Мақал-мәтелдер

Ақылдыға ишарат,
Ақымаққа тоқпақ.

Ілмектер: ақымақ, тоқпақ, ишарат, ақылды

---

---

Ақылдыға жақындас,
Ақылсыздан өз басыңды алып қаш.

Ілмектер: ақылды, ақымақ, бас

---

---

Ақылдыға айтса, біледі,
Ақымаққа айтса, күледі.

Ілмектер: ақылды, ақымақ, күлу

---

---

Ақылды істі асығып ойланбайды,
Ішегің көп жүгірсең майланбайды.

Ілмектер: ақылды, асығу, ой, ішек, майлану

---

---

Ақылдыны іздегеннің өзі — нағыз ақылды,
Білімдіні іздегеннің өзі — нағыз білімді.

Ілмектер: ақылды, білімді

---

---

Ақылды үшін дүние толған тікенек,
Бассаң, кірер аяғыңа, байқа тек!

Ілмектер: ақылды, дүние, тікенек, аяқ

---

---

Ақылды ой ойлағанша,
Тентек ісін бітірер.

Ілмектер: ақылды, ой, тентек, іс

---

---

Ақылды қомағай астына қарар,
Ақылсыз қомағай үстіне қарар.

Ілмектер: ақылды, қомағай, асты, үсті

---

---

Ақылды қанша қараңғы болса да, алысты көреді,
Ақымақ ақыр заман болса да, мәз боп жүреді.

Ілмектер: ақылды, алыс, ақымақ, ақыр заман

---

---

Ақылды қазы да кейде аңғал шешім айтады,
Ақылсыз бала да кейде ойнап атып тигізеді.

Ілмектер: ақыл, аңғал, шешім, ақылсыз, ойын, бала

---

---

Ақылды кісінің ісі де ақылды,
Біліксіз кісінің «біліксіз» деген аты да былғаныш.

Ілмектер: ақыл, ақылды, біліксіз

---

---

Ақылды кісінің белгісі—
Аз сөйлеп, көп тыңдайды.
Арғымақтың белгісі—
Аз оттап, көп жусайды.

Ілмектер: ақыл, арғымақ, белгі

---

---

Ақылды кісіден кісілік үйренесің.

Ілмектер: ақыл, кісі, үйрену

---

---

Ақылды кісі аз сөйлер.

Ілмектер: ақыл, аз, сөйлеу

---

---

Ақылды ердің көзін ақша байлайды,
Қыл тұзақта құс құлқынын ойлайды.

Ілмектер: ақыл, ер, ақша, байлау, қыл, тұзақ, құс

---

---

Ақылды ер әр адамның көңілін аулар,
Күйзеліп күнде күншіл жоқты даулар.

Ілмектер: ақылды, ер, адам, көңіл, аулау, күйзеліс, күншіл, дау

---

---

Ақылды ер адамнан айып іздемейді,
Өнер іздейді.

Ілмектер: өнер, ақыл, адам, ер, айып, іздеу

---

---

Ақылды деп айтса болар
Айттырмай өзі білгенді.
Жомарт деп айтса болар
Сұратпай өзі бергенді.

Ілмектер: ақыл, жомарт

---

---

Ақылды болу сараңға да жарасады.

Ілмектер: ақыл, сараң

---

---

Ақылды адамға екі дүниеде де жол ашық.

Ілмектер: ақыл, дүние, екі, жол

---

---