Жұмысы жоқтың ырысы жоқ.

Ілмектер: жұмыс, ырыс, еңбек, кәсіп

---

---

Еңбексіз ел кезгенің —
Ар-ұяттан безгенің.

Ілмектер: еңбек

---

---

Саудың асын ішіп
Аурудың ісін істейді.

Ілмектер: ауру, еңбек

---

---

Еңбегің болмаса,
Елге өкпелеме.
Ықтасының болмаса,
Желге өкпелеме.

Ілмектер: еңбек

---

---

Еңбекке ебі жоқтың,
Елдікке себі жоқ.

Ілмектер: еңбек

---

---

Жіп үзілді – жүк шашылды.

Ілмектер: еңбек

---

---

Кәріге еңбек – көмек, көп ас – масыл.

Ілмектер: еңбек

---

---

Ең дәмді деп татқаның –
Еңбегіңмен тапқаның.

Ілмектер: еңбек

---

---

Істің көзін таппағанның
Күші зая,
Еңбегі ештің
Істеген ісі зая.

Ілмектер: еңбек, іс, өнер

---

---

Еқбеккердің ұйқысы аз.

Ілмектер: еңбеккер, еңбек

---

---

Ермек қуған
Бәлеге жолығады;
Еңбек қуған
Қазынаға молығады.

Ілмектер: еңбек

---

---

Өмір — теңіз,
Еңбек — егіз,
Ақыл — сегіз.

Ілмектер: ақыл, еңбек, өмір

---

---

Еңбегі жоқ ғалым —
Ыстығы жоқ жалын.

Ілмектер: еңбек, ғалым

---

---

Аға —
Еңбекпен көркем.
Бала —
Біліммен көркем.

Ілмектер: еңбек, аға, бала, білім

---

---

Білек түр де еңбек ет,
Етек түр де елге жет.

Ілмектер: еңбек, ел, жұрт

---

---

Ерді ер ақтайды,
Еңбекті жер ақтайды.

Ілмектер: ер, ел, еңбек

---

---

Арық қазбасаң су келмейді.

Ілмектер: су, еңбек

---

---

Артық олжа басқа еңбек.

Ілмектер: олжа, еңбек

---

---

Күнің шуақты болсын,
Көлің суатты болсын,
Қонысың өрісті болсын,
Еккенің жемісті болсын,
Еңбегің келісті болсын.

Ілмектер: су, еңбек, тілек

---

---

Кісіден тілегеннің
Екі көзі шығады.
Еңбегіне сенгеннің
Екі бүйірі шығады.

Ілмектер: кісі, еңбек

---

---