Рим сандары

Рим сандары — сандарды белгілеу үшін қолданылатын таңбалау жүйесінің дәстүрлі аты.

Рим сандары жүйесі ондық разрядтар мен олардың жартысы үшін айрықша таңбалар енгізуге негізделген: Рим сандары — таңбалау жүйесінің сандарды белгілеу үшін қолданылатын дәстүрлі атауы. Б.з.б. 500-жылдар шамасында этрускілерде пайда болып, Ежелгі Римде қолданылған. Рим цифрлары жүйесі ондық разрядтар мен олардың жартысы үшін айрықша таңбалар енгізуге негізделген: Кез келген натурал сан осы цифрларды қайталау арқылы жазылады. Егер бұл жағдайда үлкен цифр кіші цифрдың алдында тұрса, онда олар өзара қосылады (қосу принципі), ал егер кіші цифр үлкен цифрдың алдында тұрса, онда кіші цифр үлкен цифрдан алынады (азайту принципі). Соңғы ереже бір цифрды төрт рет қайталап жазбау үшін қолданылады. Мысалы: VІІ=5+2=7, ІX=10–1=9, XІV=10+(5—1)=14, XXL= =50—10—10=30, XXXІІІ=10 +10+10+1+1+1=33, т.б.

Рим цифрлары арқылы жазылған көптаңбалы цифрларға арифметикалық амалдар қолдану өте қолайсыз. Қазір Рим цифрлары көп қолданылмайды.

 

Бір мен миллион аралығындағы Рим сандарының жазылуы

1                 I

2                  II

3                  III

4                  IV

5                  V

6                  VI

7                  VII

8                  VIII

9                   IX

10                 X

11                 XI

12                 XII

13                 XIII

14                 XIV

15                 XV

20                 XX

30                 XXX

40                 XL

50                 L

60                 LX

70                 LXX

80                 LXXX

90                  XC

100                C

200                CC

300                CCC

400                CD

500                D; IƆ

600                DC; IƆC

700                DCC; IƆCC

800                DCCC; IƆCCC

900                CM; CCIƆ

1 000             M; CIƆ

2 000             MM; CIƆCIƆ

3 000             MMM; CIƆCIƆCIƆ

3 999             MMMCMXCIX

4 000             MV; CIƆIƆƆ

5 000             V; IƆƆ

6 000             VM; IƆƆCIƆ

7 000            VMM; IƆƆCIƆCIƆ

8 000             VMMM; IƆƆCIƆCIƆCIƆ

9 000            IX; CIƆCCIƆƆ

10 000          X; CCIƆƆ

20 000          XX; CCIƆƆCCIƆƆ

30 000          XXX; CCIƆƆCCIƆƆCCIƆƆ

40 000          XL; CCIƆƆIƆƆƆ

50 000          L; IƆƆƆ

60 000          LX; IƆƆƆCCIƆƆ

70 000          LXX; IƆƆƆCCIƆƆCCIƆƆ

80 000          LXXX; IƆƆƆCCIƆƆCCIƆƆCCIƆƆ

90 000          XC; CCIƆƆCCCIƆƆƆ

100 000        C; CCCIƆƆƆ

200 000        CC; CCCIƆƆƆCCCIƆƆƆ

300 000        CCC; CCCIƆƆƆCCCIƆƆƆCCCIƆƆƆ

400 000        CD; CCCIƆƆƆIƆƆƆƆ

500 000        D; IƆƆƆƆ

600 000        DC; IƆƆƆƆCCCIƆƆƆ

700 000        DCC; IƆƆƆƆCCCIƆƆƆCCCIƆƆƆ

800 000        DCCC; IƆƆƆƆCCCIƆƆƆCCCIƆƆƆCCCIƆƆƆ

900 000        CM; CI; CCCIƆƆƆCCCCIƆƆƆƆ

1 000 000     M; I; CCCCIƆƆƆƆ

Оқуға кеңес береміз:

Сандарды ойша көбейту

Үлкен сандардың аталуы

Нөл санының табылуы мен маңызы

Сандар арқылы балаға сурет салуды үйрету

Балаға математиканы түсіндірудің 10 оңай жолы

Пайызды тез есептеуге арналған математикалық оңай әдіс

Фибоначчи сандары: іш пыстырмайтын математикалық фактілер

Үш таңбалы сандарды көбейтудің ерекше тәсілі. Оны мектепте неге үйретпейді екен?! (Видео)

---

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз: