Өлең, жыр, ақындар

Өткен еміншілік заманды Әбубәкір молданың жоқтап айтқан толғауы

Бисмелла деп сөйлесем,
Тілге жәрдем бере көр,
Тіл жаратқан жәләлім.
Жанға жәрдем бере көр,

Толық

Әбубәкір молданың сырқау болып жатқанда айтқан өлеңі

Әуелі туғаннан соң бірге жеттім,
Еңбектеп екі жаста төрге жеттім.
Үш пенен төрт жасымда тілім шығып,
Шүлдірлеп ата-ананы ермек еттім.

Толық

Байлар хақында айтқан өлеңі

...Қайыры жоқ байлардан,
Ел қонбаған шөл артық.
Жапанды суы суалып,
Бақа сорған көл артық.

Толық

Сұлу қыз, көрмесек те аманбысын

Сұлу қыз, көрмесек те аманбысын,
Қонақты қондырмайтын сараңбысын?
Ер болмасаң, ердің жайын білер едің,
Шет жеоге жолаушылап барармысын?

Толық

Қазағым, қапыл болмаңыз

Қазағым, қапыл болмаңыз,
Өнерден босқа қалмаңыз!
Жәрдем етіп ақ патша,
Түрлі ғылым шығарды,

Толық

...ға жауап

Тием біреуге нахақ демесе,
Күйеу арға деп арам жемесе,
Тыйылып зорлықтан.
Бәрі адамның бірдей ағарып.

Толық

Адамның ең жақсысы

Адамның ең жақсысы
Үш нәрсеге шоқынар,
Мақтаны, асы нәпсісі -
Шоқынғаны осылар.

Толық

Қайғыра аңсау

Таңғажайып таңды аңсадық біз алдан,
Күнді күттік күнәмізден қызарған.
Арман тектес асаукерге ер салдық,
Бір жүректе деп ұғыстық шығар жан.

Толық

Мұңлы наз

Аз-ақ күндік азапқа бола қашқан,
Елік едім елсізде көп адасқан.
Алматыны сағыну бір бақыт та,
Ал, жете алмау қасірет одан асқан.

Толық

Еске түссе ертегі

Сені,жаным, сүйем деуші ем мәңгілік,
Күн батқанда, атқан шақта таң күліп.
Айқайласам қайталайтын атыңды,
Алатауды жарып шығып жаңғырық.

Толық

Қияли әңгіме

Құлай жаздап таудың биік құзынан,
Тайғанақтап тағдырдың көк мұзынан.
Арып-ашып жеткеніңде алыстан,
Болса шіркін жылынатын құжыраң.

Толық

Тотықұс

Күлімдейсің, таранасың тотықұс,
Күйің тәуір, үйің жылы осы қыс.
Міндетімді ұмытыппын күнделкі,
Маған қарап жәутеңдейді бос ыдыс.

Толық

Ақыл

Кей адамды данышпанға балаймын,
Кей адамды арыстан деп санаймын.
«Артын жу да мал тап» деген есекттң,
Ақылына таң қаламын Абайдың.

Толық

Тірі ескерткіш

Торқа киіп, той кешіне бармаған,
Аш өзегін өлеңменен жалғаған.
Ар, ибасын ақындыққа арнаған,
Көре қалсам көзі тірі ұлы ақын,

Толық

Мінез

Ұшқым келіп ұшайын деп бұлқынғам,
Құс екенмін қос қанаты қырқылған.
Немкеттілеу жанашырдан не пайда,
Күліп жүріп күл шашатын сыртымнан.

Толық

Алматы-ақындар қаласы

Ешқайсына болмағасын еш құным,
Көше кезіп келем жаяу кешқұрым.
Қасқыр шауып, енесінен айырған,
Қасқа құлын секілденіп кескінім.

Толық

Шоқ-шоқ

Сабылып келем әлі сағым қуып,
Тамылжып, қашан атар таңым күліп.
Жанашыр қалды ма екен маңайымда,
Жабықсам жұбататын жанымды ұғып.

Толық

Әпенділік әрекет

Жынды дейсің, мүмкін жынды шығармын,
Жындандырмай қояды ма мынау мұң.
Кімді, неге сағынамын, білмеймін,
Шыдай-шыдай шегі шықты шыдамның.

Толық

Қыран тағдырға қызығу

Отыздамын, отыз түйір ақыл жоқ,
Жарытпадым бір туатын ақын боп.
Қатыспадым және ешқандай соғысқа,
Ардақтайтын темір тағып, батыр деп.

Толық

Мархаббат

Халқым менің, Қособам, қайран ауылым,
Сен деп талай қолыма байрақ алдым.
Атым озса қуанып менен бетер,
Қалып қойсам күйініп қайғы орандың.

Толық

Күнді аңсау

Көктемі өтті,өмірімнің жазы бұл,
Шәлкес мінез «шалға» айналдым қазымыр.
Көпе көрнеу көзім алды бұлдырап,
Көңілімнің күңіренді сазы кіл.

Толық

Сөз сынап, өлең өлшемен

Сөз жазамын түнімен
Бар ұйқымды қашырып.
Тығып қойман мұны мен
Еш адамнан жасырып.

Толық

Жер жүзiне қарасам

Жер жүзiне қарасам,
Неше түрлi халық бар.
Дiн, иманын, санасам,
Мыңнан артық анық бар.

Толық

Жапанда жалғыз жаттым елден безiп

Жапанда жалғыз жаттым елден безiп,
Жалықсам, аң қараймын тауды кезiп.
Оңашада жатқанды ұнатамын,
Елiмдi ел қылмасын ерте сезiп.

Толық

Mал да аяулы, жан да аяулы болса егер

Mал да аяулы, жан да аяулы болса егер -
Малды аяма, жаның үшiн малды сат!
Жан да аяулы,
Жaр да аяулы болса егер -

Толық

Шын асықтың әрбiрi

Шын асықтың әрбiрi,
Өлiп топырақ болды да,
Жаралыстың тағдыры,
Жаратты менi орнына.

Толық

"Таң" журналына тағы бір әнмен байғазы

Кейіме, кәрі жан,
Өмірің тозғанға,
Оянып ұйқыдан,
Әнге сал қозғал да.

Толық

Өлімнің хақ екенін көрсең де

Өлімнің хақ екенін көрсең де,
Өлместей омыраулап шатасың.
Доздақтың барын біліп жүрсең де,
Күнәға, әлің келсе, батасың.

Толық

Табан

Монғол, жоңғар арт-артынан қаптаған
Кезде елімді қалмады жау шаппаған.
Ойран болып Отырарым, Саураным,
Сонда болдым шұбырынды ақ табан.

Толық

Өз туым

Бұлтсыз ашық аспанымдай көк туым,
Ту төрінен елге нұрын төкті күн.
Ту төбемде қалықтады қырандай,
Қуанбаған бір де қазақ жоқ бүгін.

Толық

Шетте жүрген бауырластарға

Шетелге кетсеңдер де бауыр басып,
Құтты орын тепсендер де ауырласып,
Атажұрт шақырады тұқымым деп,
Құшағын байтақ дала, тауың да ашып.

Толық

Жақсылық алда

Сары уайымға салынып,
Төндірме ақыр заманды.
Жақсылық алда барын ұқ,
Негізі жаңа қаланды.

Толық

Маса

Кей жерлерде маса көп,
Әдеттен тыс аса көп.
Мазалайды ызыңдап,
"Бір қарсылық жаса" деп.

Толық

Менің замандастарым

Сен таптың ғажап ырғақ тың,
Жұлдызбен көкте бірге ақтың.
Жарасын жаздың соғыстың
Көздегі жасты құрғаттың,

Толық

Бұл жерде

Құлан да болған бұл жерде,
Бұлан да болған бұл жерде.
Құлан мен бұлан қалмастай
Лаң да болған бұл жерде.

Толық

Теңеу

Көздері қанығы
Күдіксіз таныды:
Бабамыз болыпты
Даланың балығы.

Толық

Қираған құлпытастар

Кімді аяйды есіргендер,
Қызғаңдар?! -
Қасиетті ұғымдарды сызғандар?
Бәрін, бәрін,

Толық

Тағы да қазақтар қақында

Керегіне жұмсай алмас күшін де
Кемшілік бар үлкенімде, Кішімде.
Сәл ертерек ошағының оты өшкен:
Қазақтардың бір қайнауы ішінде!

Толық

Александр дюма және астархан алабы

Бір сәт шықпай ойынан
Бұйра толқын, Ақ жазық,
Атыраудың бойынан
Отыр Дюма хат жазып:

Толық

Майлы, Майлы десе де май болмадың

Майлы, Майлы десе де май болмадың,
Ат пен түйе алсаң да бай болмадың.
Би болмай, батыр болмай, дүние іздеп,
Сонда да төрт түлікке сай болмадың.

Толық