Өлең, жыр, ақындар

Жас кезімде жармастыңдар ағалап

Жас кезімде жармастыңдар ағалап,
Өз қамдарың, күйіттеп кеп сағалап.
Бүгін пілсіп көкитіндер мені көр
Күн кере алмас кәрі атанға бағалап.

Толық

О, тәңірім, естімеген елде көп...

О, тәңірім, естімеген елде көп...
Тойған күні төсін ұрар пенде көп.
Қыран менен қатар қойып қарғаны
Болатұғын «қателікті» жөндемек.

Толық

Өмір алан, боп кетті етер ойын

Өмір алан, боп кетті етер ойын,
Ойындардың көрдік қай небір сойын!
Ал ойыншық — тағдыры адамдардың,
Қоса орнатқан қорлығын сенген қойым...

Толық

Бояу жетеді, қасты боя, шаш боя

Бояу жетеді, қасты боя, шаш боя.
Өз еркінде Оған қандай түс қоя
Алам десең табылады түрлері,
Тұла бойды алмасаң да бос қоя.

Толық

Оу, қызым-ау, бұл ісің не көріне...

Оу, қызым-ау, бұл ісің не көріне...
Бөлтірігін тастамайды бөрі де.
Мал екеш мал еміреніп бауырына
Басқа төлді алып жатады төліге.

Толық

Уағыздаймыз ауыз жаппай адамдық

Уағыздаймыз ауыз жаппай адамдық
Дейміз бәрін соған сайып тамам ғып.
Адамдықтан туындайтын ең асыл
Арман болып бара жатыр адалдық

Толық

О, бауырым, көпке жаққан кісі тап

О, бауырым, көпке жаққан кісі тап,
Парасаты, қылығы мен ісі ұнап,
Алла сірә жаратады-ау міншілді
Мына өмір қалмасын деп қысырап.

Толық

Жетекке еріп желіккен еспе көңіл

Жетекке еріп желіккен еспе көңіл,
Еспе көңіл билеген бөспе өмір.
Тырна болып тыраулап аспанға ұшқан
Тыраштарға толды пай мынау өңір.

Толық

Күншілге ұнай бермейді бардың ісі

Күншілге ұнай бермейді бардың ісі,
Адал, әділ бағалау — ардың ісі.
Барлық ісін дәулеттің арқасы дер,
Өткергені болса да нардың ісі.

Толық

Мақтаймыз, ол жігіттің нары дейміз

Мақтаймыз, ол жігіттің нары дейміз,
Жоғары парасаты, ары дейміз.
Ал соны танытар қай қасиеті?
Қандай іс, қай енбегін кәні дейміз?

Толық

Бір толғамдар

Дәулетімен бола ма адам жақсы,
Көзге жиған тапқанын қолы тапшы. 
Парызынан адамдық артығырақ
Көрінетін «сырты түк» тоқты жақсы.

Толық

Ойға қалсаң, басыңа не келмейді

Ойға қалсаң, басыңа не келмейді,
Еш уақытта дүние теңелмейді.
Қандай қоғам орнасын бұл пәниде
Күшті, тістілер ғана кемелдейді.

Толық

Кім дейсің

Ел үшін еңбек еткенді
Құл деп қорлау бұл қай қылық?!
Сол құлдың еңбегі емес пе
Төрт құбылаңды сай қылып,

Толық

Ауыл әйелінің мұңы

Имей әсте ешкімге өр басымды,
Көрсетпей-ақ келіп ем көз жасымды.
Мынау заман зілмауыр сындырар боп
Иығымда сездірді қорғасынды.

Толық

Уын төгіп тіліңнің

Уын төгіп тіліңнің,
Қорламағың кім еді?
Қорғаның еткен іріңнің
Тегін жұрт түгел біледі

Толық

Контраст

Жетті жылап, жылауық күз,
Жер салбырақ, ауада сыз.
Аспан бұлдыр, күн ажарсыз,
Тәрізді бір тұнжырақ қыз.

Толық

Неге, неге, негелер...

Өмірге мынау құштарлық неге бұзылды?
Жас жігіттердің үміті неге үзілді?
Өзіне-өзі қол жұмсағандар көбейіп,
Ұлғайтып неге барады олар тізімді?

Толық

Көңіл

Қайран көңіл, жайраң көңіл марқасқа,
Бүгін салған әнің басқа, жыр басқа.
Алаңдайсың, алаулайсың орнықпай,
Толып жатқан тұрлаусыздық жүр баста.

Толық

Мал емес кейбіреулер сөз бағады

Мал емес кейбіреулер сөз бағады,
Әсіре мақтау айтқан кез бағалы.
Мақтау сөз айтқан кейбір саудагерлер
Жүлде алып, шекпен киіп, шен тағады.

Толық

Біреу батыр болады

Біреу батыр болады
Қан кешіп, жан сап жүріп.
Біреу батыр болады
Секіріп сахнада ән сап жүріп.

Толық

Жоқ

Қайран жер, ана!
Сен — ана, ел — бала.
Көрмедің не ғана!
Кешпедің нендей күй

Толық

Қара шапан, ақ жаға

Қара шапан, ақ жаға,
Тиеліп алған Вольвоға,
Бұрқырап құйған әтірі
Атқосшысы нөпірі...

Толық

Сорлы біздің қазақ

Сорлы біздің қазақ,
Көргенің қорлық азап.
Қап арқалап, сауда құрып,
Өлуге қалдың аз-ак.

Толық

Қауыз тірлік

Бүгінгі бар ертең жоқ қауыз тірлік,
Арман болған қазаққа ауызбірлік.
Кеше жүрген телмеңбай теңгеріліп,
Билік тиіп, биік тұр ауызға ілініп.

Толық

Ғайып дүние

Дүние ғайып екен жоқ дерегі,
Ойыңа келмегенді көз көреді.
Діңгегі діңі мықты деп сенгенің
Оп-оңай ертеңінде өзгереді.

Толық

Нарық деген көкдауыл құйын соқты

Нарық деген көкдауыл құйын соқты
Жапырақтай ұшырып дүйім көпті.
Терін төгіп, ток жүрген кеше ғана
Еңбеккерге ерекше тиді соққы.

Толық

Ұзақ ғұмыр дегенің

Ұзақ ғұмыр дегенің
Япыр-ай қалай қысқа еді.
Көрінетін ұзақ боп
Тәтті ұйқыдағы түс тегі.

Толық

Жоқ заманы

Құйыны жоқ заманның
Болмасына көз жетті.
Кешегі күн жалындап,
Лапылдаған сөз жетті.

Толық

Сабыр берсін санаға

Болсыншы деп тек тыныштық,
Тіледік, кеңес құрыстық
Татулыққа тырыстық
Түлен түртіп бара ма! 

Толық

Амалсыздың айқайы

Ащы сөйлеу ашынғанның
жан айқайы сияқты.
Көп айқайға дейтін халық
«қасқырдан да ұят-ты».

Толық

Жұрт аузында жүрген сөзді қайталап

Жұрт аузында жүрген сөзді қайталап,
Төгілдіріп көсемімсіп айтады-ақ...
Сөзбен бітер істің жоғын қалайық
Ежелден-ақ келеді ғой байқап-ақ.

Толық

Біліп пе ең

Нарық деген не екенін біліп пе ең?
Он үш-ақ сом бір тиындық сіріңкең
Арпалысып ал да, құнын асыр сен,
Нарық осы, ал бойына сіңірсең.

Толық

Япыр-ай, не боп барады мына заман

Япыр-ай, не боп барады мына заман,
Біріне-бірі қақпан құрады адам.
Негізі сауда қоғамда
Адамдар қалай дос болмақ

Толық

Заманға сондай киліктің

Жараған жұрт жүруге
Түгел сауда соңында.
Шама да жоқ, шара жоқ,
Кәрі-құртаң, момында.

Толық

Нарық шақтың көктемі

Келе қоймай, кешеуілдеп бұл көктем
Қырсауланып, қыза коймай күн көктен.
Қуана алмай көктем бар деп қызықтап
Адамдардың көк базарда күні өткен.

Толық

Сұрақ

Тарысы піскеннің тауығы болып,
Тайраңдаған даңғой местің сауығы болып,
Қалтаң толып...
Баянсыз таққа қонып,

Толық

Барыс болсаң

Айта-айта жауыр болды тіліміз,
Сорлылыққа саймас па екен мұнымыз!
Тәуелсіз ел сөйлемес пе өз тілінде,
Жатқа қалай дей аламыз іріміз!

Толық

Ұлтым десем

Ұлтым десем, жөнелесің тайсақтап,
Ойынды іркіп, әлденеден бой сақтап.
Бүгін айтып, ертең қайтып сөзіңнен,
Айырыласың көрік басар көзіңнен.

Толық

Нала

Бұл тағдырдың талқысына
Алты жастан көнген ем.
Ащысын да, тұщысын да
Әбден татып көрген ем.

Толық

Ақын болып не керек

Ақын болып не керек,
Аузың уәлі болмаса.
Айтқаныңа ел ұйып,
Көкірегіне сөзің қонбаса.

Толық

Пікірлер