Махаббатың мақамы мың хикметтен тұрады
Сағыныштың сазынан жүрек-құмыра сыңғырлар,
Тұңғиық сол тылсымның сырын айтса, бұл Гүлнәр.
Көзден жасын төгеді, аңыратып, бұлбұлдар,
Махаббатттың мақамы – мың хикметтен тұрады!
Ей, қазағым, көзіңді аш
Пәк жүректер мұхиты – толқынданып барады,
Дүниеге қыс түсіп, салқын болып барады.
Тажал – сұмның қолында халқым қалып барады,
Ей, қазағым, көзіңді аш!
Тәуелсіз елім
Шапқан біледі, боз аттың халін,
Тыңдайды, әлем, ғажап жыр-әнің.
Күн боп, көгіңе шығып ал, енді,
Таң атты, алаулап, қазақтың таңы!
Ғашықтардың мекеніне қарай
Самал жүгірді – гүлдерден гүлге,
Өртеніп алып, сіздегі Күнге!
Өзімді тастап, кеткенмін, мүлде,
Ғашықтардың мекеніне қарай!
Көркемсің Ием
Көркемсің, Ием, көркемнен,
Нұр жұтып алдым, өлкеңнен.
Қара пиғылдар – қарғадай
Күн-сезіміме өртенген!
Сағынышым – сен ғана
Тау тылсымын жаным көрді – тылсымымыз тым ұқсас,
Жасылымды жаяйыншы, - босат мені, құлыпты аш!
Қара еді, ағарыпты – су астында тұрып тас,
Сағынышым – сен ғана!
Жапырақ дүние
Жапырақ-дүние – ұшып та бір күн кетерсің,
Бір күні – у-сың, бір күні – тәтті шекерсің!
Жан біткеннің дүниеден бәрі өтер шын,
Жапырақ дүние – ұшып та бір күн кетерсің!
Жамалыңды көрсем-ау
Көктегі сәт пе, жердегі сәт пе, айырман,
Дастархан толы бал тамған жырлар қойылған.
Күлкі төгілді, сүттей боп тұнған Айымнан
Жамалыңды көрсем-ау!
Суретке түсірді
Дәптерге егіп, лала, раушан, түр-түрін,
Үлбіреумен өтті бүгін – гүл-күнім!
Шырын-сезім жапырағын сілкідім,
Суретке түсірді – найзағай!
Көзімнен тамшылап жатыр
Тастың үстінде – мүк қалашығы
Сыртына күліп, шыққан асылы!
Інжуге толып, шық қарашығы
Көзімнен тамшылап жатыр.
Ол – сондай күй
Рухтың жайын ол айтар – егілесің ал келіп
Жаның толқып жатады, ел түсінбес халге еніп.
Мұң шанақтан шығады үкі таққан – сәнденіп
Ол – сондай күй
Дүние жалған екен
Мына дүниенің сыртына – шығып кеткелі, мен қашан,
Іздеуді қойған, таныстар – жердің бетіне қонбасам.
Көкжиектегі алауға ілініп қалған – қан-жоса ән,
Дүние – жалған екен!
Аспан жерге моншағын
Самалдың саусақтары – ауада жыр жазып жүр,
Ей, ақын, қиялдан түс, болдың ба, мұң қазып бір!
Алтын ғасырында – сөздерің тыңдалып тұр,
Аспан жерге моншағын төгіп алды!
Қазағымның жері бұл
Ей, жасыл дала, қызыл алқаңды қалайын,
Қызғалдағыңмен жырымды өріп алайын!
Кемпірқосақ сезім боп, көкжиегіңді орайын,
Қазағымның сұлу жері бұл!
Жаңа бір күн туды ма
Сері таудың сенделіп, сезімінде,
Бұлт сәнденді, - түседі, көзі кімге?
Жырым қылышын алды, өткір – сөзі мүлде,
Жаңа бір күн туды ма?
Қызыл ішік киген дүние-ай
Рухың – бұл дүниеде бәрібір жалғыз, жетім-ді,
Жаны жұтаңдар – қансорғыш, кене секілді!
Арыстан – үнсіз, түлкінің сөзі өтімді,
Қызыл ішік киген дүние-ай!
Көркем жырымды жазып
Күн бұрымында дірілдеп, шолпыдай жырым,
Теңіз көңілім тасыды, толқыды-ай, бүгін!
Әуен боп кетті, ауада – шалқып-ай, сырым,
Көркем жырымды жазып.
Дидарыңды аңсасам
Мөлтілдеген көзем халін сұраған жан бар ма екен?
Өксіп аққан өзен зарын сұраған жан бар ма екен?
Аңыраса, саз-ән, сарын – жылаған жан бар ма екен,
Дидарыңды аңсасам!
Түнім – тек нұр
Жаздың Моцартымын – әуенін жазған,
Гүлдің бояын ап, өлеңім қалған!
Қызғалдақты өлкемде – Күнім жанған,
Күлімдеп тұр!
Тағы оянды бір көктем
Алау таң мен өзеннің – күтіп алдым, күлкісін,
Жүз құбылған, салайын, - тоты жырдың түр-түсін!
Жадыратып, жандарды – самалым кеп, жұлқысын,
Тағы оянды, бір көктем!
Мәңгі екен
Шарабыңды өксіп, сіміріп алып,
Аспанда нота жазып жатырмын!
Ғарыш тірлігіне үңіліп алып,
Дүниеден тірідей озып жатырмын!
Жаратқанды пәктеп тұр
Жәннәт күлкі – мендегі, гүл жихазын құрғамын,
Шашбауында көктемнің – сыңғырлаған сырға-күн!
Алау түске шомылған – ымырттағы жырларым,
Жаратқанды пәктеп тұр!
Сіз берген сырнайды тарттым
Мұң шағудың соңғы нотасы бұл – Құтыбым,
Аластадым да, жалған дүниенің түтінін.
Бұлбұлым күліп, сыйқырлы, жұмбақ, жұтып үн,
Сіз берген сырнайды тарттым!
Дала қызғалдаққа шомылып жатыр
Опа-далабын бұлттардан жағып ап,
Көкжиек қызарды – найзағай соғып ап.
Хош иісі барады- кеудені жарып-ақ,
Дала- қызғалдаққа шомылып жатыр.
Күнікей қыз
Шыршаның жүрегінде тиын отыр,
Сап-сары, үлпілдеген сезім болып.
Сел-нөсер көк төсінен құйып жатыр,
Менің сексен көл болған кезім болып,
Ризалық туын көтерейік
Жаңбыр-досымның жанға сыйлаған көлін көр,
Сексен мұхитты шайқайтын Рухтың елін көр!
Бақытсыздықтың жаназасына келіңдер,
Ризалық туын көтерейік!
Шаңқай түс
О, ғажап, жарқын дала, жарқын дала,
Ұлылық – ұмтылыс бар парқыңда да.
Тірлікке кештеу келіп қалғаннан соң,
Көремін ұлы көштің артын ғана.
Уыз аңқып сәбидің жөргегінен
Уыз аңқып сәбидің жөргегінен,
Жусан исі бұрқырап өрде кілең,
Тақиясын шешкенде, тер аңқыған
Әкем исі жетеді төрдегіден.
Менің құйттай аялаған Үмітім
Менің құйттай аялаған Үмітім
Жасап жатыр жүрегіме иелік,
Терезенің жақтауына сүйеніп,
Қаңтар айдың қысқарғанда күні тым.
Мен анамның әлдиімен өскенмін
Мен анамның әлдиімен өскенмін,
Мен әкемнің айбарынан сескендім.
Тыным таппай кеңістікті шарладым,
Жүрдек мезгіл тұсауымды кескен күн.
Тауға да ұрдың басыңды
Тауға да ұрдың басыңды, тасқа да ұрдың,
Баспау үшін төбесін басқа қырдың.
Байлығыңды аңдыған дұшпаның көп,
Есігіңді абайсыз ашпа, құрбым.
Көз ұшында бұлдырап тамыз ақты
Көз ұшында бұлдырап тамыз ақты,
Көлеңкесін көктемнің таң ұзатты.
Жылқылардың желбіреп жалы қатты,
Қара жолддың қопырап шаңы жаттты.
Тамылжытып тереңім тар түнекті
Тамылжытып тереңім тар түнекті,
Лапылдаған жанартау шарпып өтті.
Ормандарға ойланып үңілгенім -
Аяқтамай тұрғаным жарты бетті.
Зәулім сарайлар, патша көңілдер құралып
Зәулім сарайлар, патша көңілдер құралып,
Теңіздей лықсып, айналтып басты тұр анық.
Дауылдай көлбеп, ауылдай тербеп, әндетіп,
Келеді басқа данышпан ойлар бір алып.
Кешегіден күлкісі артық, мұңы артық
Кешегіден күлкісі артық, мұңы артық,
Таңдар атты тағы да бір мұнартып.
Ине-жіптен жаңа шыққан жас күннен
Көпті көрген көне кезім мың артық.
Пікірлер
-
Амир
керемет -
Інкәр Тұрсынбек
«Ғашықтық ғаламаты» — Мұхтар Шаханов шығармашылығы... -
Ахах
Кнгк -
Гоха
Жаксы -
Батыржан
Өте жақсы өлең
- Оразбай Сарыбаев
- Виктор Франкл
- Карл Густав Юнг
- Эрих Фромм
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі