Өлең, жыр, ақындар

Босқындар

Көрмеп ем
Түс шайысып ешкімменен,
Бәрімен жан біткеннің доспын деген
Пікірім бір-ақ күнде быт-шыт болды,

Толық

Ұлы халық

Ұлы дейміз Біреуді,
Ұлылығы Зор ма екен?
Ұжұмаққа апарар
Ұлы Жібек жол ма екен?!

Толық

Қазақ тіліне қан керек

Жақсы бір хабар естідім,
Жадырап кетті жан кенет...
Көзіндей болған ескінің
Қазақ тіліне қан керек!

Толық

Зілзалаға жыр-нала

Таулы мекен, гүл дала,
Жарасатын тұлғаңа.
Көз тоймайтын көркіңді
Жеткізе алар тіл ғана.

Толық

Үш жара бар жүрегімде

Қан жоқ,
Сөл жоқ сұп-сұрғылт реңімде,
Қалай төзіп барамын тірі өлімге?!
Емі-домы әзірге табылмай тұр,

Толық

Наурызға наз

Біз асқан асу, тау-құз көп,
Мерт қылып махаббатымды...
Жетпіс жыл бойы
«Наурыз» деп

Толық

Сатып алады...

Айып жоқ айтқан ақыннан,
Айтпасқа қоймас қаламы.
Дүние түгел сатылған,
Қайтсе де сатып алады.

Толық

Айрылдым...

Айрылдым мен...
Бәрінен де айрылдым!
Қалтылдаймын қайығында қайғымның.
Заманында тыпа-тыныш Елімнің,

Толық

Өзгерді...

Өзгерді...
Бәрі өзгерді...
Өзгергенін көз көрді.
Сұрапыл дауыл болардай

Толық

Тәуелсізбін...

Тәуелсізбін!
(Айту оңай ауызға!)
Жетіп жатыр жексұрын да, жауыз да.
Әлі пісіп, әлі толып болмаған

Толық

Сонау жылы... «Кеңсайдағы» зиратта

Сонау жылы...
«Кеңсайдағы» зиратты
Бұзақылар быт-шыт қылып қиратты!..
Өліктерін сыйлайтұғын өзгеше

Толық

Неге біз осы?!.

...Ерлікті өстік аңсап біз,
Елдікті өстік аңсап біз.
Бағынбай шекпен-шендіге,
Табынбай таққа – мансапсыз.

Толық

Анасын адам сата ма?

Сыздайды жүрек ызадан,
Тигендей таяқ денеге.
О заман да, бұ заман
Жер сатқан деген немене?!

Толық

Адамға – адам...

Қара нанды жеп жүруші ек қақ бөліп,
Адамға адам бара жатыр жат болып.
Қарның ашса қараспайды қайрылып,
Жаяу қалсаң бере алмайды ат-көлік.

Толық

Өмір – өткел

Талайларды жылатқан, еңіреткен,
Өмір – асу,
Өмір – бел,
Өмір – өткел!..

Толық

Мен де өлермін

Мен де өлермін.
Сен де өлерсің.
Ол да өлер.
Одан қашып құтылмайды пенделер.

Толық

Жоқ менің арқа сүйерім

Жоқ менің арқа сүйерім:
Жоқ менің аға-інім де.
Сол үшін жанып-күйемін
Құдайдың құтты күнінде.

Толық

Қилы заман – қым-қуыт

Қилы заман – қым-қуыт
Азап-бейнет тым жуық.
Қапаланған көңілді
Мазалайды мың күдік.

Толық

Айықтырмай тұманын

Айықтырмай тұманын,
Не боп кетті мына күн?!
Көбейгендей келеңсіз
Көңілдегі күмәнім.

Толық

Ұялаған кеудемнің түбіне мұң

Ұялаған кеудемнің түбіне мұң,
Қорықпаймын келсе де бүгін өлім.
Шүберекке түйіп ап қу жанымды,
Шындық үшін шырқырап жүгіремін.

Толық

Оңай емес

Оңай емес
Ойлағанға тірлігім
Біреуге – қас,
Біреуге дос, құрбымын.

Толық

Қабағына мұз қатқан

Қабағына мұз қатқан
Қарайды тау түнеріп.
Хабар болмай біз жақтан,
Көзіне жас тіреліп.

Толық

Басқадан менің мұңым басымырақ

Басқадан менің мұңым басымырақ,
Басқадан менің жырым асылырақ.
Естіртіп өз үйімді кетсем деймін
Халқымның ойдан-қырдан басын құрап.

Толық

Тағдырым, саған не істедім?

Тағдырым, саған не істедім?
Жазығым – жосып көшкенім.
Кішіріп үлкен алдында,
Кісіні сыйлап өскенім.

Толық

Арылмақ емес, сірә, еш күнәдан

Арылмақ емес, сірә, еш күнәдан,
Білмейді кешіруді кекшіл адам.
Үйренген оқып-тоқып пысықайдан
Мың артық оқымаған ескі надан.

Толық

Ел қамын жеген ұлмын

Ел қамын жеген ұлмын,
Түскенше жағым қашан.
Қарайып неге жүрмін,
Халқыма танылмасам?!

Толық

Осы бір жай көңілімде түйін боп

Осы бір жай көңілімде түйін боп,
Хал-жағдайым бара жатыр қиын боп.
Саяжайды тілемеймін тау жақтан,
Әлі күнге басы бүтін үйім жоқ.

Толық

Аққу өлді

Аққу өлді...
Ақкөлінен айрылды,
Қанатымен сабап-сабап айдынды.
Аңшы тұрды анық-қанық сыр ұқпай,

Толық

Бір құдірет

Бір құдірет
Бар екенін білемін
Оның және дара екенін білемін.
Бәрімізді бір минутте күлдіріп,

Толық

Білгенім де көп еді

Білгенім де көп еді,
Сезінгенім,
Шыдап бақты бәріне төзімдерім.
Жон арқамнан жатқандай таспа тіліп,

Толық

Жарылшы жүрек ағынан

Жарылшы жүрек ағынан,
Табылшы көңіл бабынан.
Қаншама құлаш ұрсаң да,
Аспайды балта сабынан.

Толық

Үрейлі болып мен кей күн

Үрейлі болып мен кей күн,
Өзіме өзім сенбеймін.
Кемедей тартқан жүрекке
Кеудеме жүкті теңдеймін.

Толық

Теңселіп тірлік дарағы

Теңселіп тірлік дарағы,
Көбейіп өмір залалы.
Онсыз да көңіл қаралы,
Онсыз да жаным жаралы.

Толық

Көп қудым қызық думанды

Көп қудым қызық думанды,
Артымда айқай шу қалды...
Естінің сөзін ескермей,
Еледім өсек, сумаңды.

Толық

Көңіл алдап

Көңіл алдап,
Көз бояп,
Опа жағып безендік.
Сыртымыздан оқ атып,

Толық

Алаңсыз саған сеніп ем

Алаңсыз саған сеніп ем,
Айдағаныңа көніп ем...
Алмадың дедің айтқанды,
Жүрмедің дедің жөнімен –

Толық

Жалықтың ба, қара жер

Жалықтың ба, қара жер,
Жарылыстан!
Жүрегімді зорлықтың зәрі қысқан.
Сенде туған, сенде өскен пенделердің

Толық

Тірлікте ойламаймын тыным бар деп

Тірлікте ойламаймын тыным бар деп,
Қиналып қажымаймын мұңым бар деп.
Өсиет ата-бабам айтып кеткен
«Дос болып, бауыр болып тұрыңдар!» – деп.

Толық

Бұл қазақтың көрмеген несі қалды?!.

Бұл қазақтың көрмеген несі қалды?!.
Алдыменен ақылын – есін алды.
Дәстүріне дақ салып, салтын құртып,
Қажет жерде тілін де кесіп алды.

Толық

Шаршадым талай – шарпылдым

Шаршадым талай – шарпылдым,
Аңсадым талай – шарқ ұрдым.
Тасыдым талай – сарқылдым,
Жасыдым, мұңға шарпылдым.

Толық