Өлең, жыр, ақындар

Сабыр

Сақтадым сабыр бәріне,
Не айтса да досым, дұшпаным.
Төзімім жетсе әлі де,
Өзімді бекем ұстармын.

Толық

Шабыт

Кеудемді керші, жұпар самал ескен,
Сан гүлдер, қайдасыңдар далада өскен?
Көмескі түсте көрген қызықтардай,
Өткен күн неге шығып барады естен?

Толық

Талап

Түйген аз тылсым өмір сырларынан,
Көріну қайда жақсы қырларынан?
«Тілге жеңіл, жүрекке жылы тиер»,
Дәмегөй мен де Абай жырларынан.

Толық

Мінез

Артықпын демен өзгеден,
Артықпын десем, надан де.
Кеммін демен өзгеден,
Кем түссем туа, жаман де.

Толық

Жұмбақ жан

Қызықсың-ау, ақындар, қызықсың-ау,
Қызып кетсең, қияңқы, бұзықсың-ау.
Бірақ, қимай жауды да жамандыққа,
Шақырасың арамды адамдыққа.

Толық

Жомарттық

Ақын боп жаралыппын,
Өмірді аялауға.
Жерімнен нәр алыппын,
Елімнен аямауға.

Толық

Ақындардың айнасы

Ақындардың айнасы – жалтылдаған жанарлар,
Сенбесеңдер – өмірге ақын болып қараңдар.
Қараңдаршы, әнекей, ана көздің сырларын,
Сыршыл бол да, қанекей, соны барып тыңдағын.

Толық

Сөз өнері

Сөз өнері бірдей екен дертпенен,
Күндіз-түні менің алау – өрт денем.
Батыс, шығыс, онтүстік пен солтүстік,
Боламын да, бір денемді төрт бөлем.

Толық

Көргенімнен көп екен

Көргенімнен көп екен көрмегенім,
Күйкі тірлік, көңілімді бөлме менің.
Сезім бермей, көз беріп тірлігіңде,
Менен өзге аз ба еді жерлегенің?

Толық

Ақынмын жаны бір тылсым

Ақынмын жаны бір тылсым,
Өзім де кейде түсінбен.
Жаза алмай жанның қыртысын,
Жалындап жүрем ішімнен.

Толық

Алаулап жанып жүрдім мен

Өтіпті жылдар, ұмыт та болған секілді,
Ең алғаш сені көргенім гүлдей шағыңда.
Қалқалап сонда алқызыл арай бетіңді,
Дірілдеп қана тұрып ең үнсіз жанымда.

Толық

Тебіренбеймін мен неге

Тәтті күндер тербеткен бесігінде?
Тебіренбеймін мен неге өмір жайлы.
Өкініш те тиіпті несібеме,
Өмір – бақыт, қуаныш, өмір – қайғы.

Толық

Тәтті екен күндер

Толғана берем, толғану үшін жаралғам,
Толғанту үшін жеткізбей кеткен сан арман.
Үмітті үрлеп жылт еткен түнгі оттардай,
Тәтті екен күндер қиялға қайта оралған.

Толық

Жалынға жанды жанып ап

Бой түзеп жапан далада,
Қайындай жалғыз сыңсыған.
Мен кейде жеке қалам да,
Ойлардан ойға тұншығам.

Толық

Жыр селі

Кейбірде жігерім құм болып,
Талықсып құлаймын төсекке.
Жырсыз күн өтеді мұң болып,
Саналмай тіршілік есепке.

Толық

Ана тілім

Ана тілім,
Дана тілім!
Татыған таңдайыма дара шырын,
Аяулы ақ сүтісің анашымның.

Толық

Оңашада

Бақытты боп тудым ба?
Бақытсыз боп тудым ба?
Екі арасы белгісіз.
Сүйінгенде бұл өмір,

Толық

Әже

Арда емген тайдай,
Бауырыңда бұла өстім де,
Анамды туған білмедім.
Аттанар шақта парызымды, әже, кештің бе,

Толық

Мұхтар Әуезовке

Сыймай кетті маңдайға деп өкінбен,
Дүниеде мың жасаған адам жоқ.
Өзің теңдес қазақтардың шетінен,
Санап шықсам, табиғаттан сараң жоқ.

Толық

Мен туыппын көктемде

Перзент көрмей әкемнің ерні кепкенде,
Атанып бедеу, қасірет анам шеккенде.
Есіркеп халық,
«Ашқай деп бағын пақырдың»,

Толық

Туған жер

Шыр етіп кіндік қаным саған тамып,
Сен құндақтап алыпсың, анам талып.
О, туған жер, сонда мен ес жиғанмын,
Саф ауаңнан жұтынып, тағамданып.

Толық

Шықтарын төкті боз көде

Кер дала кербез сағымды,
Туған жер, жаннат жанарым.
Алыстан сынап бағымды,
Аттанып кетіп барамын.

Толық

Өрмелеп келем

Өрмелеп келем өмірдің асқар шыңына,
Биігім шыққан – аласа қырдан секілді.
Тым биік санап, біреулер мұны да,
Айналып басы, тұра алмай төмен секірді.

Толық

Өкінбейді

Өкінеді біреулер әкем жоқ деп,
Өкінеді біреулер шешем жоқ деп.
Өкінбейді, сенбейді ешбір адам,
Ақыл-есің егер де десең жоқ деп.

Толық

Сендей-ақ болсын әр ақын

Қазақтың әрбір ақыны,
Сендей-ақ болсын дер едім.
Айтпай-ақ қойдым атыңды,
Тұрған соң айтып өлеңің.

Толық

Үкім жүрмес жүрекке

Жауыздықты ізгілікпен жасқап мен,
Әділетті үстем етем білекке.
Қара күшпен түссе дағы тасқа мең,
Қара күшпен үкім жүрмес жүрекке.

Толық

Теңестіру

Жойылса егер бұл өмірден бір қиянат күншілдік,
Қиянат пен күншілдікке айналар бір шыншылдық.
Теңестірген таразының қос табағы секілді,
Жамандық пен жақсылықтың өлшемі бір кесінді.

Толық

Бір басыма

Бір арнадан тараған тау бұлағы секілді,
Бір басымда мың арман кетіреді есімді.
Қыран болып мұз балақ құйылам да қиядан,
Тұлпар болып, кең далам, дүбірлетем төсіңді.

Толық

Күмбірлеп кеудем

Күмбірлеп кеудем,
Күрмеліп тілім тұр неге.
Сыры көп сылқым,
Сыңғырламайсың жыр неге.

Толық

Лермонтовқа

Жамылып торқа топырақ,
Жатcың ба жырдың қыраны?
Қара көк орман атырап,
Сен көрген қалпы тұр әлі.

Толық

Туыс бар

Тасысам бірге таситын,
Жасысам бірге жаситын.
Туыс бар менде түбі бір,
Туыс бар жаны ашитын.

Толық

Бәйге

Егіліп келем, көзімнің жасы төгіліп,
Тебініп келем, ақ боран шаңға көміліп.
Япырым-ау, неге ұшпайды құс боп жығылғыр,
Жазылып бауыры, қолтығы бырт-бырт сөгіліп.

Толық

Туыстар түбі бірге, қаны бірге

Туыстар түбі бірге, қаны бірге,
Қиын жол, қиналғанда жаны бірге.
Араңда асыр салған ардаң едім,
Арыны басылмаған әлі күнге.

Толық

Дүние көз тойғысыз көрікті екен

Дүние көз тойғысыз көрікті екен,
Мен, бәлкім, құштарлықтан өліп кетем.
Ойнақтап ортекедей отын басып,
Бір ауық болмайды екен желікпесем.

Толық

Туған жер, еркелетші құлыныңды

Туған жер, еркелетші құлыныңды,
Сіміртші мөлдіріңді, тұнығыңды.
Қолдай гөр қайда жүрсем, қасиеттім,
Бір көзден қалған тұяқ, сынығыңды.

Толық

Жарқылдап өткен күндерім

Жарқылдап өткен күндерім,
Арманға тұнған түндерім,
Көзімнен ұшқан гүлдерім,
Жалын боп шарпып жанымды

Толық

Не көрмеді мына дала, мына қыр

Не көрмеді мына дала, мына қыр,
Мына төбе, мына ойпат, сұр адыр.
Талай-талай аттандырып заманды,
Келер тағы заман үшін тұр әзір.

Толық

Жаңа ертегі

Бiр Қосаяқ,
Даланы
Жүретұғын мекендеп,
Жерге тимей табаны,

Толық

Кім қайда тұрады?

Почташы келiп сұрады:
– Алып кит қайда тұрады?
Мекенi,
Жайы,

Толық

Қой жасаған той

Жазғытұрым жайлауға,
Жиналғанда барлық қой.
Он жылдығын тойлауға,
Ниет еттi,

Толық