Ыбырай Алтынсарин
Ыбырай Алтынсарин қазақтың ағартушылық тарихында және ұлттық мектебінің қалыптасуында терең із қалдырды. Ол 1841 жылы қазіргі Қостанай облысының аумағында дүниеге келген. Әкесінен ерте айырылған ол атасының - белгілі би және старшын Балқожа Жаңбыршиннің қолында тәрбиеленді. Ыбырай бала кезінен бастап білімге және өз бетінше оқып білуге бейім екенін байқатты. Көп оқыды, Ресей қоғамының білімді адамдарымен жиі араласып тұрды. Орынборда оқып жүрген кезінде шығыстанушы ғалым В.В Григорьевпен жақын танысып алды. Ол өзінің бай кітапханасымен Ыбырай Алтынсариннің еркін пайдалануына рұқсат етті. Білімге құштар жас бос уақытының бәрін де сол кітапханада өткізді. Білген үстіне біле түссем деген құмарлық пен өз халқыма неғұрлым көбірек пайда келтірсем деген абзал арманға ұмтылыс жас Ыбырайдың өмірлік кредосына айналды. Өзінің мінез-құлқы жағынан қарапайым әрі еңбексүйгіш еді, көп оқыды, өзге халықтардың қол жеткен табыстарын неғұрлым көбірек біле түссем деп армандады. Алған білімін өз халқының пайдысына асыруға талпынды.
Туындылары Өлеңдері Нақыл сөздері
Жақсы мінез бен ақыл күші біріксе – бұлар адамгершілік қасиеттер
Ілмектер: мінез, адамгершілік, қасиет, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Ыбырай Алтынсарин
Балаға берілген бірінші тәрбие ата-анасын, туысын, жолдасын сыйлауға үйретуден басталады.
Ілмектер: бала, тәрбие, нақыл, афоризм, ата-ана, туыс Ыбырай Алтынсарин
Адамгершілікке тəрбиелеу құралы — еңбек пен ата-ана үлгісі.
Ілмектер: ата-ана, адамгершілік, еңбек, үлгі, нақыл, афоризм Ыбырай Алтынсарин
Көп сөйлеген мылжың шын сөзді аз айтады.
Ілмектер: сөз, шындық, нақыл сөздер Ыбырай Алтынсарин
Оқыту процесінде қалай болса солай оқытпай - ғылым, білім беру жүйесі сақталу керек.
Ілмектер: оқыту, білім, ғылым Ыбырай Алтынсарин
Педагогикалық жұмыстағы шешуші нәрсе - ең жақсы оқыту әдістерін таба білуде.
Ілмектер: педагогика, әдіс, мұғалім Ыбырай Алтынсарин
Мектеп қабілетсіздік пен жалқаулықтың ұясына айналмауы тиіс.
Ілмектер: ағартушылық көзқарасы, мектеп, жалқаулық, қабілетсіздік Ыбырай Алтынсарин
Тұмсықтының тамағы,
Ілмектер: өнер, оқу Ыбырай Алтынсарин
Шоқу менен табылар,
Өнер-бiлiм дегенiң,
Оқуменен табылар.
Еңбекпен табылған тамақ тәтті әрі сіңімді болады.
Ілмектер: еңбек, тамақ Ыбырай Алтынсарин
Қашанда бір істі істегіңіз келсе, ол іске әуелі ақылыңызды, одан соң қолыңызды жұмылдырыңыз, егер де ақылыңыз дұрыстаса, көзіңіз көріп, жөнін тауып мақұл көрсе, тіліңіз бен қолыңызға ерік беріңіз.
Ілмектер: ақыл, іс, тіл Ыбырай Алтынсарин
Байлық — қанағат пен еңбекте.
Ілмектер: байлық, қанағат, еңбек Ыбырай Алтынсарин
Өнер, білім - бәрі де оқуменен табылған.
Ілмектер: өнер, білім Ыбырай Алтынсарин
Жақсы ой мен жақсы сөз - жақсы істерге жетелейді.
Ілмектер: ой, сөз, жақсы, іс Ыбырай Алтынсарин
Маған жақсы мұғалім бәрінен де қымбат, өйткені мұғалім – мектептің жүрегі.
Ілмектер: жақсы, мұғалім, мектеп, жүрек Ыбырай Алтынсарин
Аз жұмысты қиынсынсаң — көп жұмысқа тап боласың. Азға қанағат қылмасаң — көптен құр қаласың.
Ілмектер: жұмыс, қанағат Ыбырай Алтынсарин
Алдыңа келсе, әділдігіңді аяма.
Ілмектер: әділдік Ыбырай Алтынсарин
Әр нәрсенің сыртына қызықпа, асылы ішінде.
Ілмектер: асыл, сырты, іші Ыбырай Алтынсарин
Қазақтың тілі соншалықты мол. Ләкин қазақтың тіліменен қандай кітап болса да жазуға болады. Қазақ тілі мұншалықты жатық әм анық болар еді, егер де біздің қазақтар аңғарып, бөтен тіл араластырмастан ілгері бастырып сөйлесе.
Ілмектер: Қазақ, Тіл, кітап Ыбырай Алтынсарин
Егер балалар бірдемені түсінбейтін болса, онда оқытушы оларды кінәлауға тиісті емес, оларға түсіндіре алмай отырған өзін кінәлауға тиіс.
Ілмектер: Кінәлау, Бала, Мұғалім Ыбырай Алтынсарин
Мен үшін жақсы мұғалім бәрінен де артық, өйткені мұғалім мектептің жүрегі.
Ілмектер: мұғалім, мектеп Ыбырай Алтынсарин
Қарап көріңіз
Пікірлер
-
Ағзам Томирис
Өте керемет -
Айзере
Керемет. Жор. Мін жоқ -
Жанна
Күшті өлең екен
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі