Жаманға айтқан ақылың —
Далаға атқан оқпен тең.
Талабы жоқ жас ұлың —
Жалыны жоқ шоқпен тең.

Ілмектер: жаман, ақыл, талап, ұл, жас

---

---

Көшермен болса жұрт жаман,
Кетермен болса қыз жаман.

Ілмектер: жұрт, жаман, қыз

---

---

Жақсы қыздың жасауын
Жақын-жаран жасайды.
Жаман қыздың жасауын
Сұран-тілен жасайды.

Ілмектер: жақсы, қыз, жаман, жасау

---

---

Жаман үйден қосым артық,
Сынық ошақтан мосым артық.

Ілмектер: үй, жаман, қол өнері

---

---

Жаман етікші біз таңдайды,
Жаман жігіт қыз таңдайды.

Ілмектер: жаман, жігіт, қыз, қол өнері, өнер

---

---

Ауруда — шаншу жаман,
Сөзде — қаңқу жаман.

Ілмектер: ауру, сөз, тіл, жаман

---

---

Көздің аласынан
Сөздің аласы жаман.

Ілмектер: жаман, сөз, тіл

---

---

Жақсыменен сөйлессең —
Жаның рахаттанады.
Жаманменен сөйлессең —
Қойыңа қасқыр шабады.

Ілмектер: жақсы, жаман, тіл

---

---

Жақсының сөзі — шақпақ
Жаманның сөзі — тоқпақ.

Ілмектер: жақсы, жаман, тіл, сөз

---

---

Жақсының сөзі
Өлшеп, пішкендей,
Жаманның сөзі
Түйеден түскендей.

Ілмектер: жақсы, жаман, сөз, тіл

---

---

Тамшы ақса — қосың жаман,
Ақсақ болса — мосың жаман.

Ілмектер: жаман

---

---

Жуастың бір аты — жаман.

Ілмектер: жуас, жаман

---

---

Жаман итті еркелетсең,
Аузыңды жалар.
Жаман адамды еркелетсең,
Жаныңды алар.

Ілмектер: жаман, адам

---

---

Жаманға еткен жақсылығың
Жатқа кеткен малмен тең.
Адамға қылған жақсылығың
Арнап бір берген нармен тең.

Ілмектер: адам, жаман

---

---

Жаман адам
Құлқынның қара қабы.
Жақсы адам
Адалдықтың алтын тағы.

Ілмектер: жақсы, жаман, адам

---

---

Жаманның тілі ащы,
Көк мияның гүлі ащы.

Ілмектер: жаман, тіл, адам

---

---

Жігіт — арының құлы,
Жаман — малының құлы.

Ілмектер: жігіт, жаман

---

---

Тақиям жаман болса да,
Таяғым жақсы.

Ілмектер: адам, жаман, жақсы

---

---

Жол жаман болса,
Атаң да сүрінеді,
Атан да сүрінеді.

Ілмектер: жол, жаман

---

---

Жақсы таяқ
Жаман жолдастан артық.

Ілмектер: жақсы, жаман, жолдас

---

---