Тоғыз ай тоғыз күн
Тоғыз қабат тұрғын үй бой көтерді түстіктен,
(Тоғыз айлық іс біткен).
Жеті балдық күшпенен сілкіп көріп сынады,
Уа, алақай, алақай,
Тоғыз қабат тұрғын үй бой көтерді түстіктен,
(Тоғыз айлық іс біткен).
Жеті балдық күшпенен сілкіп көріп сынады,
Уа, алақай, алақай,
... Жарқыратып мынау түнек жан-жақты,
Ақбоз аттай алабұртып таң да атты.
Шыққан күннің шұғыласына шағылып,
Заңғар таудың қойнауында қар жатты.
Мынау бір терең көл дейді,
Мынау бір терең көл дейді.
«Түбіне дейін бойласаң,
Шортандай шоршып ойнасаң –
Кәлләмдағы қат-қабат қалың мидан,
Қазып алдым тарихты, бәрiн жиған...
Бұл құдыққа Шыңғыс хан қаһарланып,
Қарсыласқан жауының қанын құйған.
Қазақта – соңғы батыр Кенесары,
Атанды қоңыр болмай, неге сары?
Көз еті тым сарғайып кетеді екен,
Жауының көрінбесе төбе, шаңы...
Басып алды меңіреу, түнек көңілді – Ой,
Айналамның бәрі Қорқыт көріндей.
Жұлдыз да жоқ, Шырақ та жоқ, Ай да жоқ,
Алатау да бұғып қалды көрінбей.
Өзің жақтан естілер асқақтаған биік үн,
көріп жүрсің өмірдің қызығы мен қиынын.
Ар-намыстың жорғасын ерттеп мініп бәйгеге,
тарқатасың тағдырдың тоқсан түрлі түйінін.
БАҚТЫБАЙ АТАМ бір дәні
Түсірер еске құрманы -
Ғасырлап ұртта сақталған...
«Құрмада» жатыр жыр мәні!
Шын махаббат – тәңір сый-сыбағасы
Пайғамбардан басталған әдеп басы.
Адам ата дұға етіп сұрап алған
Адамзаттың деседі, Хауа анасын!
Сенем бұған – жанар бағым бар алда,
Бүгін жас боп үйірілген мұңдарым
Қуаныш боп тұрар ертең жанарда,
Жанар бағым, сенем соған – бар алда!
Жылағаннан келер болсаң
Жұбанбай-ақ қояр ем!
Өзің қайтып келер жолға
Телмірумен солар ем!
Бір жазмыштың жазуы болар, сірә,
Бұйырғаны алшақтау мекен-тұрақ.
Бірге тумақ болғанмен, бірге өлмек жоқ,
Жүретінім ол ырас, жалғызсырап.
Сені де Алла жаратты,
Мені де Алла жаратты
Ләм-мим деуге хақым жоқ,
Сенгенім жерге қаратты...
Жыл өтті жылға қуған бұлақтайын,
Уақыт сырғымалы сынаптайын.
Тағдырдың шоқпарынан сағы сынған,
Көк дөнен көңілімнен жырақ пайым.
Көрмеген тыным алып бір,
Жүрсе де шаршап-шалдығып,
Жоғыңды сенің жаһаннан
Іздеумен тапқан бар қылып.
Аршыл деймін, патша көңілім,
Көңіл кірі не берер!
Аршыл сен де қос жанарым,
Шел қаптаған не берер,
Бар үмітім өзіңде, асқар таудай Тұраржан!
Үміт деген, тегінде армандардан құралған.
Сенім негіз болмаса, үміт күту құр арман,
Бір атаның тұяғы – сендім саған, Тұраржан!
Жәудіресем, жәудіреген шығармын,
Қайғы оранып қамыққан сәтте,
Қара орманым өртеніп, тарыққан сәтте,
Жалғызсырап жабығып,
Көкшулан толқын, қара ала жалды,
Жалынан үрей ұшырған!
Қасқайып келер қара нар кеме
Жан тыныштығынан ұшынған!
Өткеннің үлесі дер едім көмілген ақиқат дерегін.
Уақыттың дауылы сен едің,
жырыңмен рухымды демедің.
Жыр жаздың шуақты себелеп,
Сен болып қараймын өмірге,
Еш кірбің алмаймын көңілге,
Пікірім, ойым да, жобам да
Тоғысқан өзіңмен тоғандай,
Азынап жел соғар арқадан,
Қалтырап, көңіл де сарқады ән!
Жынойнақ секілді ойранмын,
Таң ата көп пері тарқаған.
Мүсіркей қарауға келдің бе,
Қалды ма тағы өшің?
Қоламта, күл-көмеш
Іздеме сезімді,
Әппақ жолды аңсағанмен, ізсіз жүруге үйренбедік,
Сайрап жатқан із барында білгішсініп сүйреңдедік,
Ізге сеніп жолға шықсақ - сүрлеу жатса соқпағы анық,
Бағыт таңдап алдық досым, тоқтамалық, тоқтамалық.
Дән боларсың бір жеміс піскен кезде толатын,
Тағдырыңның кезегі топыраққа жол ашып,
Суарылып, көктерсің шуақ нәрмен қалқиып,
Биіктерсің, өсерсің өзегіңе нәр жиып.
Тебегендеу тұяқты мүкісінен таныдым,
Әспеттеген асылды үкісінен таныдым,
Тілектесім келді деп, жігерімді жаныдым,
Бір құдырет қарасты, жүргенімде қамығып!
Сен қарама, жан досым, пендешілік көзіңмен,
Сүйе көрме мені еш күлді-көмеш сезіммен,
Ол шеңберге сыймаймын, ауқымдырақ өлшеммен
Жаратылған ғаріппін, пенделіктен тарықтым...
Биікте тұрмын таң алды,
Тыныштық, ұйқы тоналды,
Құзырына бағын, әмірдің
Тыныштық сенің неңді алды,
Мендегі ойдың бәрі азат
құдыретті ием дарытқан,
Сәулесін тегіс шаша алар,
Жүйріктеу өзі жарықтан.
Тәуба, тәуба, тәуба дегем...
Әлпештеген ана көргем,
Мейірімді әке көргем,
Жүрген аяқ сәтті жолмен
(Біржан салдың рухына)
Еліріп емес, еңіреп
ақындар туды, ақындар!
Ақынды шабыт қысқанын
Жеті қат көк деген – аспан ба,
Әлде аспан алтауға астар ма?
Аспанды аспан деп жеке алсақ,
Құпия сырына жете алсақ...
- Джон Максвелл
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі