Өлең, жыр, ақындар

Жүрегіңде бір тамшы қан болса егер

Жүрегіңде бір тамшы қан болса егер,
Бар денеңді айналып ол жол шегер.
Мен де осынау тамшы қанға барабар,
Туған жердің тұлабойын аралар.

Толық

А, дариға, тағы өте ме мына түн

А, дариға, тағы өте ме мына түн,
«Өтеді» деген қандай қиын сөз еді!
Бұл түнге де сыймай қалды қуатым,
Көңілім менің әрең-әрең төзеді.

Толық

Уақыт жоқ, уақыт жоқ өлуге

Уақыт жоқ, уақыт жоқ өлуге,
Айналмайды, айналмайды бал уға.
Жанған оттың хақысы жоқ сөнуге,
Болса да еркі шикі қидың жануға.

Толық

Календарь аударды бір бетін

Календарь аударды бір бетін,
Сонымен бірге өшті көне жыр.
Өлімді жек көрсе кімде-кім,
Сол өмір!

Толық

Егіз шумақтар

Кәмпиттерді бала жейді демесең
Үлкенге де жаман емес бұл өзі.
Кейбіреудің кәмпитке ұқсас мінезі –
Жесең – тәтті, жабысады – жемесең.

Толық

Бір түйір дән

Бір түйір дән сыңғырап жерге түсті –
Тау, Дөң, Дала жабылып тербетісті.
Жеңіл әйел секілді ала етекті,
Ұйтқығанда сол дәнді жел әкепті.

Толық

Әйелдер

Арулар деп бастасаң-ақ бір ойды
Ой соңын жұрт төсекке әкеп тірейді:
елестейді етектер мен балтырлар,
елестейді жасты көздер үрейлі.

Толық

Өзгерістер

Кеше атқан таң бүгін де атып келеді,
Кешегі аспан бүгін де үстен төнеді.
Ауыр ма еді кешегі артқан жүгім де? –
Ұмытыппын сол жүгімнің түрін де.

Толық

Ойындар

О, балалық, сен не деген бақытты ең!
Қармайсың бармақтардың астына,
Бір жымисаң жібітесің тасты да,
О, балалық, сен не деген бақытты ең!

Толық

Ойлар

Айтыңдаршы, бұл қай заман, бұл қай күн?
Бір керемет мотор үнін тыңдаймын.
Сылқ-сылқ күліп көсіледі түнгі айдын.
Айтыңдаршы, бұл қай заман, бұл қай күн!

Толық

Толқындар

Жартас тұрды жағалауда тістеніп,
Кек көреді ол – еркелесе толқындар.
Шабыт-толқын шапшыды да түсті өліп...
Жартас тұрды баяғыша тістеніп.

Толық

Монологтар

Пәк сезімдер – тамырларға таралған,
Бұл жүректе болмас тамшы арам қан.
Мен – Бақыттан, Бақыт менен жаралған,
Қос бұтамыз бір түбірден нәр алған.

Толық

Ей, күншуақ, құйыла бер жерге осы

Ей, күншуақ, құйыла бер жерге осы,
Ей, күншуақ – дүниенің зердесі.
Шуақ болып жарқырашы, алғы күн,
Не берсең де – көлеңкелеп бермеші.

Толық

Күндер

...Лақылдатып төкті бұлақ көбігін
Шалқақ жатқан жағасына уақыттың.
Уақыт, уақыт! Басқа сыймас көп ұғым,
Уақыт сыйды құшағына Уақыттың.

Толық

Сымдар

Аспан тұрды айналаны тұйықтап,
Жалт қарадым – тоқтадым,
Жалап-жалап дүниенің оттарын
Үндемейді жел де, тілі күйіп қап.

Толық

Шегелер

Еңбек!
Әркүн сайын қағылады мың шегең,
Мың шегеде – бір балғаның салмағы.
Мен де өзімше бір балуан, бір шебер,

Толық

Мойнына арқан түсіп, күш батпаған...

Мойнына арқан түсіп, күш батпаған,
көнбеген жаз – кермеге, қыс – қақпаға,
бір асау әлі қашып жүрген сын-ды,
құрыққа сол күндері ұстатпаған.

Толық

Батыр Баян

Жүрегім, мен зарлымын жаралыға,
Сұм өмір абақты ғой саналыға.
Қызыл тіл, қолым емес, кісендеулі,
Сондықтан жаным күйіп жанады да.

Толық

Темірше

Темірше.
Темірше дос.
Темірше ағам,
Өгейлігін көрсетті-ау өмір саған.

Толық

Жұрт жүреді сыртымнан көп тон пішіп

Жұрт жүреді сыртымнан көп тон пішіп,
Сырт көз үшін кию керек оңды ішік.
Тәйке тұрған асығымды бүк дейді,
Алшы түскен сақам ылғи болды шік.

Толық

Менің бюстім

Қоладан құйылыпты бас пішінім.
Қаншама жасағансың тасты шығын.
Есімде, үйіңде сәл отырған ем
Күзетіп қазандағы ас пісіуін.

Толық

Қажығұмар Шәбденұлы

Жат жерде жан табылмай сөзін ұғар,
Қытайда көзін жұмды Қажығұмар.
Солығын баспай кетті сорлы жүрек,
Жүректің сонша кімге жазығы бар?

Толық

Асыл – Ажар туған күн

Жүр-ау деп қыр астында тосып ажал
Сен енді еш қорықпа, шошыма, жар.
Өзіңді апарады алыстарға
Аузыңнан түсе салған Асыл-Ажар.

Толық

Болсам да өтіп кеткен жылдарға алаң

Болсам да өтіп кеткен жылдарға алаң,
Мезгілдің сыйқырына күнде арбалам.
Біз сені баяғыдан танимыз деп
Береді күнде сәлем мыңдар маған.

Толық

Біздің ауыл шалғайда, жер түбінде

Біздің ауыл шалғайда, жер түбінде,
Бөлек біздің ауылдың дерті мүлде.
Бір сапарға шығып ем он үшімде,
Енді мына тағдырдың еркі кімде?

Толық

Табылды Досымов

Таулар мен төбелерді айырмаған
Шайыр боп көрінбейді шайыр маған.
Теңіздің жағасында сусап тұрмын
Кемеңе қолым жетпей қайырлаған.

Толық

Ақтөбелік ақын Ершат Қайболдинді айтысқа шақыру

Ершат інім!
Төбеңе шабытыңның кер шатырын.
Тербетіп Нұрпейістің аруағын
Ала кел ақын бабаң берсе ақылын.

Толық

Маскүнем

Жұртым бір жыр тоса ма,
елім – бір ән.
Бүтінделіп болған жоқ менің мұрам.
Тағдырымды тар жерде қияр ма екен

Толық

Өз үйім

Өз үйім – өлең төсегім,
Осында өніп, өсемін.
Осында келіп құтылам
Даңғазасынан көшенің.

Толық

Құбылды заман

Қабақта – қырау, көңілде – қылау,
Құбылды заман жалғанда мынау.
Соққандай боран сандалды адам,
Еңсені езді құдайсыз қоғам.

Толық

Алаш рухы

Өмірде мынау жалғандық толған
Шымбайға батса шындығың,
Азаттық аңсап құрбандық болған
Ерлерді жоқтар күн бүгін.

Толық

Мен бүгін ішпегенде қайда ішемін?

Мен бүгін ішпегенде қайда ішемін?
Кенезең кеуіп қапты-ау, байғұс ерін!
Жұтайын толғап-толғап тойғанымша
Көмілсін арақпенен қайғы-шерім.

Толық

Сағынышым!

Сағынышым!
Болып едің аз күн бақ,
Бақытымды жеткізе алмай мазмұндап,
Қара жолдың жиегіне қиғаштап,

Толық

Қыстаудағы көктем

Ұзақ пен таған тақылдап,
Жасырып бойын ұрланбай,
Күннің де көзі жақындап,
Қол созым жерде тұрғандай.

Толық

Жыңғылды көң

Аңсап ем айлар бойы бұл күнді мен,
Ақыры жеттім саған,
Жыңғылды көң.
Иіскесем шашақталған шырпыңнан бір

Толық

Александр Сергеевич Пушкин аға

Александр Сергеевич Пушкин аға,
Алтынды есі барлар мыс қыла ма.
Жаныңды ұққан жалғыз жан Абай еді,
Бұл күнде өлең сөзден түсті баға.

Толық

Кешігіп жатсаң 7-ге, 8-ге дейін

Кешігіп жатсаң 7-ге, 8-ге дейін,
Шарқ ұрып сені іздеймін.
Неге іздемейін?
Көңілім менің өрекпіп көре алмай қалсам,

Толық

Қалтаңды бір ойлаумен

Қалтаңды бір ойлаумен,
малтаңды бір
Жүргеніңде таусылар талқан-ғұмыр.
Қабағыңды күн шалып болмай жатып

Толық

Пессимизм

Пенде болсаң – болмайсың шерден кенде,
Шер сарқылар, таусылар жерге енгенде.
Қу дүние шырмаса шырмауықтай
Өтер бүкіл ғұмырың сергелдеңде.

Толық

* * *

Тағдырдың болмаған соң қожасы адам,
Бермейміз ертелі-кеш маза саған.
Басымды тауға да ұрдым, тасқа да ұрдым–
Бармақтай бақ берші деп, о, жасаған!

Толық