Өлең, жыр, ақындар

Тіріліктің дәмі мен тұзын ойлап

Тіріліктің дәмі мен тұзын ойлап,
Жүректе қасіреттің ізі бойлап.
Жұмысын бастап кетті еңбекші өмір,
Басында бомбалардың ызыңы ойнап.

Толық

Жауынгердің соғыстан соң көрген бірінші түсі

Қош айтысып, анашым, асылыммен,
Қош айтысып, аяулы — ғашығыммен,
Қоштасып туған жермен шалғай қалған,
Кәусардай бұлағына қанбай қалған,

Толық

Муза — менің мұратым

Муза, сен мұратымсың, мұң-қайғымсың?
Мұң-қайғымды сен бірақ тыңдаймысың?
Арманның ащы дәмін жұта-жұта,
Өкініп өтер ме екен бұл байғұсың?

Толық

Мақпал

Өтіп еді Мақпал көлде қайран күндер
көп қызық,
Балалықтың тәтті дәмін арман жолы
кетті үзіп.

Толық

Халқыма қайта сыйлап мол мұрасын

Халқыма қайта сыйлап мол мұрасын,
Алатаудан сермеді өр кұлашын.
Жүзге келген Жамбыл — жыр атып тұрып,
Қолға алды күңірентіп домбырасын!

Толық

1940-1945

Ғажап әлем,
дүние,
дала қызық,
Сағыныш сырлы әуенге салады үзіп...

Толық

1932

«Қаратаудың басынан көш келеді...
Көшкен сайын бір тайлақ бос келеді...»
Көшпелі ата қазақ нар қомында,
Бостандық, кендік аңсап өскен еді.

Толық

Ауылдан қалаға келген азаматқа сыр

Ұялап қалса шаһар санаңызда,
Жүрек құрғыр елеңдер далаңызға.
Ауылда—
Алдан шығар аласа үйлер,

Толық

Сапарлар...

Сапарлар...
Сан тағдырды сыйлапты алдан,
Сапарлар...
Сан тағдырлы күйді ақтарған,

Толық

Алыс рейс

Теңіз...
Дауыл...
Корабль...
Толғатты АНА...

Толық

Металл

Металл дейміз химия тілдерінде,
Айналар металға Адам жыр демінде;
Мойымайтын болаттар болғанымен,
Темір — тағдыр майысар бір жерінде.

Толық

Қателігім менің

Жүрегімнің жалынын,
отты берем.
Отты берем деуменен өтті белең.
Оралмайтын өмірде жоғалмайтын,

Толық

Ньютон алмасы

Үзілді Алма!
Ұлылық жаршысындай,
Табиғат көз жасының тамшысындай.
Тап болды ұлы Ньютон маңдайына,

Толық

Күтпеген қонағыма сыр

Тойы көп тылсым дүние ойды ұрлаған,
Тегін сый сыбағасын қойдырмаған.
Содан ба сынай келген конағымдай,
Отызым, отыз сауал қойдың маған.

Толық

Уа, халайық!

Уа, халайық!
Тұрыңдар!
Сот келеді!
Жалдауға —

Толық

Зауал, Тұлпар, Уақыт

Қанатымын жыр атты акиықтың,
Жаңа бетін ашатын тарихтың,
Танысалық, кел бермен келер ұрпақ,
Ақыныңмын!

Толық

Шығыс аңызы

Зұлымдықпен үшеуі әділетсіз күштеді,
Өлмес үшін қабірге қарсы келмей түс деді.
Бізге керек тісі деп көрде жатқан өліктің,
Үңірейіп ажалдың алты көзі төніп тұр.

Толық

Жеңіс күні

Толғатты өмір сәбиді
тоғызыншы май күні,
Жеңіс атты нәресте
көздерден сүртті қайғыны.

Толық

Осы бір үй, қария және немере

Қарт жүрегін қинаған
қия алмастық ізгі мұң,
Осы бір үй ұрлаған
кемпірінің қыз күнін.

Толық

Қайттың үйге жанарыңа шық тұнып

Қайттың үйге жанарыңа шық тұнып,
Пәк жаныңның мөлдірлігін ұқтырып.
Қалғандай бір қайырлаған қайықтай,
Алғандай бір ескегіңді ықтырып.

Толық

Тығын

Қарлы жолды қоймады омбылатып,
Алдыңнан өмір нұрлы жол құлатып.
Иығыңа қол емес қанат бітті,
Қыран құс — маңдайыңа қонды бақыт.

Толық

Соғыста қаза тапқан батырлар туралы ой

Қиды жанын,
Құйды қанын,
Нұр таңы үшін!
Көз жұмған жоқ өлімді қызық көріп,

Толық

Қайырымсыз ажал деген шіркін келіп

Қайырымсыз ажал деген шіркін келіп
Уыздай бір ұяның шырқын бөліп.
Сәби жүрек атанды тұлдыр жетім,
Әкесі мен шешесі бір күнде өліп.

Толық

С-ға

Өкпелеттің бе мені,
Әлде мен өкпелеттім бе?
Әйтеуір, кінә таққаным бекер,
Көрмедім сені,

Толық

Ұрпақ үні

Уа, бабам, ұрпақтарға, уақытқа сенген ең,
Ұлы Жердің үстінде:
Болашағың — Мен келем!
Жұлдызың боп сөнбеген,

Толық

Момын жайлы балама сыр

Білуге құмартады-ау жаралса адам,
Түйе жайлы айтайын балам саған.
Барғыштайтын әкеңдей ауыл жаққа,
Төрт түліктің бірі бұл дала аңсаған.

Толық

Көсем анасы

Атқанда —
Сәуір таңы шуақтанып,
Жатқанда —
Жанарлы шақ күй ақтарып,

Толық

Дала мен тау

Дала мен
Бір ана баласындай,
Даналығы өмірдің бар осындай.
Расулдың ойлы жыры —

Толық

Соғыс бітті!

«Соғыс бітті!
Бітті қанды дауыл да!—
Деп қуанды көрші-қоңсы,
Бауыр да.

Толық

Шофердің

Шофердің,
Ұшқыштың да тасқаны ма?
Көңілдер кемерінен асқаны ма?
Құдірет пе?

Толық

Жеті бояу – жеті толқын

Қаңқылдап ұшқан
Қырмызы көлдің қазындай,
СЫЛҚЫЛДАҚ ТОЛҚЫН —
«Сылқылдақ» күйдің сазындай.

Толық

Шетелдік ақынға сыр

Батыстан іздеп ажалын атаң тартты майданға,
Шығыстан іздеп тажалын әкең өлсе Сайгонда,
Сайгонда, бәлкім, Тайванда.
Ал енді сенің өзіңнің

Толық

Есімің де әйгілі

Есімің де әйгілі,
Ел ескерген
Аға едің,
Ақыл айтып кеңес берген:

Толық

Келді көктем қайтадан салады өрнек

Келді көктем қайтадан салады өрнек,
Хош иісі көк шөптің дала кернеп.
Сағынышпен құстарды қарсы алуға,
Гүл қаптап тау төбені барады өрлеп.

Толық

Білесің бе сен

Білесің бе сен,
Мен жаңа ес білгенде,
Сен-періште едің,
Балауса едің.

Толық

Мұз айдыны

Жастық шағым — айдын мұз,
Сырғанадым желікпен:
Көз алдымда қай бір қыз,
Аумайды ерке еліктен.

Толық

Журналист

Экрандарға —
Көздердің қараттың бәрін,
Эфирлерден —
Өмірдің тараттың әнін.

Толық

Ата жолы

«Анасы,
Ажалы да теңіз бе еді?
Толқыны тағдырымен егіз бе еді?
Атамды жұтқан кезде,

Толық

Әкеммен қоштасу

Алқа-қотан отырмыз дөңгеленіп,
Арыстай әкем жатқан төрге келіп.
Бейнетпен көз ашса да дәл осылай,
Өмірде шаршағанын көрмеп едік.

Толық

Жолда тас жатыр!

Еңсе де жанарыңа сұрақ, күдік,
Өмір өтіп барады жылап, күліп...
Қызықсың-ау, о, адам, жолдарыңнан
Қозғамадың сол тасты құлап тұрып.

Толық