Әйми

Әйми керейдің шеруші руынан туған біреудің жалғыз ұлына айттырған найман руының қызы екен. Қалың малы беріліп болып алғалы отырғанда, бақытқа қарсы күйеу жігіт қайтыс болады. Жігіттің жылы өткеннен кейін «қызға біреулер құдаласқалы жатыпты» деген хабар керей жағының құлағына тиеді. Керей жақ алатын жігітін қосып, қыз жаққа адам жібереді. Бірақ қыз барған жігітті жаратпайды. Құда жақ: «Қалың малды қайтарамыз» деп жат ниет білдіреді. Жігіт жақ бұл ақуалды орыс жерінде съезде жүрген Бейсенбіге хабарлайды. Сол дәуірдің ережесінде қызды айттырған жігіт өлсе, қыз сол елдегі өзінің таңдаған жігітіне барады. Егер ол жігіт алмаса, яки алуға жағдайы жар бермесе, қалың мал салауат болады. Қыздың талабына лайықты жігіт шықпаса, қыз жақ қалың малын қайтарып беріп, қыздың бас еркіндігін алады екен.

Бежең қайтар жолда келіп құдалармен сөйлессе, олар қалың малды қайтарамыздан басқаны айтпайды. Бейсенбі: «Қалың мал қайтару қашпас, мен қыз лебізін өз құлағыммен естісем, — деп Әймиді шақыртып алып, — құдаласқан жігітің бақытқа қарсы қайтыс болды. Бұл — тағдырдың ісі. Атамыз қазақта «жесір ерден кетсе де, елден кетпейді» деген салт бар. Мына жігіттерден көңілің сүйгенін таңда, көңілің толмаса, бүкіл керейді таңдауыңа да болады», — дейді.

Ат-атағы елге әйгілі Бейсенбіні Әйми де сырттай білуші еді. Бұл рет Бейсенбінің көз тартарлық тұлғасы мен көңіл толарлық келбетін көргенде Әймидің іштей ғашықтық сезімі қозғалып, Бейсенбіге: «Керейден өзім таңдаған жігітіме баруыма бола ма?» — деп сұрайды. Бейсенбі: «Ел салған жол, жалғасып келе жатқан салт қой, неге болмайды? Болады!» — дейді.

Өжет Әйми: «ондай болса, мен өзіңді таңдаймын, басқаңа бармаймын», — дейді. Бейсенбі бір жағынан өзі айтқан сөзінен бұлтара алмайды, енді бір жағынан Әйми сынды сымбатты, сұлу, өжет аруды өзі де шын жүрегінен сүйеді. осылайша, Әйми өзінің тамаша мінез-құлқы, ұнамды іс-әрекеті, ақ жарқын, меймандос, сауықшыл ерекшелігі және зейінді зерделілігімен жұртқа да, Бейсенбіге де ұнайды. Бежеңнің ақылына  қосып, дау-шарларға билік айту, елді береке-бірлікке шақыру іс теріне де араласады. Ел алдында зор беделге ие болады. Түсетін түсел, келетін қонақ Әйми отауына ауады. Әймидің осындай іс-әрекетіне сүйінген Бежең өзінің көңіл-күй, ой-өрнегін «Әйми» атты күй қылып қалдырады.