Өлең, жыр, ақындар

Мен естіген көп адам

Мен естіген көп адам
Өсіресе ақындар,
Тойған болып дүниеден,
«Құрсын» деп «тұрмыс» тақылдар.

Толық

Өлім - құрдым, өмір - өзен, жоғалт

Өлім - құрдым, өмір - өзен, жоғалат,
Өсер өзен тұрмыс жасын сорғалап.
Тағдыр желі еркіні қоймай айдаса,
Сорлы қу бас қайда кетпес домалап.

Толық

Көңіліме

Айнусыз алғыр көңілім,
Араның әбден ашылсын.
Жырларың буған сөз гүлі,
Будақ - будақ шашылсын.

Толық

Күз

Күні кеше ғана жүз жайнаған,
Құбылжыған сәнді табиғат.
Бүгін көрсең жөнді түр қалмаған,
Солған, өшке, өлген - бәрі жат.

Толық

Көңіл

Көңіл деген дария,
Желсіз күнде жай жатқан.
Кейде соғып, дариға,
Ой дауыл ғой оятқан.

Толық

Құрманғазы (Ерегес)

Жыл толды ескі кәсіп тоқтағалы -
Жылқымен қыста Құрман ықпағалы,
Құраулап ыстық күнде қауға тартып,
Жоқ қарап әр төбеге шықпағалы.

Толық

Құрманғазы (Эпилог)

Оқушым! Өзің соңғы толға сырды:
Ел қашан қалдырғалы ол ғасырды?!
Ал сонау ата күйшін, өз қасыңда,
Жүрегің жүрегімен жалғас ұрды.

Толық

Менің көшемнің тынысы

Коммунист проспекті - менің көшем!
Алаңында, биікте Ленин көсем!
Үй, мекемем, үкметім - бәрі осында,
Тіпті жөн-ақ осыны Елім десем!..

Толық

Құрманғазы (Абақтының алдында)

Темір тор, биік қамал, қара құлып,
Қояр ма үлкен жанын жара қылып?!
Әне жүр надзиратель сап-сарала,
Иыққа суық қару-жарақ іліп.

Толық

Тағдырым – қыз...

Тағдырым – қыз,
Ән-жырым – Сіз
Қашанда.
Өле-өлгенше,

Толық

Коммунист сөзім

Ыстық, қымбат елге күннен
Партиялық съезімі
Азды-кәпті еңбегімімен
Саған асыл сый өзім!

Толық

Правдаға

Мен бала едім тұңғыш сені көргенде,
Тұңғыш рет тіліңді ұға білгенде.
Сен, қаралы көз жасыңмен естірттің
Әкем менің - ұлы Ленин өлгенде.

Толық

Көзіңді аш

Кедейлер топ болып отыр,
Топтанып көп болып отыр.
Бәрі де газетке жазылған
Не пайда - жоқ болып отыр.

Толық

Қазақстан

Қазақстан өлкесінің кеңдігін
Өлшеп жатпай өзгелерше мен бүгін,
Оңай ғана ұғындырып байқайын,
Болмашы бір белгілерін айтайын.

Толық

Күзет әні

Жарық түнде жазық дала, жайлауда,
Шаршамаймыз атқанша тан ойнауға,
Ай астында алтыбақан тербеліп,
Үйренгенбіз толқынды жыр толғауға.

Толық

Жаңбыр

Күркірете көгімді
Көк ала бұлт сөгілді.
Отты көзі жалтылдап,
Бір шолып қап жерімді

Толық

Аттан түскенде

Желе аяңдап Қаракөкпен,
Жеттім міне аулыма.
Жас жүрегім соқты қатты
Жеткенкен-ақ ел маңына.

Толық

Бұл кім?

Осы бір тыным таппас елгезектік
Білмеппін көп сырларын, елемеппін.
Әншейін, пысық қана, адал жан деп,
Кейде оның дегеніне көне кеттім.

Толық

Ыбырай

Аманмын, ақын Байнаш, жүрмін тірі!
Пенденің белгісіз ғой көрер күні,
Тірлікке қор болам деп ойламаймын,
Сау болса тәңірімнің берген тілі.

Толық

Кемеде

Бір кемеде бір қазақ
Алыс сапар алдында.
Шыға қапты жолға ұзақ
Жатпай тыныш аулында.

Толық

Кюдо-саки-но дайдзедайдзин

Жел жұлып ұшып жапырақ,
Суықтан гүлдер суалып
Қар жауған жоқ...
Ағарған -

Толық

Исса

Байғұс құс жауы тор құрған
Қамығады, қараса
Көбелекке шарқ, ұрған.
Күн ертең терек кесілмек,

Толық

Тауық тағы таң атпай айқайлады

Тауық тағы таң атпай айқайлады,
Тарап кетті тәтті ұйқы балқаймағы.
Көзімді ілмей төсекте дөңбекшимін,
Түседі де ойыма қай-қайдағы.

Толық

Бозбаланың жарқ - жұрқ етіп жанары

Бозбаланың жарқ - жұрқ етіп жанары,
Бір ғажап от лапылдатып барады.
Шұғыласы алаулаған жалынның
Албыраған екі бетке тарады.

Толық

Шәкірттеріме

Балалар, жат та, тұр да, білуді ойла,
Үнем түгел тұрмайды мұндай тойда.
Жігіттіктің қадірін ғылыммен біл,
Салқылық, салақтықты былай қой да.

Толық

Тәуірбек болысқа

Ассалаумағалейкүм, Тәуірбегім!
Мақтауға арғы атанды ауыр келдің.
Үшкілдір арғы тегің қалмақ еді,
Желқомдап мініп келген жауыр көгін.

Толық

Ғылым туралы

Мысалы дүние - теңіз, ғылым - кеме,
Кемесіз терең суға түсем деме.
Толқыны тауға ұқсаған мына заман,
Сезе ме мұны даңғой жаһил неме?

Толық

Қалың мал туралы

Адамға Хауаны арнап жаратты Хақ,
Ғибрат түп атаңнан ойланып бақ.
Әлемнің тұңғыш ұлы, тұңғыш қызы -
Бұлардан басқа жандар келмеген шақ.

Толық

Орыстың мұсанннфі - Пушкин дана

Орыстың мұсанннфі - Пушкин дана,
Одарен природой ғапыл сана.
Данышпан қатарында атын жазған,
Қате қылған іс екен Шұғбан бала.

Толық

Ғұзыр қып қалыбынды тұт назарға

Ғұзыр қып қалыбынды тұт назарға,
Ақ қағаз тәштит етпе хат жазарға.
Адамның оңашада бәрі білгіш,
Түскен соң мағлұм болар сөз базарға.

Толық

Өлім туралы

Баладан, мал мен жиһаз болмас пайда,
Қазір біз тексерусіз жүрміз жайға.
Тірлік бітсе, өлмегің шын емес пе,
Бұрынғы ата-бабаң - бәрі қайда?

Толық

Лермонтов көкіректі, көзді туған

Лермонтов көкіректі, көзді туған,
Білмеген айырмайды уды судан.
Бетіне данышпанның күйе жағып,
Не түрлі сұмдық шықты бала қудан.

Толық

Шұғбанға

Шұғбан, мұнша неге жаттың жайға,
Сабақты сатқаның ба ет пен шайға?
Зинаһар жаным, кешікпей тез қайта көр,
Кейінгі оздырарсың келген тайға.

Толық

Кәрілікке

Жетелеп жетпіс алды, алпыс айдап,
Бекітіп қол-аяқты жіпсіз байлап.
Дүниенің бәрі де күңгірт тартты,
Шапшыған тұнық едім тұрған қайнап.

Толық

Замандасқа

Ей, достым, қапыл жатпа, басты көтер,
Алданып ақымақтықты қума бекер.
Айуан емес, адам боп жаратылдық,
Көңіл көзі барларға бұл да жетер.

Толық

Еңбек туралы

Сорлы елім, көріп жүрсің еңбекті жау,
Ел кезіп, өсек айтып, ізденіп дау.
Істейтін бар кәсібің - ұрлық-зорлық,
Кісі жоқ алдын ойлар бір дені сау.

Толық

Болжаусыз осы екен ғой өлім деген

Болжаусыз осы екен ғой өлім деген,
Күн бұрын көзге келіп көрінбеген.
Артыма сөз қалдырмай ала кеттім,
Айғайға қайран даусым ерінбеген.

Толық

Ән басып, мейір қандыра салғандай қып

Ән басып, мейір қандыра салғандай қып,
Үйреніп жастар ғибрат алғандай қып,
Тәтті әннің арасына асыл сөзді,
Тоқысаң меруерт пен маржандай қып.

Толық

Салиха - Сәмен

Монғолдың ескілікті тұрмысында,
Ясукей батыр ханның тұрғысында.
Атақты Алтай тауын мекендеген,
Билеген өзін өзі ол тұсында.

Толық

Заманның опасыз халіне Әбубәкір молданың айтқан өлеңі

...Жалған сөз азаматқа болды оңай,
Замана болды, халқым, әлде қалай?
Сөйлемей тілің тістеп отырмасаң,
Аузыңнан жалғыз кәләм шыққан сөзің

Толық