Өмірлік тәжірибе (Мэрфи заңдары)

Мёрфи Заңы (ағыл. Murphy's law) — ойнайқы/әзілқой философиялық қағида, ол келесідей тұжырымдалады:

Егер бірдеңенің қате болуы мүмкін бола алса, ол қате болады (ағыл. Anything that can go wrong will go wrong).

Шығу тегі

1949 жылы Калифорниядағы Эдвардс АҚШ Әскері-әуә күштерінің базасында ұшақ апаттарының себептері зерттелді. Сол кезде майор Эдвард Мерфи АҚШ базада Әскери-әуе күштерінің MX981 жобасында инженер болып қызмет еткен. Жобаның мақсаты адам ағзасы төтеп бере алатын максималды жүктемені анықтау болды. Зертханалардың бірінің техниктерінің жұмысын бағалай отырып, ол егер бірдеңені дұрыс жасамау мүмкндігі болса, онда бұл техниктер дәл солай жасайды деп сендірді. Аңыз бойынша, бұл фраза ("егер бірдеңе жасаудың екі әдісі болса және олардың біреуі апатқа әкелсе, онда біреу дәл осы әдісті таңдайды") алғаш рет ұшақ қозғалтқышы пропеллерді кері бағытта бұра бастаған кезде айтылды. Кейін айқын болғандай, техниктер бөлшектерді теріс орнатып қойған. "Нортроп" компаниясының жоба жетекшісі Дж. Николс бұл тұрақты ақауларды "Мерфи заңы"деп атады. Баспасөз конференцияларының бірінде оны өткізген әуе күштерінің полковнигі ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қол жеткізілген барлық нәрсе "Мерфи Заңын" жеңудің нәтижесі екенін айтты. Осылайша бұл сөз баспасөзге түсті. Келесі бірнеше айда бұл қағида өнеркәсіптік жарнамада кеңінен қолданыла бастады және өмірге келді.

Тұжырым

Егер N сынақтар жүргізілсе және олардың әрқайсысының нәтижесі z логикалық функциясымен бағаланса, сонымен бірге теріс (сәтсіз) нәтиже жағымсыз болса, онда жеткілікті үлкен n үшін кемінде бір А сынағы үшін сәтсіз нәтиже аламыз.

Каллаган түсінігі

Каллаган Мерфи Заңына келесідей түсінік берді: "Мерфи оптимист болған". Кейінірек Каллаган түсіндірмесі қатаң турде қайта тұжырымдалған. "Кез-келген n-ға m табылады, оның үстіне m<n болса, егер n осы нақты жағдайларда Мерфи Заңын орындау үшін жеткілікті үлкен болса, онда m сынақтары олардың кем дегенде біреуі үшін жеткілікті a жағымсыз нәтиже береді".

Нәтижелер

Мерфи Заңының салдары алғаш рет Артур Блохтың "Мерфи заңы"кітабында жарияланды. Авторлық құқық орнатылмаған(мүмкін, Эд Мерфидің өзі емес). Салдар ауызша түрде жарияланды, әзіл үлесі жоқ. Бүгінгі таңда бұл форманы "канондық" деп атайды. Канондық тұжырымдардағы барлық салдарды Мерфи Заңы жағдайында орын алған деп түсіну керек, яғни жеке оқиғаның қажеттілігін немесе қалаусыздығын бағалайтын функция болған жағдайда көптеген сынақтар үшін. Осыны ескере отырып, салдардың заманауи қатаң тұжырымдары жасалды. Алғашқы бес нәтиже, Мерфи заңы сияқты, Ықтималдық теориясы тұрғысынан тұжырымдалады.

Басқа қағидалар

1. Жаныңдағы кезек әрқашан тез қимылдайды. (Этторе бақылауы)

2. Істеген нәрсеңіздің барлығы босқа кетіп, ешнәрсе көмектеспей жатса, онда нұсқаманы (инструкция) оқыңыз. (Кан мен Орбен аксиомасы)

3. Іздеуді табылады деп ойламаған жерден бастау керек. (Іздеу заңы)

4. Жұмысты дұрыстап жасау үшін ешқашан уақыт жетпейді, дұрыс жасалмаған жерін қайта жасау үшін уақыт әрқашан да бар. (Мескимен заңы)

5. Қиын істің шешімін жалқауға тапқызу керек, ол оңай шешімін табады. (Хлейд заңы)

6. Шұжықты жақсы көретін және заңды сыйлайтын адамның, олардың қалай жасалатынын көрмегені дұрыс. (Шұжық принцібі)

7. Топтық жұмыстың орны өте маңызды. Бұл кінәні басқаға арта салуға мүмкіндік береді. (Фингейлдің сегізінші қағидасы)

8. Сізге әрқашан не уақыт, не ақша жетпей тұрады. (Лерман салдары)

9. Жұмыстың алғашқы 90%-ы -  уақыттың 10%-ын алады. Ал қалған 10%-ы  - қалған уақыттың 90%-ын алады. (Жобаны уақытында бітіру қағидасы)

10. Тырнағыңызды алғанан бір сағаттан кейін тырнақ керек болады. (Уиттен заңы)

12. Істемейтін адамға жұмыстың барлығы оңай. (Холт заңы)

13. Қолынан іс келетін адам - іс жасайды. Қолынан іс келмейтін адам - үйретеді. (Б. Шоу заңы)

14. Дұрыс түсінілмей қалады-ау деген бұйрықтың барлығы дұрыс түсінілмей қалады. (Әскери аксиома)

15. Қажет болмай қалған жұмысты істеп тастауға дайын адамдар көптеп табыла кетеді. (Зимерги заңы)

16. Жақын маңда тұрмайтынның барлығы маман. (Марс қағидасы)

17. Ең қызық экспонаттың аты жазылған тақтайшасы түсіп қалған болады. (Джоунс заңы)

18. Ұзақ уақыт сақтап, қолданылмай жатқан затты лақтыра салуға болады. Бірнәрсені тастай салсаңыз, дәл сол нәрсе керек бола қалады. (Ричард қағидасы)

19. Жоғалғанды әрқашан соңғы қалтаңнан табасың. (Буб заңы) 

20. Үкіметтегі жемқорлық қашанда ол үкімет орнынан түскен соң хабарланады. (Уотергейт принципі)

21. Ең кішкентай тәжірибенің өзі үлкен теориядан жақсы. (Букер заңы)

22. Ең аз төлеген адам, ең көп шағымданады. (Дрю заңы)

23. Сынбайтын ойыншық басқа ойыншықтарды сындыруға жақсы. (Ван Рой заңы)

24. Ұлы жаңалықтар қателесіп ашылады. (Янг заңы)

25. Сiздiң бастан кешiргенiңiздi таныстарыңыздың бiрi бастан өткiзiп қойған, оның жағдайы сіздікінен де қиын болған. (Мидер заңы)

26. Төмен отырған сайын таяқты көп жейсің. (Перкнис заңы)

27. Тіс ауруы әдетте сенбіге қараған түннен басталады. (Джонсон және Лэрд заңы)

28. Шығыс кіріспен теңесуге ұмтылады. (Паркинсонның екінші заңы)

29. Егер сіз біреудің редактурасын немесе түзетуін жазбаша түрде сынға алсаңыз, онда мәндеттә түрде қателік жібересіз. (Мерфи заңы)

30. Иерархиялық жүйеде кез-келген қызметкер өзінің қабілетсіздігі деңгейіне дейін көтеріледі. (Питер Принципі)

31. Ақымақтықпен түсіндіруге болатын нәрсені ешқашан жаман ниетпен түсіндірмеңіз. (Ханлонның ұстарасы)

32. 20% күш нәтиженің 80%, ал қалған 80% күш нәтиженің тек 20% береді. (Парето заңы)

Назар аудар:

20/80 қағидатын өмірде қалай қолдану керек

33. Жұмыс оған берілген уақытты толтырады. (Париксон заңы)

34. Ештеңе және ешқашан мүлдем дұрыс болып табылмайды. (Старджон заңы)

Назар аудар:

Міндеттерді қалай жеңілдетуге болады?

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз: