Өлең, жыр, ақындар

Кiсi жары

Өте шығар бұл өмiр қас қағымда,
Ойнап-күлген жарасар жас шағыңда.
Кiсi жары кiсiге жар болады
Балапандай бауырыңа басқаныңда.

Толық

Əн еркесі – «Алқоңыр»

«Жазайын ақ қағазға тiзiлдiрiп,
Қалқаға сөз сөйлейiн үзiлдiрiп.
Отырсаң оңаша үйде маслихатпен
Шiркiннiң екi көзiн сүзiлдiрiп...»

Толық

Өңiм түгiл түске енбеген, Ғайып-қыз

Өңiм түгiл түске енбеген, Ғайып-қыз,
Қайдан келдiң?
Хабарыңнан жай ұққыз.
Жолықтың-ау,

Толық

Жаның қандай, айналайын, мөп-мөлдiр?!

Жаның қандай, айналайын, мөп-мөлдiр?!
Жанарыңа жалатқандай көктем нұр.
Құрдымда өлген өзендейiн, өзiңсiз
қанша күнiм,

Толық

Бойжеткен

Сыр бермеген сыңаймен сынай қарап,
Қиғаштайды қима қас, қынай қабақ.
Қыз баланың қылығы қыл үстiнде,
Қыл үстiмен қиямет кiм ойнамақ!

Толық

Үш тал гүл

Бұрымың-ай, сенiң мақпал бұрымың,
Жүрегiмнiң жиiлеткен дiрiлiн.
Бiр кездегi тұлымыңнан түлеген
Бұрымыңның қысқартпашы ғұмырын.

Толық

Егіз лебіз

Жұпарын сеуiп жаныма
Жапырағын көктем жайған кез
Жүрегiмдi ұстап қолыма
Алдыңнан шықтым, Айнамкөз.

Толық

Махаббат па?

Махаббат па?
Махаббат болған менде,
Аққуым қоғалы ну қонған көлге.
Қалайша аузым барып айта аламын,

Толық

Қош, кермиық Келiншек, ерке күлген

Қош, кермиық Келiншек, ерке күлген,
Менi ұмыт,
Бақытты бол еркегiңмен.
Махаббат кеудемдегi көзiн жұмсын,

Толық

Қыздарда да алтын, мыс, қалайы бар

Қыздарда да алтын, мыс, қалайы бар,
Алдандым алтын ба деп талайынан.
Аруым алтын едi...
Мысқа айналды,

Толық

Болмай жүр ғой

Болмай жүр ғой, болмай жүр жеңiл маған...
Қандай айла табармын көңiлге алаң?
Қайда жүрсем,
Қағынып қайда барсам –

Толық

Түс

Көктем мiнез,
Ай мүсiн,
Нұр жүзi өңдi,
Таң алдында түсiме бiр қыз ендi.

Толық

Сен болмасаң

Сен болмасаң, қайтер ем?
Əй, бiлмеймiн...
Жарығы кем, жылусыз жай күндеймiн,
Түнде тұман торлаған айдындаймын,

Толық

Сақта менi

Сақта менi.
Көгершiндей көңiлiм аппақ едi.
Алып кетiп жүрмегей əлдебiреу
жан баспаған белгiсiз жаққа менi...

Толық

Ех, Лена!

Ех, Лена!
Лена, Лена –
Елена қыз,
Туды екен бiздi бөлек неге анамыз?

Толық

Ағып түскен аспаннан жұлдыздайын

Ағып түскен аспаннан жұлдыздайын
Ағараңдап көрiнер күндiз қайың.
Таппай ыңғай мен жүрмiн тiлдесуге,
Ақ қайыңдай сылайды бiр қыз бойын.

Толық

Күлкiсiнен өзiнiң, күлкiсiнен!

Күлкiсiнен өзiнiң, күлкiсiнен!
Күн күмiс үн шашқандай бұлт iшiнен.
Көшiп кеткен көктемiм көз ұшынан
Қайта оралып келгендей жыл құсымен.

Толық

Жамылып жаздың неше мақпал түнiн

Жамылып жаздың неше мақпал түнiн,
Жан едiм сұлулардың тапқан тiлiн.
Алдымнан əрлi-берлi өткен сайын
Көзiме түсе бердi-ау ақ балтырың.

Толық

Сені көрсем

Ернiң қандай!
Ернiңдi дермiн балдай.
Сенi көрсем кетедi есiм шығып,
Ебелектi елсiзде жел қуғандай.

Толық

Сен өзiң түрлi-түрлi-түрлi екенсiң

Сен өзiң түрлi-түрлi-түрлi екенсiң,
Мiнездi түрлi-түрлi кiм көтерсiн.
Ақынды ақылынан адастырып,
бiр күнi бұл күйiңмен жынды етерсiң.

Толық

Бұл жерде болмаса да халық бөтен

Бұл жерде болмаса да халық бөтен,
Мен сенi алыс жаққа алып кетем.
Ол жақта Еңлiк пен Кебектейiн
Өмiрдiң өткiземiз бөлек тойын.

Толық

Сенсiз менiң өмiрiм өлең бе едi

Сенсiз менiң өмiрiм өлең бе едi,
Жаңармалы тiрлiкте, көнермелi?
Көңiл шiркiн сен жаққа елеңдеулi
Қоңыр мiнез қозыдай көгендегi.

Толық

Жас жұбайларға тілек

Екеуiңе айтайыншы бiр ақыл:
Мəңгi болсын махаббатың – мұратың.
Екеуiңе айтайыншы бiр тiлек:
Ашулансаң, ақ жауындай бүркiп өт.

Толық

Гүлге сендiм бөктерде бүр ашар деп,

Гүлге сендiм бөктерде бүр ашар деп,
Күнге сендiм көктемге ұласар деп.
...Сен жөнiңдi айтпайсың ақ жарылып,
Жалбарынып, жалынып сұрасам кеп.

Толық

Тəркi дүние. Түн қойны. Таң аясы

Тəркi дүние. Түн қойны. Таң аясы...
Жүк артпашы жүрекке жан аяшы –
Құшағымда жатқанда ес жия алмай
Жиырмасыншы ғасырдың Данаясы!

Толық

Алма бақ, бұрынғыдай сəнiң кəнi?

Алма бақ, бұрынғыдай сəнiң кəнi?
Елiгiм неге iшiңнен табылмады?
Шынымен көкiрегiме көшкенi ме
Апайтөс Алатаудың қалың қары?

Толық

Көшкенде жылқы айдаймын аламенен

«Көшкенде жылқы айдаймын аламенен,
Аулыңа барушы едiм даламенен...»
...Меңдетiп мезгiл оғы кеттi ме екен,
Жанымда ыңырсиды жаралы өлең.

Толық

Көздерiңе бiр мұңды құйып алып

Көздерiңе бiр мұңды құйып алып
Маған қарай бересiң жиi нағып?
Сенесiң бе,
Соңымнан ересiң бе,

Толық

Тумысынан жаныма азық гүлiм

Тумысынан жаныма азық гүлiм,
Аңғалдығың қинайды, нəзiктiгiң.
Нəзiк гүлдiң тағдырын ойламасам,
Адам ата алдында жазықтымын.

Толық

Тiрi екенсiң ғой

Тiрi екенсiң ғой,
Жүр екенсiң ғой дiн аман.
Төсiнен таудың төскейге таман құлаған
тосыннан қалай тосқауыл тапсын бұлақ – əн?!

Толық

Аңсау

Егiлдiм саған, төгiлдiм,
Ғашықтық сырын мың айтып.
Өткiншi мынау өмiрдiң
Өзiмшiлдiгi мұңайтып.

Толық

Өмiр бiзге бiр-ақ келер, көп келмес

Өмiр бiзге бiр-ақ келер, көп келмес,
Лəззат лебi азаппенен өткелдес.
Шын махаббат, бiле бiлсең, шырайлым,
Үйленумен,

Толық

Күрең шай

Күрең шай қош иiстi қаймақ қатқан
қаныңды құр асаудай ойнақтатқан.
Қолынан қыз баланың шай iшудi
айналдым ағайыннан ойлап тапқан.

Толық

Күз...Қоштасу

Жаз бойына жапырақ жанып бiткен тəрiздi,
Өзегiнен өмiр – сөл ағып бiткен тəрiздi.
Қу ағашта қу бұтақ құлазыған көңiлдей
Қыс келуiн тезiрек талып күткен тəрiздi.

Толық

Өкiнбеймiн бiреудi өпсең де өлiп

Өкiнбеймiн бiреудi өпсең де өлiп,
Өкiнбеймiн өзгеге кетсең де ерiп.
Жазмыштың маған жазған пендесiне
Мен-дағы кезiгермiн көп сенделiп.

Толық

Базары қызық бал күннен

Базары қызық бал күннен
Қаламай жүрiп гүл өзге
Қалайша суи қалдым мен
Өзiңнен, қалқам, лезде?

Толық

Жиi-жиi түсiме неге енесiң

Жиi-жиi түсiме неге енесiң,
Перiсiң бе,
жынсың ба,
неменесiң?

Толық

Бастау алған бұлақтан кəусар көлiм

Бастау алған бұлақтан кəусар көлiм,
Тұнығыңды, шөлдесем, таусар ма едiм?
Жанарыммен үн-түнсiз жайымды айтып,
Кəусар көлге жаңбыр боп жаусам дедiм...

Толық

Дертiмнiң таппақ болып дауасына ем

Дертiмнiң таппақ болып дауасына ем
Сенi iздеп теңiз кешiп, тау асып ем.
Таптым да,
Тапқаным сол – тыныстаймыз

Толық

Сенсiз көңiл құлазыр, жетiмсiрер,

Сенсiз көңiл құлазыр, жетiмсiрер,
Аз да болса қасыма отыршы, кел.
Қызығынан өмiрдiң тез тойындым
Қызыл күрең сырадай көпiршiген.

Толық