Мақал-мәтелдер

Адам ақылымен бай,
Жер дақылымен бай.

Ілмектер: адам, ақыл

---

---

Жоғары қарап пікір ет,
Төмен қарап шүкір ет.

Ілмектер: шүкір

---

---

Көптің ойы — кемеңгер.

Ілмектер: ой

---

---

Кешірімділік — анадан,
Кішіпейілділік — данадан.

Ілмектер: ана, дана

---

---

Бойдағы білім шын зейнет,
Жұмсағанмен таусылмас.
Жинаған мал құр бейнет,
Біріне бірі қосылмас.

Ілмектер: білім

---

---

Көп сөйлеген білімді емес,
Дөп сөйлеген білімді.

Ілмектер: сөз, білім

---

---

Ұлы адамның ойында
Ұлы іс жүреді,
Ұлы зергер бойында
Алтын, күміс жүреді.

Ілмектер: адам, ой

---

---

Ғылым гауһар —
Бағасы жоқ,
Надандық кесел —
Дауасы жоқ.

Ілмектер: ғылым, надандық

---

---

Еңбегі жоқ ғалым —
Ыстығы жоқ жалын.

Ілмектер: еңбек, ғалым

---

---

Ақыл ағадан,
Ілтипат ініден.

Ілмектер: ақыл, аға

---

---

Естінің сөзі —
Ескінің көзі.

Ілмектер: сөз

---

---

Өз ақылым ақыл-ақ,
Кісі ақылы шоқырақ.

Ілмектер: ақыл

---

---

Жүлде алмаған жүйріктен,
Белі жуан бесті артық.
Білгені беку «ғалымнан»
Басалқа айтқан есті артық.

Ілмектер: ғалым

---

---

Ақылды айттырмай білер,
Сақы сұратпай берер.

Ілмектер: ақыл

---

---

Ашу — пышақ, ақыл — таяқ.

Ілмектер: ашу, ақыл

---

---

Досың аз, дұшпаның көп болса —
Зор боласың.
Ақылың аз, ашуың көп болса —
Қор боласың.

Ілмектер: дос, ақыл, ашу

---

---

Арттағыны қозғау — ағалық,
Алдағыны болжау — даналық.

Ілмектер: дана, ақыл

---

---

Ашу түбі — кейіс,
Ақыл түбі — кеніш.

Ілмектер: ашу, ақыл

---

---

Ақылдының алдымен жүр,
Ақылсыздың артымен жүр.

Ілмектер: ақыл

---

---

Есерге ақыл айтам деп,
Есіңді тауыспа.
Қумен құмар ойнаймын деп,
Кешіңді тауыспа.

Ілмектер: ақыл

---

---