Өлең, жыр, ақындар

Кім жауапкер, жолдас?

Әлі елді жалмап жүр
Бұрынғы жауыз залымдар.
Болыс, тілмаш, манап болған,
Бұрын жұртқа мәлімдер.

Толық

Аш қазақ

Ыстық күні, оттай құмы
Ми қайнатқан елсіз Бетпақ даласы.
Жолда жаяу, жүрісі баяу
Келе жатты қазақтың бір баласы.

Толық

Домбыра

Алқа-қотан әлеумет
Отырды кең ордада.
Өткен-кеткен әңгіме
Сөйленіп өтті ортада.

Толық

Сұлу терек

Кербезсің маңызданған, сұлу терек!
Орандың желбіреген жасыл желек.
Тұрасың ырғатылып, тәкаппарсың,
Басқа ағаш көрінбейді саған серік.

Толық

Жұмыскерлерге

Түсің суық, тәнің шойын, жалаңаш,
Өлшеген нан, қара суды қылып ас.
Тұрмыс лажын жер астынан іздеген,
Күндіз-түні алысқанын, көмір тас.

Толық

Жолдастар

Намысы бар нашардың балалары!
Неше мың жыл күл болған бабаларың,
Жолдастар!
Сансыз нашар дүниеден салды ұран,

Толық

Аққу құс

Аққу құс ұшты,
Желдей есіп күшті,
Ән салып күлді айнала.
Көлді кеп құшты...

Толық

Маржан

Маржан, Маржан, қарағым!
Күлімдейді қабағың.
Түріліпті балағың,
Жалаңаш балғын балтырың,

Толық

Ұлтшылдың сандырағы

Ұлтшыл ауру
Ойбайлайды құс төсектің үстінде:
— «Бауырым, бауырым!
Ойбай, ауылым!

Толық

Бір ақынның сандырағы

Ауру ақын
Ыңқылдайды төсекте
Қыстығып.
Доктор жақын,

Толық

Еркем

Асау, тағы тұлпардай
Жұлынып жерді тарписың.
Жалындай жанып лапылдап,
Екпіндеп қаулап шалқисың.

Толық

Қара айғыр

Қозғалды алып қара айғыр
Қаһарлы күшпен ақырып.
Жай, салмақпен аяңдап,
Күштерін жинап шақырып.

Толық

Өмірсіз ғашық

Құмар боп қоймай,
Сүюге тоймай,
Бал шарап десем сөзінде,
Қапаста тоты...

Толық

Шөлде

Көкіректе қайнаған кек оңдыра ма?
Көңілді бір орынға қондыра ма?
Түнерген қара қабақ жадырасын,
Ән салып, күй күйлейтін домбыраға.

Толық

Үгіт

Ағайынның, алаштың
Көбі-ақ саған қас шығар.
Мұз боп қатып жүрегің,
Қалған көңілің тас шығар.

Толық

Жазғытұры

Кеш. Ымырт. Таудың іші... жазғытұры,
Құлпырды шыққа оранып ойы, қыры.
Тәніне құлпырған ақ перде жапқан
Сұлудай тау менен тас жердің түрі.

Толық

Қамыққан көңілге

Көңілім-ау, жанған оттай шалқушы едің,
Қырандай жоғары өрлеп қалқушы едің,
Зұлматқа қаһар тігіп, лағынет айтып,
Балша еріп махаббатқа балқушы едің.

Толық

Бабаларыма

Қу заман басқа салды мұндай шақты,
Қайтейін, медеу қылдым жалғыз хақты.
Ұрпағың өсіп-өнген рулы ел бол,
Деуші еді бабам Тоқа аруақты.

Толық

Боранда

Ызғарлы түтек боран соқты қатты,
Жүз қадам жер көрінбей... кеш те батты...
Екпіндеп дүлей боран гулей соғып,
Еңіретіп төңіректі ызыңдатты.

Толық

Түрмеден қашып шыққанда

Шыдамадым қапаста,
Кеңшілікке қаштым.
Көндікпедім матауға,
Асау атша бастым.

Толық

Шаһит болған достарыма

Дүниеде ер жігіттің өлгені арман,
Қадірсіз айдалада көмгені арман.
Мехнатты, қайғы, қасірет, былғанышты
Бәрінен сұм дүниеге келгені арман.

Толық

Азап вагоны – дозақ

Теңдігі үшін нашардың
Жауызға көнбей туладық.
Залымдардың жасаған
Аранына уладық.

Толық

Адасқандарға

Нашарларға болысып
Күзетшілер бетін қайыру,
Тырнағынан олардың
Езілгендерді айыру —

Толық

Қамаудан

Тас үйдегі тұтқынды
Аяған адам жоқ болды.
Аяды бірақ табиғат,
Көңілім соған тоқ болды.

Толық

Сағындым

Туғалы қапас көрмеген,
Көкіректе кектер кернеген,
Талпынып құлаш сермеген
Айтайын ішкі сырымды:

Толық

Тұлпарым

Темір торлы тас үйде
Көкірегім толды шерменен.
Қанатты, тағы тұлпарым
Арқырап келші кермеден.

Толық

Жас қазақ марселье́засы

Азамат, жүнжіме, жүрме бос,
Қол ұстас, бірігіп тізе қос.
Ту ұстап дұшпанға барайық,
Теңдіктің ұранын салайық.

Толық

Ақша қар

Ақша қар үлпілдеген қалқып ұштың,
Жер үшін шатты жайдан — көктен түстің,
Қайғысыз мәңгі сәби періштелер,
Мәңгілік жайын тастап жерді құштың.

Толық

Кел, жігіттер

Көшкен елдей,
Соққан желдей,
Жастық шағы өтер тез.
Шіркін жастық —

Толық

Далада

Далада жазғытұры тостым желді,
Кезгек жел саулап есіп жетіп келді.
Гүл шешек, көгал шөптің басын сипап,
Көркейткен киіндіріп қара жерді.

Толық

Өткен күн

Сұлудай толып бұралған,
Жібекке жасыл оранған,
Жас өрім талдың жапырағы
Сарғайып түсті үзіліп.

Толық

Күзетші иттер

Біздің ауыл жиналды
Қой сойып, ет жеп тоюға.
Жиналған соң кеңесті
Қотанға күзет қоюға.

Толық

Жапон ақынынан

Сүйгеніме жасырын
Түнде жалғыз барсам мен.
Терезе ашып сүйісіп,
Аузынан бал алсам мен.

Толық

Поляк ақыны Мицкевичтен

Жақсы көрсін десең, ит,
Жақсы көр итті өзің де.
Ұмытпайтын бұл бір сөз
Лұқпан айтты кезінде.

Толық

Дүниеде көркем күйлер көп

Дүниеде көркем күйлер көп,
Жаны бар оны сезбей ме?
Сезбейтін оны құр тұлып,
Тұлыптан кісі безбей ме?

Толық

Қалтасында біреудің

Қалтасында біреудің
Жұпары болса сақтаулы,
Жұпарын ол дауыстап
Көрмейді лайық мақтауды.

Толық

Ой серігім

Ойласам жарықтанды нұрын шашқан,
Шапағын қызыл күннің таудан асқан.
Мәңгілік патшалығын көркемдіктің
Ойласам гүлдің иісін кеудені ашқан.

Толық

Жаңа жыл

Үйден шығып балалар
«Жаз болды, міне!» десіп тұр.
Сағындырған жаз желі
Оңтүстіктен есіп тұр.

Толық

Сәулем

Ауылда мехнаттан кетіп аулақ,
Отырсам жүрегімде жалын қаулап,
Ауырған жаныма көп демін салып,
Жалғыз-ақ сәулем келді көңілімді аулап.

Толық

Арқа сұлуына

Уа, шіркін, сүйдің ұзақ сусын қанбай,
Мойнымнан ақ білекті қойдың алмай;
Мас болып былқылдадың күйіп тәнің,
Керіліп маужыраған ақ маралдай.

Толық