Еңбектен қашпа,
Ырысыңды шашпа.

Ілмектер: еңбек, ырыс

---

---

Ез —езер,
Езерден ырыс безер.

Ілмектер: ырыс, еңбек

---

---

Іңірден жатқан — ырыссыз қалады.

Ілмектер: еңбек, ырыс

---

---

Маңдайы терлемегеннің
Қазаны қайнамайды.

Ілмектер: еңбек

---

---

Аңқау алдырар,
Жалқау қаңғырар.

Ілмектер: аңқау, жалқау, еңбек

---

---

Тауық құс емес.
Жалқау кісі емес.

Ілмектер: жалқау, еңбек

---

---

Тауық құс емес.
Жалқау кісі емес.

Ілмектер: жалқау, еңбек

---

---

Жұмысы жоқтың ырысы жоқ.

Ілмектер: жұмыс, ырыс, еңбек, кәсіп

---

---

Еңбексіз ел кезгенің —
Ар-ұяттан безгенің.

Ілмектер: еңбек

---

---

Саудың асын ішіп
Аурудың ісін істейді.

Ілмектер: ауру, еңбек

---

---

Еңбегің болмаса,
Елге өкпелеме.
Ықтасының болмаса,
Желге өкпелеме.

Ілмектер: еңбек

---

---

Еңбекке ебі жоқтың,
Елдікке себі жоқ.

Ілмектер: еңбек

---

---

Жіп үзілді – жүк шашылды.

Ілмектер: еңбек

---

---

Кәріге еңбек – көмек, көп ас – масыл.

Ілмектер: еңбек

---

---

Ең дәмді деп татқаның –
Еңбегіңмен тапқаның.

Ілмектер: еңбек

---

---

Істің көзін таппағанның
Күші зая,
Еңбегі ештің
Істеген ісі зая.

Ілмектер: еңбек, іс, өнер

---

---

Еқбеккердің ұйқысы аз.

Ілмектер: еңбеккер, еңбек

---

---

Ермек қуған
Бәлеге жолығады;
Еңбек қуған
Қазынаға молығады.

Ілмектер: еңбек

---

---

Өмір — теңіз,
Еңбек — егіз,
Ақыл — сегіз.

Ілмектер: ақыл, еңбек, өмір

---

---

Еңбегі жоқ ғалым —
Ыстығы жоқ жалын.

Ілмектер: еңбек, ғалым

---

---