Өлең, жыр, ақындар

Жарты дүние, жарты күн, жарты жаным

Жарты дүние, жарты күн, жарты жаным,
Құмға сіңген дариядай тартыламын.
Балапандай жүрекпен мен өзіңе
Таңғы алауға шомылып талпынамын.

Толық

Албырт шақта қадірін сездім ненің

Албырт шақта қадірін сездім ненің,
Сөз білмедім, білгенді көзге ілмедім.
Өткізіппін басымнан ауыспалы
Табиғаттың қайталап мезгілдерін...

Толық

Сұрамайды қолын жайып ақын бақ

Сұрамайды қолын жайып ақын бақ,
Тағдыр оны желкелейді тақымдап.
Батпағына аунап жатып бақа да,
Ұшқан құсты қызғанады бақылдап...

Толық

Жігеріме жанып сезім шақпағын

Жігеріме жанып сезім шақпағын,
Өмірімнің қарсы алып кеш ақ таңын,
Ауыспалы жүрмін бастан өткізіп
Қырық бестің ақпаны мен аптабын...

Толық

Ағаш кескенде

Көз алдымда түтін менен сол ұшқын,
Қасіретін еске салып соғыстың,
Кесті тірі аңыратып ағашты,
Кеңітуге жүретұғын жол үстін.

Толық

Тау басындағы тас қыран

Дауыл үріп қараспанның астынан,
Тығылады құз көзіне жас тұман.
Тұғырда бір тұрып қалған сияқты
Төніп қарап тау басынан тас қыран.

Толық

Адам – ағын, толқынды заман – арна

Адам – ағын, толқынды заман – арна,
Күн көтеріп уақыт барады алға.
Тізгін тартып, қайрылып қарамайды,
Үкім айтып үстінен қарағанға.

Толық

Япыр-ау, сабыр қайда, мазам қайда?

Япыр-ау, сабыр қайда, мазам қайда?
Қаптап тұр көз алдымда тозаң майда.
Тордағы торғайға ұқсап бұлқынумен,
Қанатын қыран көңіл жаза алмай ма?

Толық

Сағынышым жетті ме?

Аңсарың күмбірлі күй болды мәңгі,
Әніңмен оятушы ең қалғығанды.
«Сағындым туған жердің сырлы әуезін
Сал, – депсің, – кешіктірмей домбырамды...»

Толық

Анаң сенің болады қатал қашан

Анаң сенің болады қатал қашан,
Ант берерсің күніне Отанға сан.
Мазам кетіп бір түрлі алаңдаймын,
Аптасына бір рет хат алмасам.

Толық

Қуанамын көгімде аман тұрса күн

Қуанамын көгімде аман тұрса күн,
Көзін ашқан еске түсіп гүл шағым.
Құрсағымнан шыққан балам кешегі
Кезіп жүр кең дүниенің құрсағын.

Толық

Балам әскерге кетерде

Ер жігіт өсіреді жапанға гүл,
Ойлайтын кезің келді Отан қамын.
Парызын өтеу үшін туған елдің,
Барасың, балам, күткен сапарға бұл.

Толық

Жер астынан табылған теңіз

Аспанында қалқып ұшқан жас қыран,
Аспанында қалқып ұшқан жастық ән,
Шалқар дария табылыпты бір теңіз,
Мен шыр етіп туған жердің астынан.

Толық

Қайың жасы

Түпсіз аспан қабағымен тұнжырап,
Бұтақтары бір түзеліп, бір құлап,
Жылмен келер жоқтап әнші бұлбұлын,
Жел өтінде жалғыз қайың тұр жылап.

Толық

Оят мені

Жел боп кіріп көңіліме жабыққан,
Оят мені ақ сәулеңмен, жарық таң!
Сұлулыққа таңдануды о баста
Мінезіме ана сүті дарытқан.

Толық

Келген кезде кезегім...

Өмір тұрмас басымда, сірә, мәңгі,
Бір күнімнен бір күнім сынақ алды.
Жылатпай бер, не берсең, ей, туған ел,
Сұратпай бер, берсең бір сыбағамды.

Толық

Өмірде ұмытпаспын мына түнді

Өмірде ұмытпаспын мына түнді,
Жүректен жанартаудай жыр атылды.
Ұйқымнан неге ояндым деп өкіндім,
Түсімде көріп бүгін ұлы ақынды...

Толық

Музейде тұрған бесік

Кім қарап жұмбақ сырды білген оңай,
Ойнатқан сәби күлкі күннен арай.
Жер-ана көзіндей боп, өзіндей боп,
Келдің сен, ескі бесік, мұнда қалай?

Толық

Жаралы жауынгер күнделігінен

Ерттеп бір мінгендей-ақ шабыт желін,
Басылар әр қияға барып көңіл.
Оқталған зұлымдыққа от жүрегім
Шығардай көкірегімді жарып менің.

Толық

Өмір деген бұтақты зор қарағай

Өмір деген бұтақты зор қарағай,
Асығады құшуға таңдағы арай.
Бір жапырақ тартады көкке қарай,
Бір жапырақ тартады жерге қарай!..

Толық

Қайтемін бақыт сұрап бақыттыдан

Қайтемін бақыт сұрап бақыттыдан,
Барлығын бүріп түсер уақыт қыран.
Жанымды қамшылап бір қарыздарым,
Шошынып төсегімнен атып тұрам.

Толық

Мен кетермін, соңымда бәрі қалар

Мен кетермін, соңымда бәрі қалар,
Сөз кезегін тағы бір дарын алар.
Шыңырауға түскен бір жарықтай боп,
Тау аңғарын тас бұлақ жарып ағар.

Толық

Бір арман

Асулардан қаншама аман өттім,
Уақыт өзі бергендей маған екпін.
Көктемімді тойлауға шақырып бар
Достарымды келеді қонақ еткім.

Толық

Қайрау жыры

Қаламыңды қолыңа ал, бол, тұр, ақын,
Шағың сенің қырандай шарқ ұратын.
Қиялыңа қанат боп қозғау салар
Ыстық сезім, бойдағы салқын ақыл...

Толық

Қылышты адам

Тағдырымен елімнің туыс далам,
Қабатында ғасырдың тыныстаған,
Түртіп қалсаң әр сайдан, әр төбеден
Түрегеліп кетердей қылышты адам.

Толық

Қыран өлімі

Өсіп-өнген өмір барда ұран бар,
Ұрандардан ұлы болсаң сыр аңғар.
Шырқау көктен шырқау шыңға соғылып,
Қыс айында өледі екен қырандар!

Толық

Халық әні

Талғампаз көңілімнің танығаны,
Даламның дауысындай халық әні.
Таба алмай теңізден бір «Гауһартасты»,
Сарғайып сүйген жүрек сағынады...

Толық

Тамыр

«Тамыр» деймін, тамыры бар жыр атын,
Тоғыстырып арман үміт, мұратын,
Кіші-гірім ұқсап шулы вокзалға,
Мен туған үй жол үстінде тұратын...

Толық

Қарағай мен қайың

Бірге өсіп тұр қайың менен қарағай,
Жапырағынан сығалайды қарап ай.
Менсінбеген сыңайменен шалқайып,
Қарағайға қайың қыз тұр қарамай...

Толық

Ашылған ақ аспанмен аштым қабақ

Ашылған ақ аспанмен аштым қабақ,
Уақыт көңіл күйін тасқынға орап.
Айтақтап ауласында ырылдатып,
Кейбіреу иттерін жүр қасқыр балап.

Толық

Абайға

Абайға мен қараймын, Абай – маған,
Өткір, ойлы көзбенен абайлаған.
Құлағыма келеді қоңыр үні:
«Барасың сен,— дегендей,— қалай, балам?»

Толық

Шоқан

Таң шолпанға қарады ел сен екен деп,
Келер әлі айналып мерекең көп.
Сүйгендіктен ойладың өз еліңнің
Терезесін өзге елмен тең етем деп...

Толық

Арманыңа алтын орда аш менен

Арманыңа алтын орда аш менен,
Өшпейтұғын жазайын бір тасқа өлең.
Шу-шу етіп жапырағы қол соқсын,
Куә болып жылдарменен жасты емен.

Толық

Сыртта нең бар?

Сыртта нең бар?
Тұғырға қон, жүрегім,
(Елегзідің, несіне елжіредің?)
Күткендей боп біреуді әлсін-әлсін,

Толық

Туған ел

Көз алдыңда биігім мен еңісім,
Өз алдыңда көкжиегім кеңісін.
Мақтанышың болмасам да, туған ел,
Өмір сүріп жүргендеймін сен үшін.

Толық

Жүрек – бұлбұл болғанда, халқым – орман

Жүрек – бұлбұл болғанда, халқым – орман,
Шам жағады жолыма жарқын арман.
Ұшып-қонып сайраймын бұтағында,
Айтар әнін мен емес сарқып алған.

Толық

Құлазу

Үнсіздік пен айқайдың арасындағы
Жалғыз аяқ соқпақ...– ұзыннан ұзаққа шұбалған.
Бейне, ашылмаған Қиял кітабының ішіне
Бір нәзік қол жасырып,

Толық

Бейуақ

Бейуақ...
Үйірлі жылқылар дүбірі–
Рухтың үніндей
Көкірек нұрына тамшылар...

Толық

Түн құшағында мүлгіген елес

Түн құшағында мүлгіген елес,
Қараша гүліндей солған.
Бірақ ол мен сүйген махаббат емес,
Қиялын кеңістік сорған...

Толық

Дала

Дала!
Мен сенің қасіретіңді сезінем.
Асқар таулардың басын мұнар шалған.
Алайда, шексіздігіңді қиялдап көз ілем,

Толық