Көп бейінді облыстық ауруханасының кардиология бөлімінде пациенттерге көрсетілетін мейіргерлер қызметінің сапасын бағалау

Студент: Байтуман Диана Серикқызы  
Ғылыми жетекші: Саим Л.Н.
«Көп бейінді облыстық ауруханасының кардиология бөлімінде пациенттерге көрсетілетін мейіргерлер қызметінің сапасын бағалау»
Көп бейінді облыстық ауруханасы     
Қызылорда медициналық жоғары колледжі

Кілт сөздер: созылмалы жүрек жеткіліксіздігі, мейіргер, сапа, кардиолоиялық аурулар, мейіргерлік күтім, күтім сапасы, миокард инфарктісі.

Тақырыптың өзектілігі: Дүниежүзілік Денсалық Сақтау Ұйымы статистикасы бойынша қазіргі кезде дамыған елдерде науқастардың өлім себептері арасында жетекші орынды жүрек-қан тамырлары аурулары алады. Жүрек ауруымен ауыратындар санының үнемі өсіп, науқастардың жасының үнемі төмендеуі алаңдатады. Қазіргі уақытта миокард инфарктісімен ауыратын науқастың жасы 23-25 ​​жастан аспайтын жағдайлар бар. Жүрек аурулары әсіресе еңбекке қабілетті жастағы ер адамдарда жиі кездеседі.

Статистикалық мәліметтер: Қазіргі уақытта Ресейдің әрбір 16-шы тұрғыны жүрек-қан тамыр ауруымен ауырады, бұл елдегі осы аурудың эпидемиясы туралы айтуға мүмкіндік береді.

Америка Құрама Штаттарындағы жүректің ишемиялық ауруы жағдайларының жартысына жуығы миокард инфарктісі болса, Ресей Федерациясында стенокардия барлық жүректің ишемиялық ауруы жағдайларының 43,5% -ында диагноз қойылады, тағы 54,2% - ы жүректің ишемиялық ауруының басқа түрлері, ал миокард инфарктісі тек 2,3%-ын құраған. Осы мәліметтерге сәйкес, Америка Құрама Штаттарымен салыстырғанда миокард инфарктісі біздің ел тұрғындарында 2,1 есе аз кездеседі. Миокард инфарктісінен қайтыс болу, ресми статистикаға сәйкес, Ресейде де аз кездеседі.Мәселен, егер АҚШ-та миокард инфарктісі әр үшінші жағдайда (31,2%) жүректің ишемиялық ауруынан өлім диагнозы қойылса, онда Ресей Федерациясында - әрбір оныншы жағдайда (10,6%).

Батыс Еуропада ерлердің өлімінің басты себебі жүрек аурулары болды. Британдық зерттеушілер онкологиялық аурулар негізінен Батыс Еуропада орналасқан 12 елдегі ерлердің өлімі құрылымында бірінші орынға шыққанын анықтады. Еуропаның қалған бөлігінде, жалпы әлемдегі сияқты, жүрек-тамыр аурулары өлімнің басты себебі болып қала береді. Жұмыс нәтижелері European Heart Journal-да жарияланды.

Жүрек-қан тамырлары аурулары он екі елде: Бельгия, Дания, Италия, Израиль, Испания, Люксембург, Нидерланды, Норвегия, Португалия, Словения, Франция және Ұлыбританияда ерлердің қайтыс болу себептерінің тізімінде жетекші орынға ие болды. Әйелдер арасында бұл үрдіс тек Дания мен Израильде байқалады.

Қазақстан Республикасы. Әлемдегі өлімнің басты себебі болып жүрек-қан тамыр ауруы сақталады. Қазақстанда жиырма бірінші ғасырдың соңғы жылдарында жүрек-қан тамыр ауруы 2,4 есе өсті. Зерттеудің мақсаты. Жылдың айы, маусымы, сонымен қатар науқастардың жынысы мен жасына қарай Астана қаласында артериалды гипертония, жүрек ишемиялық және цереброваскулярлы аурулары себебінен болатын өлім-жітімін талдау.

Материал және әдістері. Қазақстан Республикасының ұлттық экономика министрлігі – статистика комитетінің 2009-2017 жылдарға арналған деректері бойынша, Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігінің «Қазақстан Республикасы халқының денсаулығы және денсаулық сақтау ұйымдарының қызметі туралы» 2001-2017 жылдарға арналған статистикалық жинақтарының негізінде ересек тұрғындардың күнделікті өліміне қатысты артериялық гипертония (АГ), жүрек ишемиялық ауруы (ЖИА), цереброваскулярлық ауруларымен (ЦВА) сырқаттану және өлім-жітім статистикалық талдау жүргізілді.

Нәтижелері және талқылауы. АГ өлімінің ең жоғары көрсеткіші көктемде байқалды – 171 (29,1%), ал қыста – 159 (27,1%), күзде – 132 (22,5%), ең төменгі жазда - 125 (21,3%). Жас топтарында жас ерекшеліктеріне байланысты өлім саны артуда: жастар арасында 16 (2,7%), орта жас адамдар арасында 112 (19,1%), егделерде 223 (38,0%) және қарт адамдарда 236 (40,2%). Коронарлық жүрек ауруларынан 1473 өлім-жітім жылдың көктемінде (27,7%), содан кейін қыс мезгілінде 1374 (25,8%), 1259 (23,6%) күзде және 1218 жазда (22,9%) байқалды. Жас топтарындағы өлім-жітім саны артуда, жастардың арасында 289 (5,4%), орташа жас аралықта 1129 (21,2%), 1705 (32,0%) егде және 2201 (41,3%) кәрілік жастағы. Талдау көрсеткендей, ЦВА кезінде ең жоғарғы өлім-жітім күзде және қыста байқалады, содан кейін көктемде және жазда ең төменгі деңгейінде байқалады. АГ және ЖИА себебінен болатын өлім-жітім сияқты, ЦВА кезіндегі өлімнін жасқа және жынысқа байланысты айырмашылықтары байқалады, сонымен қатар, 45 жастан асқан өлім-жітімнің күрт өсуі байқалады. Жастармен салыстырғанда орта жастағы өлім-жітімі 3 еседен астамға артты, ал екі топта да ерлердің өлім-жітімі 2 есеге артық. Бұрынғы топтармен салыстырғанда 60-74 жас аралығындағы науқастар тобында өлім-жітім өсуі азайған, ал әйелдер мен еркектер арасында көрсеткіш бірдей, оның ішінде жыл мезгіліне байланысты ерекшеліктері жоқ. Қарт топтағы адамдардың арасында 60-74 жас тобымен салыстырғанда өлім-жітім артық өсті, әйелдер арасында екі есе еркектермен салыстырғанда.

Қорытынды. Астана қаласы ересектер арасында жүрек-қантамырлық сырқаттану мен өлім-жітім көрсеткіштері Қазақстан Республикасындағы көрсеткіштерге сәйкес, олардың таралуы мен өлім-жітімінің кейбір айырмашылықтары, атап айтқанда, өлім-жітімнің жынысына, науқас жасына және жыл мезгіліне тәуелділігі анықталды. Әйелдерде гипертензия мен ЦВА өлімінің таралуы жоғары, ерлер арасында коронарлық артерия ауруларынан болатын өлім-жітім көрсеткіштері басым. Жасы ұлғайған сайын барлық негізгі жүрек-қантамырлық, әсіресе 75 жас және одан жоғары жастағы адамдарда өлім-жітім санының артуы байқалады. Талданған жылдар ішінде гипертониядан және жүрек ишемиялық аурудан болатын өлім көктем мен қыста жоғары болды, ал күзде және қыста ЦВА өлімінің көрсеткіші жоғары болды, ал жазда негізгі жүрек-тамыр ауруларынан ең төмен өлім байқалды. Негізгі сөздер: жүрек-қантамыр аурулары, өлім, жыл мезгілдері, артериялық гипертензия, жүректің ишемиялық ауруы, цереброваскулярлық аурулар

Зерттеу мақсаты: Көп бейінді облыстық ауруханасының кардиология бөлімінде пациенттерге көрсетілетін мейіргерлер қызметінің сапасын анықтау

Тәсілдер мен материалдар

Зерттеу жұмысы Көп бейінді облыстық ауруханасында жүргізілді.Зерттеуге барлығы20 пациент және 20 мейіргер қатысты. Мейіргерлер кардиология бөлімшесінде қызмет жасайды.

Зерттеу түрі: Сапалық

Зерттеу дизайны: Жағдайды зерттеу.Сауалнама әдісі қолданылды.1-ші сауалнама кардиология бөлімшесіндегі пациенттер арасында жүргізілген сауалнама және мейіргерлерге жүргізілген сауалнама.

Зерттеу объектісі: 2021 жылы желтоқсан, қантар айында Қызылорда қаласы, көп бейінді облыстық ауруханасының кардиология бөлімінде зерттеу жұмысы жүргізілді.Осы  зерттеуді  жүргізуде сауалнама алынды. Зерттеу кардиология бөлімінде ем қабылдап жатқан және жұмыс атқаратын мейіргерлер 18-60 және одан жоғары жас аралығындағы адамдар тобын қамтыды. Зерттеуге жалпы 40 адам қатысты. Соның ішінде 20 кардиология бөліміндегі емделушілер болса, қалған 20 сол бөлімшедегі мейіргерлердің үлесіне тиді.

Зерттеу құралы: Сауалнамалар микс ретінде құрастырылды, яғни сауалнамалар интернет-порталдың мақалаларына негізделген. Бірінші Студенческая библиотека онлайн «Диагностика удовлетворенности пациентов качеством ухода» және  «медико-санитарная часть №99 Федерального медико-биологического агенства-анкета по анализу удовлетворенности качеством предоставления медицинских услуг в стационарных условиях»  сайтынан алынған сауалнама сұрақтары қолданылды.   

Негізгі зерттеудегі пациенттерге арналған сауалнама 20 сұрақтан және медицина қызметкерлеріне арналған сауалнама 20 сұрақтан тұрды. Сұрақтардың әрқайсысы үшін бірнеше сәйкес келетін жауаптар ұсынылды. Респонденттерге қолайлы болуы мен сауалнама нәтижелерін жақсарту үшін сауалнама қазақ тілінде дайындалды. Сауалнама анонимді түрде өткізілді, зерттеуге қатысушылар кардиология бөлімінен таңдалды.Зерттеугеқатысушылардан жазбаша түрде зерттеуге рұқсатын беретіндігі туралы келісім алынды.Сонымен қатар кардиология бөлімінің мейіргерлерінен де алдын ала келісім сұралды.

Қорытынды: Көп бейінді облыстық ауруханасында 27.12.2020-05.01.2021 жж аралығында «Көп бейінді облыстық ауруханасының кардиология бөлімінде пациенттерге көрсетілетін мейіргерлер қызметінің сапасын бағалау»атты сапалық зерттеу жұмысын жүргіздім. Зерттеуге өз келісімдері негізінде кардиология бөлімі бойынша 20 пациент және 20-мейіргер қатысты, зерттеу нысаны ретінде пациенттерден, мейіргерлерден бөлек сауалнама алынды.

2020 жылдың желтоқсан, 2021 жылдың қаңтар айында көп бейінді облыстық ауруханасының кардиология бөлімінде пациентке көрсетілетін мейіргерлердің қызметін пациенттер 74%-ға  бағалап, орташа баға көрсетсе, мейіргерлер тарапынан алынған сауалнама нәтижесі 87%-ды, яғни жоғары көрсеткіш көрсетті.

1-ші сауалнама қорытындысы, яғни пациенттерге арналған сауалнама бойынша 20 пациенттің 18-і «Бөлімшедегі мейіргерлік көмек Сізге уақытылы көрсетіле ме?» деген сұраққа «уақытылы» деп жауап бере отырып,  мейіргерлік көмектің уақытылы екендігін жоғары көрсеткішпен, ал өзге сұрақтарға әр түрлі деңгейде жауап берді.

2-ші сауалнама қорытындысы, мейіргерлерге арналған сұрақтар бойынша жауап берген мейіргерлердің көпшілігі 36-45 жас аралығын (40%) құрады. Сонымен қатар, мейіргерлер пациенттерге көп уақыт бөлінуі (100%) және сол бөлінген уақытта көбіне күтім (13/65%) жүргізу, жұмыс барысында психологиялық фактордың әсер етіп (12/60%), бұл фактор пациенттермен қарым-қатынаста теріс әсерін тигізетінін көрсетті (14/70%)

Қорытынды: Көп бейінді облыстық ауруханасында 27.12.2020-05.01.2021 жж аралығында «Көп бейінді облыстық ауруханасының кардиология бөлімінде пациенттерге көрсетілетін мейіргерлер қызметінің сапасын бағалау»атты сапалық зерттеу жұмысын жүргіздім. Зерттеуге өз келісімдері негізінде кардиология бөлімі бойынша 20 пациент және 20-мейіргер қатысты, зерттеу нысаны ретінде пациенттерден, мейіргерлерден бөлек сауалнама алынды.  

2020 жылдың желтоқсан, 2021 жылдың қаңтар айында көп бейінді облыстық ауруханасының кардиология бөлімінде пациентке көрсетілетін мейіргерлердің қызметін пациенттер 74%-ға бағалап, орташа баға көрсетсе, мейіргерлер тарапынан алынған сауалнама нәтижесі 87%-ды, яғни жоғары көрсеткіш көрсетті.

1-ші сауалнама қорытындысы, яғни пациенттерге арналған сауалнама бойынша 20 пациенттің 18-і «Бөлімшедегі мейіргерлік көмек Сізге уақытылы көрсетіле ме?» деген сұраққа «уақытылы» деп жауап бере отырып, мейіргерлік көмектің уақытылы екендігін жоғары көрсеткішпен, ал өзге сұрақтарға әр түрлі деңгейде жауап берді.

2-ші сауалнама қорытындысы, мейіргерлерге арналған сұрақтар бойынша жауап берген мейіргерлердің көпшілігі 36-45 жас аралығын (40%) құрады. Сонымен қатар, мейіргерлер пациенттерге көп уақыт бөлінуі (100%) және сол бөлінген уақытта көбіне күтім (13/65%) жүргізу, жұмыс барысында психологиялық фактордың әсер етіп (12/60%), бұл фактор пациенттермен қарым-қатынаста теріс әсерін тигізетінін көрсетті (14/70%).

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕРДІҢ ТІЗІМІ:

1. Гасилин В.С., Куликова Н.М. Поликлинический этап реабилитации больных инфарктом миокарда. - М.: Медицина, 2010. - 174с
2. Исследование удовлетворенности пациентов доступностью и качеством медицинской помощи в стационарах Санкт–Петербурга (взрослая сеть) в 2014 году. Аналитический отчет МИАЦ. 2014. [Интернет] URL: http://zdrav.spb.ru/ru/reitingi/quality/ (Дата обращения 10.04.2016)
3. Кардиология в вопросах и ответах / Под редакцией профессора Ю.Р. Ковалева. - СПб: ООО "Издательство ФОЛИАНТ", 2012. - 456с.
4. Козлов И.Д. Роль среднего медицинского персонала в ведении пациентов с артериальной гипертензией (сообщение 1) /И.Д. Козлов // Медицинские знания. - 2008. - №5. -С.52-54.
5. Тигранян, Р.А7 Стресс и его значение для организма/ Р.А.Тигранян.- М.: Наука,1988.- 176 с](Куприянов).
6. Рекомендации Европейского кардиологического общества, Европейского общества по изучению атеросклероза, Европейского общества по изучению гипертонии. Профилактика ИБС в Клинической практике. - интернет сайт www.nedug.ru,2013.

---

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз: