Алатау дәстүрлі театрындағы жаңа премьера

«Айман-Шолпан» комедиялық спектаклін «Алатау» дәстүрлі өнер театрының шығармашылық ұжымы қойды. Мұхтар Әуезовтің пьесасы лиро-эпостық жырлар тобына жатады. Акция XIX ғасырдың ортасына келеді. Оқиғаның жалпы өрбіген кезеңі 19 ғасыр. Қазақ фольклорының әлемі сан-түрлі болып келеді. Алайда, өмір тарихына негізделген халық шығармашылығында жиі сатиралық ноталар беретін ерекше бір эпос бар. Ол бәрімізге белгілі  "Айман-Шолпан" лиро-эпостық жыры болып табылады. Бұл пъеса халық шығармаларының арасында ерекше орын алады. Сюжеттің ортасында Айман және оның әпкесі Шолпан бастап тұр. Басты рөлдерді белгілі тарихи тұлғалар-батырлар мен билер сомдайды. Өлеңнің мазмұны - Бай Маман Тама мырза мен Шекті руының батыры Көтібар мырзаның арасындағы күрес болып табылады. Бәсеке, текетірес, тайталастан өрбитін комедияның көркемдік бояуы халықтық фольклор мен ұлттық әндердің қиюын тауып, шебер пайдаланылуының арқасында тіпті қалыңдай түседі. Бұл шығармада ауыл көшпенділерінің өмірі жақсы суреттелген, байлар мен батырларды мазақ еткен. Поэмада жалпы халыққа  құрмет, жомарттық, батылдық пен тапқырлық туралы танымал идеяларды енгізді. Бүгінде "Айман-Шолпан" поэмасы көпшілікке танымал және көптеген театрлардың репертуарына енген пъеса болып табылады. 

Менің ойымша бұл  пъесаны оқыған адам, міндетті түрде спектакльге келу керек деп санаймын. Өйткені тек жақсы көңіл-күй ғана сыйлап қоймай, сонымен қатар қоғамның өзекті мәселелері мен ащы шындықты көрсетеді және сіз соны сезіне аласыз. Спектакльді қою үшін театр ұжымына аз уақыт кетті. Айта кету керек, театр ұжымы Театр өнерін, сатира мен әзіл-оспақты бағалаушыларды кең репертуарымен жүйелі түрде қуантып келеді. Спектакльді теледидардан емес, шынайы өз көзіңмен көрген көрерменге ерекше сезім береді, өйткені актерлардың шын эмоциясы, мимикасы, жанды  дауыстағы ансамбль сүймелдеуімен өткен қойылымы, костюм, декорация майда-шүйдеге дейін ойластырылып жоғары деңгейде құрастырылды. Соның әсерінен көрермендерді бей-жәй қалдырмайды. Синтетикалық өнердің көркемдік жағдайларына толық сәйкес келетін бұл комедиялық қойылым  сахнаны нағыз өнер мерекесіне айналдыратыны сөзсіз. Көркемдік сипаттағы халықтың ұлттық-салттық бояумен әрленген  қазіргі ұлттық рухтың жандануы кезеңіндегі  қойылым жанрында жеңіл әзіл, махаббат, кейіпкерлердің мінездері, оқиғалардың жеңіл музыкалық әуенмен байланысы бейнеленген. Бұл ретте режиссердіңде еңбегі аса мол болып табылады. Қазақ халқының халық әндері, айтыс, ұлттық ойын, би қимылдары спектакльге ерекше ажар беріп тұрады. 
    
Қорыта келе айтатын болсақ, жеке бас бостандығы үшін табанды да салмақты  түрде күресіп, өзінің жастығын және өзінің күйеу жігітіне деген тәуелсіз махаббат сезімін құтқаратын Айманның бейнесі ерекше көзге түседі. Сол арқылы қазақ қыздарының өжеттілігін көрсете алды деп санаймын. "Айман-Шолпан" Лиро-эпостық поэмасы - "Қозы-Көрпеш-Баян сұлу" және "Қыз-Жібек"эпостарының ең көрнекті туындыларының бірі. Айман қазақ қызының бейнесінде халық шығармашылығы ар-намыс, қадір-қасиет, жомарттық, тапқырлық, батылдық туралы ұғымды айқындайды. Айманның тапқырлығы, қадір-қасиеті мен әдептілігі оны халық кейіпкеріне айналдырды. Бұл өлеңнің сюжеті жазушылар мен музыканттар үшін шабыт көзі болды. Мұның бәрі халық шығармашылығының қазынасы кез - келген суретші үшін таусылмайтын қазына екенін көрсетеді, ал халық өлеңдерінің сюжеттері мен кейіпкерлері тек тарихшыларға ғана емес, бәрімізге де қызықты.

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті, мәдениеттану мамандығыны 3 курс студенті Куанова Анель
Қабылдаған: өндірістік практика жетекшісі Есболова.М.А

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз: