Күн
Күн батты да, тірлік біткен тұншығып,
Қартаң тартты тұрған жайнап мың шыбық.
Көлеңкеге айналғандар азалы,
Қараңғыдан жатқандай, бір, мұң шығып.
Таң мезгілі, әуелден, жырға қанық,
Ажарланар таң нұрмен сырлап алып.
Найза шыңдар, тәкәппар, оқшырайған,
Ақ қалпағын көкпеңбек нұрға малып.
Кілт өзгеріп, күн бата, жаратылыс,
Тапқандай ма, аз дамыл, дала тыныш.
(Табиғаттан тыс туған құбылыстай,
Бұ не ғажап, алмайды қала тыныс).
Бұршақ шашып, шеке жарып,
Нөсерлетер бұлттар да бар.
Сол қасиет кеткен дарып,
Тау бойында ұлттар да бар.
Қош келіпсіз, Наурыз-Ата,
Киелімсің бас иетін!
Адам қолдан жасамаған
Алла берген қасиетін.
Жеткенде қара дауыл азынаған
Шошыды үрейлі күй сазына жан.
Суық жел - мың найзалы, бет күйдірер,
Тәңірге болды қандай жазығы адам?
Уызымен анамның ауыздандым,
Бес жасыма жеткенше телі емгенмін.
Ағанікі түбегім, шүмегім де,
Әкем соққан бесікке бөленгенмін.
Қыс қорқытса сездіріп ызғар барын,
Қысылмайды жап-жас боп көктем — дарын.
Жағып жатыр көк бояу оңды-солды,
Ол өнерде танытты өктем барын.
Аврора зеңбірегі
Жалын құсып кенеттен —
Бір-ақ сәтте бақ пен сорды,
Жоқ пен барды тең еткен.
Өмірдің қызық сәттері көп,
Оралады ойға кеп.
Десте -дестесімен келіп жатыр,
Қызықты сәттер тура дөп.
Қазақ тілі көктегі менің байрағым,
Ана тілім сенімен мен самғадым.
Ана тілім жаса мәңгі,
Сеніменен жалғасады тағдырым.
Қасиетті қазақтың шаңырағы,
Сан сырыңды, құпия, таныр әлі.
Талай ғасыр сарқылмай сені жырлап,
Саз сыйлайды қазақтың қоңыр әні.
Зіл салмақтан барамын аласарып
Жырмен жылай бұл шерді тараталық.
Үлгере алмай жатыр ғой қыз, келіндер
Қайта-қайта басына қара салып.
Қызыл көйлек етегін
Жиектетіп ақпенен.
Сәулем қайда барасың?
Қол ұстасып жатпенен.
Болашақты Жәннәтқа айналдыра,
Алла жолы — һидаәйат, майдан құра,
Бейбіт қажы, Бейбіт бей, Бейбіт мырза,
Сонша ғылым жиды екен қайдан, сірә?
Таста жан бар, ерекше, заты нәзік,
Ол тарих аршитын батыл қазып.
"Құлпытас" деп ат қойып,
Иманғали, Ардақтапты алтынмен атын жазып.
Асыл азбас, алтынды тот баспайды,
Жақсы өлсе рухы асқақтайды.
Жасыта алмас дананы тірлік сыны,
Қыран күнге қараса қас қақпайды.
О, жарық Күн, бір атып, бір бататын,
О, Аналар!, тірлік боп тіл қататын —
Сен екеуің бастауы жанымыздың,
Сендер ғана көз жасты құрғататын.
Түркі тамыр, мен де бір, емен едім,
Келіп отыр: "Ей, Алла деме!" — дедім.
Ойы олқы соғар ма, Астанаға,
Ауылда өскен, қазақы, немененің.
Жуасытып ақ бұлттан атан мініп
Келіп қапты, көңілді, атам күліп.
Көзі түссе мүсінге, күтіп тұрмын,
Шығарар деп, тентек шал, қашан бүлік.
Ер — ел мұңын ойламай асып-тасса,
Тұрмайды екен мәңгілік бақыт баста.
Қасиетін ардақтап, сыйламаса,
Жояды екен сәндігін жахұт тас та.
Өтіп бара жатыр бүгін бір жылым
"Шабыт жүген намыс мінген" жыр-жылым!
Байтақ Отан, шексіз Әлем — Сенің де,
"Абай" деген саңқ-саңқ етіп тұрды үнің!
Ақ тілеулер кетті қамап анталап,
(Көлеңкедей кешкіғұрым, зәнталақ).
Еділ, Жайық, Ертіс пен Сыр, Жетісу —
Елес берді байтақ елі, шартарап.
Ауырсынбас емшектің жарасын да
Ұрпақ үшін жан қияр шарасызда.
Әйел бағы неде екен, ол бір жұмбақ,
Ана баға ержеткен баласында.
Ата дейді, қастерлейді атыңды,
Армандады жуытпауға жат үнді.
Опат болды сені жырлап Ілияс,
Өз жолыңда талай Сәкен атылды.
Орынсыз өмір сөккенде,
Амалың болмай өктемге,
Содырдан жапа шеккенде,
Ақ-қарасын ашуға
Асқақ сөйлеп, тыңда деп теңіз ұлын,
Дейтін ылғи "мен Арал егізімін!".
Еркесімін елімнің, еркін қазақ,
Мен Аралдың, — дейтін ол, — лебізімін!
Он сегіз жаста екенсің
Көзіме алғаш түскенде.
Бозбала азап тартар шақ
Бойжетіп қыздар піскенде.
Арман жай — Жерде ме екен,
Көкте ме екен?
Бар адам арман қуған, қайтсе жетем?
Мен Сені іздеп келем үміт етіп,
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі