ,
Мысалы Алла — мергенді.
Жер — омақа, біз — қоян,
Етуге әл жоқ ербенді...
Серігің жоқ бір Алла
Серігің жоқ бір Алла!
Өлмейтін тіпті, тірі Алла!
Осыншаны халық еткен,
Құдіреті күшті, ірі Алла!
Мінәжат жырлар
Ей, Карим, көңілін көркейт мұсылманның!
Қуандыр қайбірін де қысылғанның!
Таупық бер біреуі емес, бәріне де —
Көңілінен иман нұрын ұшырғанның!..
Жас жетіп жақ тамырың білеуленді
Жас жетіп, жақ тамырың білеуленді,
Күннен күн көз гауһарың кіреуленді.
Теріңнен көрің жуық болғанменен,
Қоймайсың үзеңгіңді шіреуді енді.
Артқы өмір аңлауымда түс сияқты
Артқы өмір, аңлауымда, түс сияқты,
Алғы өмір қолға қонған құс сияқты.
Тілләға тірілікті балағанмен,
Болады бара-бара мыс сияқты.
Барады аз ғана өмір желдей заулап
Барады аз ғана өмір желдей заулап,
Әр жерге әуреледі жығып, аунап.
Бәрін де мал-мүліктің "Менікі!" деп,
Кеседен кісідейміз келген даулап.
Ой табу оңай емес ерікпесе
Ой табу оңай емес ерікпесе,
Ақсұңқар аңға ұшпайды елікпесе!
Адамды ой пікірі оянбаған,
Болады байқауымда өлік десе!
Маза жоқ майыңда да тұз болмаса
Маза жоқ майыңда да, тұз болмаса,
Көркеймес көңілің ұл мен қыз болмаса.
Алысқа, арып-ашпай, бара алмайсың,
Көнеден келе жатқан із болмаса.
Астыңда аң құтқармас атың болса
Астыңда аң құтқармас атың болса,
Хошрой қойынында қатын болса,
Әр түрлі дерт, сырқаудан денің сау боп,
Күлкі, ойын күнде көңіл шатың болса.
Мәшһүр Жүсіп атама арнау
"Бісміллә" деп сөз бастайын атам жайлы,
Артына зор із қалдырған адам жайлы.
Дүниенің бес қымбатын өлең еткен,
Көпейұлы Мәшһүр Жүсіп дана жайлы.
Ақыл туралы
Заманнан көне келе жатқан асыл сөз бар:
"Ақылына ақыл қосып ала тұғын"
Ақылдымын, мен ақпын деп ардан озба,
Белгілі жайт еңіреп артта қалатынын.
Өмір өлшемдері
Әлпештеп, алды-артыңнан анаң шығып,
Қасыңнан кетпес қиғаш қадам шығып.
Ана - ана пәруана боп перзенті үшін,
Күн кешер көрсетпе деп жаманшылық.
Жарылған жалған дүние жар басындай
Жарылған жалған дүние жар басындай,
Сырқылдақ сарттың, өмір — арбасындай.
Кететін құлағанды құдыққа алып,
Ағысты, ажал — дария арнасындай.
Баз біреу мал-мүлікке масығады
Баз біреу мал-мүлікке масығады,
Сабыр етпей, сасқалақтап, асығады.
Тегешін толып тұрған төгіп алып,
Отырып өз-өзінен ашығады.
Шырын тіл, шырайлы жүз болсаң кішік
Шырын тіл, шырайлы жүз, болсаң кішік,
Құрметтер қатар, құрбың аттан түсіп.
Көрікті көп көзіне көрінерсің,
Дарақтай миуалы тұрған пісіп.
Шырын тіл, шырайлы жүз болсаң балдай
Шырын тіл, шырайлы жүз болсаң балдай,
Боларсың бұлт шөгетін биік жалдай.
Басыңа бақ бүркіті балапандап,
Ер жетіп аңға ұмтылар андай - андай.
Болғанмен білімсізге бақыт серік
Болғанмен білімсізге бақыт серік,
Жүрмейді жүз айтқанмен, дәулет еріп.
Ұрынып өз-өзінен от пен суға,
Жоқ қылар жошағыдай жинап, теріп.
Ер деме артында аты қалмағанды
Ер деме артында аты қалмағанды,
"Асыл" деп айтпа, адам алмағанды.
"Халық қамын ойлайды" деп ойламаңдар,
Нәпсі үшін ұят, арды жалмағанды.
Шамдай бол түн пердесін ашатұғын
Шамдай бол, түн пердесін ашатұғын,
Жердей бол, бар мақұлық басатұғын.
Басыңа бақыт қонып, дәулет бітсе,
Жан-жаққа дариядай бол тасатұғын.
Алысқа аңлауымда ақыл серік
Алысқа, аңлауымда, ақыл серік,
Болмайды тапсаң серік, жолың керік.
Үстінен қазынаның құлатады,
Ізіне ер де отыр, беріп ерік.
- Джон Максвелл
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі