Өлең, жыр, ақындар

Қоштасып, солай сен кеттің

Қоштасып, солай сен кеттің,
Өмірдің сырын кім білген.
Сезіммен бесік тербеттім,
Толқынын кешіп Сырдың мен.

Толық

Бір шөл бар, ауада мен жұтқан

Бір шөл бар, ауада мен жұтқан,
Сергімей жүруім сондықтан.
Ән жұту орнына, шаң жұтып,
Сайрамай тұрады қалғып тал.

Толық

Өмір дегенің өтпелі, осы-ау демесін

Өмір дегенің өтпелі, осы-ау демесін,
Арманыңның аударма асау кемесін.
Бұлт қаласын аспанның жарып өтіп,
Жұрт қарасын жүзіңе, қашан келесің?

Толық

Сенің даусың

Жанымды сенен басқа жан ұқпай жүр,
Қабағын қашып кетті танытпай жыр.
Алқынып, ауа жетпей аузымды ашам,
Қайраңға шығып қалған балықтай бір.

Толық

Қысылғанда, кейде жолым болмай бір

Қысылғанда, кейде жолым болмай бір,
Көкірегімде шырылдайды торғай жыр.
Әр уақытта демеп, жебеп балаңды,
Ата-бабам аруағы қорғай жүр.

Толық

Бар салмағын мінезімнің көтерген

Бар салмағын мінезімнің көтерген,
Жанға рахат таппай жылы мекеннен.
Асылымның айырбастап бәр бәрін,
Неге тасқа ғашық болдым екен мен?

Толық

Дала кезіп, қолыма бір шам алдым

Дала кезіп, қолыма бір шам алдым,
Шың төбеге, айналғандай тас, құмға.
Үрейленем... сүйектері бабамның,
Жатыр ма деп, аяғымның астында...

Толық

Ойлар мені мазалайды күні-түн

Ойлар мені мазалайды күні-түн,
Үнсіз дүние, күтетіндей бір үкім.
Тас-түнекте қайтіп өмір сүрер ем,
Сөнсе көктен, сөнген жұлдыз үмітім.

Толық

Айта алмаймын

Айта алмаймын,
алғанымды сұрама,
Ұрпағыма не қалады мұраға.
Ойлап тұрсам, о, жаралы жер-ана.

Толық

Үмітім менің алданды

Үмітім менің алданды,
Жанымның гүлі тұр жылап.
Жалпағынан басып жалғанды,
Қарайсың салқын, тұнжырап.

Толық

Жүрегім жүрек емес, жара менің

Жүрегім жүрек емес, жара менің,
Уланды, сол жарадан жан әлемім.
Білмеймін, не боп барам, осы кеше
Адамдық көзбен күнге қарап едім.

Толық

Түспейді сәуле күн жақтан

Түспейді сәуле күн жақтан,
Жұлдызым менің жүр жанбай.
Көңілсізбін, зіл батпан –
Еңсемді басып тұрғандай.

Толық

Айтарым көп, қалай бастап, не деймін

Айтарым көп, қалай бастап, не деймін,
Ит үреді, иттің несін елеймін?
Сыртқа, жарық дүниеге шыға алмай,
Тұйықталам, тұтқыны боп мен ойдың...

Толық

Өтпелі, бір сәтпен дос, өлшемегін

Өтпелі, бір сәтпен дос, өлшемегін,
Жүрекке жолаушыдай жол шегемін.
Адамның ақшасы емес, ақылына
Апаннан ап шығардай мен сенемін.

Толық

Арман, арман о, қандай асқақ еді

Арман, арман о, қандай асқақ еді.
Көрінеді асқаққа тас та әдемі.
Солып қалар суыққа көңіл гүлім,
Қатарына кәрінің қоспа мені.

Толық

Көктем күнім жарқылдап күліп келші

Көктем күнім жарқылдап күліп келші,
Көңілімді етейін үмітке елші.
Жазғы жаңбыр жауғандай жапырақты,
Жапырағын жанымның жуып берші.

Толық

Алмасуда қуанышпен бір мұңым

Алмасуда қуанышпен бір мұңым,
Мұңсыз менің жеңіл тартар тірлігім.
Жапырақ жаяр мынау жарық өмірге
Жүрегімде бүршіктенген жыр гүлім.

Толық

Домбыра шанақ жер деген

Домбыра шанақ жер деген,
Өрлеген, сазды пернеден.
Биікке қонып бұлбұл құс,
Әнімен көңіл тербеген...

Толық

Жер бетін шықшы күнім бақылып бар

Жер бетін шықшы күнім бақылып бар,
(Қойнында атылмаған жатыр оқтар)
Аспаннан көптен бері тамшы күтіп,
Жайып тұр алақанын жапырақтар.

Толық

Түспей жүр сол бір бейне көптен еске

Түспей жүр сол бір бейне көптен еске,
Шықпаппын көптен бері көк белеске.
Қалтылдап шыққан қыстан мынау ағаш,
Беймәлім, көктер ме, әлде, көктемес пе?

Толық

Асқар шың ана сынды шынар үшін

Асқар шың ана сынды шынар үшін,
Шынарға бұрып ылғи тұрады ішім.
Күшім жоқ кері қарай ағызуға
Өмірдің жал-жоталы ұлы ағысын.

Толық

Көктем менің көкірегімде көктеген

Көктем менің көкірегімде көктеген,
Жапырақтарын жерге қанша төкті емен.
Жанымның бар жырға төгіп шуағын.
Мен өзімді сүйікті етсем деп келем.

Толық

Көп ұйықтап қалыппын...

Сағынамын, іздеймін, таба алмаймын
Алынбайтын әлсізге қамалдаймын.
Жастықпенен көбірек ұйықтап қалып,
Арманынан кешіккен адамдаймын.

Толық

Бұрылысты уақыт төтелетіп

Бұрылысты уақыт төтелетіп,
Кешегімді бүгінім бекер етіп.
«Ертең ертең» деп жүріп, еркелетіп –
Келген өмір, басымнан кетеді өтіп...

Толық

Сырласамын өзім қалып өзіммен

Сырласамын өзім қалып өзіммен,
Сырласпаған, мұңдаспаған кезім кем.
Мына өмірден көзін жұмған көп досым,
Жас боп ақты жүрегімнен, көзімнен.

Толық

Өтеді бәрі, бір ойды бір ой қозғайды

Өтеді бәрі, бір ойды бір ой қозғайды,
Бәсекелесіп, таулардан таулар озбайды.
Кешкі күннің шапағына шомылып
Қызыл шоқ бұлттар көгімде маздап, қоздайды...

Толық

«Сіз ақын болып істейсіз бе?» деген оқушы сұрағынан туған ой

Керегі жоқ жылы орын, пайда маған,
«Әумесермін» пайдасын ойламаған.
Ақындық қызмет болса,
ақындыққа –

Толық

Жан-жағым үнсіз, тым-тырыс

Жан-жағым үнсіз, тым-тырыс,
Жалықтым қайда, той-думан.
Іздейді көңіл сілкініс.
Үнсіздік әбден тойдырған.

Толық

Қол бұлғайды сынап қарап тау маған

Қол бұлғайды сынап қарап тау маған,
Таулар, таулар, орындарын даулаған.
Ақсақ Темір бола алмадым, дүниені –
Қылышпенен, ұрыспенен жаулаған...

Толық

Дүлдүл трұяқ кеудемдегі дүсірден

Дүлдүл трұяқ кеудемдегі дүсірден,
Кеңдік тауып, кешіремін де ішімнен.
Адамдарды келеді сүйгім құшақтап,
Тегі туыс, адам болғаны үшін мен...

Толық

Соңғы сөз

Айта алмай жүрген ойым бар,
Байқалмай жүрген «тойым» бар.
Қалғысам, ата-анамның,
Қасына мені қойыңдар.

Толық

Арман күйі

Шертші тағы бір жанып, бір өшейін,
Сезімімді жеңе алмай күресейін.
Арман айлап - боздаған күй соңынан –
Бала ботаң болып мен ілесейін...

Толық

Айтудан ашық арланам

Айтудан ашық арланам,
Көзіме менің жас толды.
Жанымды мәңгі арбаған,
Маржан дегенім тас болды...

Толық

Құлағында ай сырғаң дір-дір етіп

Құлағында ай сырғаң дір-дір етіп,
Қарар екен, кім саған үлбіретіп.
Жігіт болсам, бағымда сайратар ем,
Еркелетіп, ұшырып, бұбұл етіп...

Толық

Өткен күнің есіңе түсе ме шын

Өткен күнің есіңе түсе ме шын,
Таныс емес, көзіме түс, елесің.
Қайда барсам, жарбиып қарсы алдымда,
Күшігендей ісініп, күшенесің.

Толық

Түні бойы қорқынышты түс көрем

Түні бойы қорқынышты түс көрем,
Өксіп жылап қиналамын тістенем.
Ұмытуға тырысамын оянсам,
Күндіз күткен күйбеңі көп іспенен.

Толық

Тұнжыр ой, тұман, тұнжыр күн

Тұнжыр ой, тұман, тұнжыр күн,
Еңсемді басып езеді.
Тұманнан туған бұл жырдың,
Көрінбес көзге өзегі.

Толық

Білсең, маған жел емес, дауыл керек

Білсең, маған жел емес, дауыл керек,
Дауыл ұлын тербетер тауым бөлеп.
Бағынбастан өзінше өмір сүрер,
Қоныстанып тәнімнен жаным бөлек.

Толық

Елегізу

Тереземде «мені үз» деп гүл тұр әні,
Тартынады, бір сезім ұмтылады.
Жолы болмай, күйген көп, әлдекімнен
Беті қайтқан жүрегім бұлқынады...

Толық

Көзге елестеп жұмбақ өмір алдағы

Көзге елестеп жұмбақ өмір алдағы,
Әнім менің кешке ұласты таңдағы.
Кейде ауыр күрсінемін, иығыма –
Түскендей боп аспан мен жер салмағы.

Толық