Өлең, жыр, ақындар

Шалма жорға

Мақтауға әуес жұртпыз-ау біз өткенді:
Ырысты еді деп күзді,
кірісті еді деп қысты,
көгі, суы мол еді деп көктемді.

Толық

Жалбыр торы

Жорға еді ғой жалбыр торы ақ қаптал,
Әттең разы емес еді иесі:
Салып алып талай құмға, батпаққа,
бұзды дейтін бір көршінің биесі.

Толық

Ұршық пен домбыра

Жіп иірді ол толғанып,
Қолында — сол бір ұршық.
Домбырамды қолға алып,
Мен — күй шерттім ыңырсып.

Толық

Он тоғыз қыз

Алқымдаған шағында
көкем байғұс жетпісті,
Ауыл-үйді аралап
құда түсті, көп түсті.

Толық

Мизам

Күні кеше көктем еді, япыр-ау,
ұзақ күндер өтпеп еді, япыр-ау.
Мұнша жылдам жапырақ қалай сарғайды,
Соған түскен секілді —

Толық

Қанішкен

Қанішкен-ай, Қанішкен,
Кімнің қанын ішіп едің?
Домалап
Шөпке тұнған ошақтарың

Толық

Шарт

Қай хиссадан оқып ем,
Қай ауыздан естіп ем?
Әйтеуір, бір әңгіме келе жатқан ескіден.
Ескіліктен сәл алсаң үзіп-жұлып, тартқылап,

Толық

Күйші қыз

Саңлақ ердің салмағы
Өнерінде деп еді —
Сені көріп, саңлағым,
Мансұқ еттім мен оны.

Толық

Дидактика

Қырқа, төбе, қыраттар,
Көтермеңдер иықты,
біз көргенбіз,
Көргенбіз

Толық

Сарапшы

Түгі түрлі деп сынап тоты құсты
Кірісті іске бір мықты оқымысты.
Тағдыр салса — кім тартпас ауыр сынын —
Жұлды талдап тотыны қауырсынын.

Толық

Бөрік

Әкелері тірі қайтқан майданнан
Құрбылардың шаттығынан қайғы алғам:
Сары тоғалы белбеу буынған бала
Мәз боп келді,

Толық

Қара өлең

Өлеңіне қазақтың күпі кигізер едім,
күпісі бар өзінің — керегі не, керегі.
Өлеңіне қазақтың шекпен кигізер едім,
Шекпені де бар оның — керегі не, керегі.

Толық

Кеңістік жөнінде

Жалғызбын деп көкіректі шіреп сіз,
айдала деп айқай салма ретсіз:
Тау — киесіз,
дала болмас иесіз,

Толық

Шүкір, шүкір!

Мен бар екем,
Ояу екем бүгін де.
Шүкір, шүкір бүгін де естіп отырмын
Құстар даусын,

Толық

Бейнет биігінен

Бейнетқорым, шылым сор,
түтіндет бір, түтіндет
шылым сорғаннан басқа табарың аз, күтім жоқ,
Желге қарап кісінер

Толық

Қанат мәселесі

— Қанат бергем, — деді жігіт бір күліп,
бірер жылы сөз айтқанын пұл ғылып.
— Қанат берер табиғат па ең,
Қорлық-ай,

Толық

Хабар, хабаршы

Таң алдында бір қызыл ту қанатты:
— Таң атты, — деп хабарлады.
— Таң атты!
Көкжиектің көгіс-сұрқай еріні

Толық

Ақ қағаз туралы

Аспан нұры секілді алдымдағы ақ парақ.
Қайырайын қандай ой,
қандай сөзді қақпалап
алып келсем екен мен,

Толық

Жалғыз желкен жалтылдап...

Жапан түздің желін аңсап жан қызды, ал,
арман, үміт — бізді айдында алғызған.
Біз — флотпыз жекелерден құралған,
желкендерден:

Толық

Асан ата

He жетпеді аңыз-атаға сонда
"Қайғы" деген сөз қостыртып Асанға?
Кісілікті кемітуге келгенде
бір есебін тапқан-ау жұрт қашанда.

Толық

Март

Шәйі етегі сусырап аулада жүр Күншуақ,
Суырады көк сабақ әр жерді бір шымшылап.
Сары қаншық қыңсылап, қашқан болып арланнан,
Қапқан болып шаңқ етіп,

Толық

Қыран

Үлгі-өнеге болсын дей ме артқыға:
— Қара шыңнан қарғып ұшып қарт қыран,
Шырқау көкке шығады екен өлерде,
Содан өзін тастайды екен төменге.

Толық

Бітпеген құрылыс трагедиясы

Ұстаз ғып Абай, Қасым, Исаны мен
Өзімше бір қабаққа үй салып ем.
Мыңқ етпес бұршақ ұрсын, жау ырғасын
Ұйқастан қалап едім қабырғасын.

Толық

Сәуір-81

Сенбісің мына келген Сәуір айы,
Сәуір-ау, не боп кетті ауа райың?
Көктемей жатып бұта тұр ауырып,
Түн ұрып,

Толық

Тез, тез!

— Көрші халсіз жатыр, — деді кәрі әкем —
Тез, тез барып Қошалақтан дәрі әкел!
...Жаяу барып келуші еді бұрын да ел,
Жаяу ма екем мен, сірә —

Толық

Композитор

Әр бұтаның тасасында жүр ықтап,
Асау дыбыс ілінбеген құрыққа;
Әлдекімнің делебесін қоздырып,
Не бояу боп бір жалт етпей көзге ұрып,

Толық

Салыстыру

Ұран деді шындықты,
Шындық қуған тірлікті,
Қыран деді шитімдей шегірткені бір мықты.
Шегірткелер әулеті, әй, дүрлікті-ау, дүрлікті!

Толық

Орта

Менің беті-қолымды
Жапырақтың жас сыбдыры дуалы,
Құстың даусы,
Күн шуағы,

Толық

Ақ сүт

Жалғыз ұлы кемпірдің жігіт еді өткір бір
Сөйлеп кетсе — сөзінің өткірлігі бет тілді.
Анасына бір күні:
— Ырзамысың балаңа,

Толық

Шабдар айғыр

Апыл-ғұпыл аттандық.
Кешегі ізде шәуіш жапқан қақ қалды.
Түн пұшпағы ұйып қалған сай, жыра
шомып жатты әлденедей қайғыға.

Толық

31 декабрь

Бір календарь бітті-ау тағы жыртылып,
Міне, соңғы парақ қана тұр қалып:
Күздің соңғы жапырағы секілді
уақыттың бұтағында дір қағып.

Толық

Тұлып

Қызыл бұзау арам қатты,
Терісін
сыпырып ап әжем желге кептіріп:
Қолдан бұзау жасап қойды қайтадан

Толық

Сары алқап

Сыңғырайды самалға алтын дәнді сары алқап,
Сары мұртты егінші сары алтындай сараң, сақ:
Сары тісіне салып тал түстегі дәнді ыстық,
Сары мұрттың астынан жымияды сарғыш қып.

Толық

Поэзия

Неше түрлі жалқау мен қырсау мінген,
Поэзия секілді бір саулы інген.
Ботасы өлген секілді ертеде оның,
Абай жатқан баурында кер төбенің.

Толық

Арман

— Бұлбұл құстың әні қандай әдемі,
Шіркін, өзін тыңдар ма еді және бір.
— Кеше бірақ шықпады үні қарлығып,
ангинаның әлегі ғой барлығы.

Толық

Тұзы жеңіл жыр

Ғұмыр бойы пысықтыққа қас едім,
Кеше өзім де бір пысықтық жасадым:
Пысықсың деп айтып салдым бір досқа,
Өмір басқа, дедім тағы, жыр басқа.

Толық

Күрең қыз

Күрең көйлек кигенің үшін сені
Күрең қыз деп соңына түсуші едім.
Құлағыңа шейін бір қызартып ап,
күрең қыз деп күлуші ек біз артынан.

Толық

Қос қоңыр қаз

Көзің — мөлдір,
көл — мөлдір, мөлдір, мөлдір,
мөлдірлердің мөлдірі мен жүрген бір.
Не қарайсың мөлдіреп мына маған,

Толық

Қарыз

Ақын аға бір інісін, әй шөмитті-ау, шөмитті:
— Қолдан адам жасап едім сен итті,
білмедің сен кісілікті, ұятты,
барлық қолдан жасалғандар сияқты.

Толық

Әке

Оқып жүрген кезім еді мектепте.
Салық қария қыңыр да еді, көк бет те:
— Құдай бар ма,— деді ұстап aп,
жігіт болсаң сен ойлы,

Толық