Өлең, жыр, ақындар

Дұшпан

Басындырсаң басына береді
Қулық сұмдығын асыра береді
Жоқты бар ғып, үйіп-төгіп,
Күл, қоқысты тізіп тереді.

Толық

Сыныққа сылтау

Бұл сезім арналады ұққандарға
Мәніне терең бойлап шыққандарға.
Әйелді жаратты Алла деп ғаламға
Ұрық ек, өмірге әкеп ұрпақ жалға.

Толық

Егіз дүние

Дүние егіз.
Тұрады:
Қосу менен алудан
Не болмаса,

Толық

Рухың мәңгі гүлдер, сен Бәйтерек!

Беу, дүние, опасы жоқ пәни жалған
Айырылдық қазақ халқы, қандай нардан!
Алыптың ӨЗТҮРІКТЕЙ еңбегімен,
Әлемге қазақ деген атың барған.

Толық

Әлем аппақ

Әлем аппақ
Жауған қардан
Арайлы ақ нұр тарағандай.
Жүректер де әппақ болса

Толық

Хан деңіз, қара деңіз бәрі шартты

Хан деңіз, қара деңіз бәрі шартты
Дәреже, атақ, даңқты кімнен артты.
Адамдар қолдан жасап мұның бәрін,
Жіліктің майлы басын өзіне тартты.

Толық

Абай айтқан жұмбақтың бірі менмін

Абай айтқан жұмбақтың бірі менмін,
Өзің білші, келмесе бұған сенгің.
Жұмбақ сырын ашатын «ұлылықтың»
Өзі жұмбаққа айналар мұны білгін.

Толық

Бауырым, сен менімен байқап «ойна»

Бауырым, сен менімен байқап «ойна»
Әркімнің өз мың қойы жүреді ойда.
Болғанмен мансап көзі көк аспанда,
Жер басып жүргеніңді сезбей қойма.

Толық

Әйелдің мүшкіл халі көзге ұрады

Әйелдің мүшкіл халі көзге ұрады.
Мүсіркеп үлкен-кіші сөз қылады.
Әрекет етер деген оны ұғып,
Бітелген биліктілер көз-құлағы.

Толық

Еститұғының қашанда бірлік-береке

Еститұғының қашанда бірлік-береке,
Ұйыған соған мызғымас болып дәнекер.
Сауданың бәсін дәл тауып айтқан мақалдап,
Қайран аңқау ел ұжмақты әлі дәметер. 

Толық

Өз малым түгел

Өз малым түгел,
Өзгелерің мейлің қоңыз тер.
Деген тәрізді
Басы ауырмастан келіп көр.

Толық

Баяны жоқ көшпелі бақ

Баяны жоқ көшпелі бақ
Кімді мәңгі еткен тұрақ!
Алла мейірін төкпесе егер
Ала аларсың кімнен сұрап.

Толық

Шабыт

Кешке дейін қағаздың ортасында көміліп
Отырамын ілгері жетелейді көп үміт.
Кейде сараң, самарқау ой кібіртік, ал кейде
Сел астында қаламын қылт-сылт қана көрініп.

Толық

Біз де жас боп, кіші жолын өткенбіз

Мен көрмеген не бар еді, кімің бар?
Дүрімсисің бірдеңе боп құның нар,
Тәрізденіп мықшиясың лауазым
Салмағынан бадырайып мінің бар.

Толық

Ел көзінде еңселінің бірімін

Қанша таным қалдың екен атпаған,
Қасіретім қалдың қанша татпаған.
Маған деген қанша ащы-тұщылар
Тұр екенсің тағдыр әлі сақтаған.

Толық

Тым ақкөңіл жаным

Тым ақкөңіл жаным,
Бәріне сенем, бәріне
Қарамай ішкі
Тереңде жатқан нәріне...

Толық

Көріндіңдер тақ биіктен

Табатын жауқазындай жазға ұнасым,
Іздейін бүгін соны сөз бұласын.
Жеті асқар желіп асқан құттықтауға
Ғазиздің өзін һәм Гүлжазирасын.

Толық

Түс

Жан жоқ шығар өмірде түс көрмейтін,
Ой жіберіп мәніне түс бермейтін.
Әлдененің хабары ғайыптан кеп
Аян берген ғажайып іс көрмейтін.

Толық

Қайда кеттің бұлбұл көктем

Қайда кеттің бұлбұл көктем,
Жүрегімде жыр гүлдеткен.
Шығандатып шың асырып,
Әуелете ән гулеткен.

Толық

О, адамдар, таныңдар

О, адамдар, таныңдар,
Әр кеудеде жалын бар.
Әрқайсысы әр тұста
Әр алуан жалындар.

Толық

Сұлу сөйлейсіңдер

Сұлу сөйлейсіңдер,
Ақыл да жетеді...
Әттең іс өткергенде,
Сол ақыл қайда кетеді!

Толық

Құбылу

Сарыала күз, салқын леп таудан ескен,
Жоталардан боз тұман құлай көшкен
Бозғылт шілтер бүркенді үлбіретіп
Қалың жыныс өрмелей беткейде өскен.

Толық

Өкініш ақын ерте көз жұмғаны

Жаратқан Алла қалай әйел затты,
Нәзіктеу, еркектерден инабатты,
Парасат, ақыл, енер тең ғып беріп,
Көңіліне асыл сезім ұялатты.

Толық

Селқостық

Әдетінсіз өзіндік
Өмірге келген адам жоқ.
Сол көп әдет ішінде
Селқостықтан жаман жоқ.

Толық

Көлеңкемді қай сыныңа түсірдім?

Көлеңкемді қай сыныңа түсірдім?
Мен өскеннен кімің кәне кішірдің?
Қадамыңа тұсау болып қайысыңды
Орға қарай қай биіктен ұшырдым?

Толық

Жүрек

О, жүрек!
Жұдырықтай ғана бұлшық ет!
Бар еді сенде
Ғажайып қандай күш-құдірет.

Толық

Алла бүркемегенді

Алла бүркемегенді
Қастық бүркей алмайды.
Тұмшала мейлің түнек боп
Ұзаққа әсте бармайды.

Толық

Сан-сала мазалайды ойлар небір

Сан-сала мазалайды ойлар небір,
Тозбайтын, тоқтамайтын жоқ мәңгі өмір.
Көз жұмсам дәмім бітіп ертең бір күн,
Жұрт келер кімге айтарын білмей көңіл.

Толық

Күн бар жерде көлеңке бар

Күн бар жерде көлеңке бар.
Екеуі де өмірге нәр
Екеуі де — қажеттілік
Жоғы сені көмуге бар.

Толық

Жинағыңның ғажап екен қағазы

Жинағыңның ғажап екен қағазы,
Әрине ол нәріне емес таразы.
Оқырманың деп жүрмесе жарады,
Сырлап, сындап өткізудің наразы.

Толық

Жақсы-жаман көргенінен көз

Жақсы-жаман көргенінен көз
Fибрат алмаған көр кеудеден без.
Ащы да тәтті өтпейтұғын сөз
Аулақ бол ынжық бозөкпеден ез.

Толық

Ойлағаны құлқыны болып

Ойлағаны құлқыны болып
Жауша жапырып жақынын торып
Өзінен шығармай, өзгені сорып
Жүрсе де жарымай баратын болды-ау

Толық

Теледидар төрінде қабақ керіп

Теледидар төрінде қабақ керіп,
Биліксіздер сұқпаты үкім беріп
Айту керек бұл істі, бүйту керек,
Деп жатқанда отырам күлкім келіп.

Толық

Сумаң сусыл сыртыңнан

Сумаң сусыл сыртыңнан
Бал ашып нені үймейді.
Орақ орып аузымен
Найза ғып тілін түйрейді.

Толық

Бойы тәштектің

Бойы тәштектің,
Ойы да тәштек.
Жараса бермес
Қолпаштау, әспет.

Толық

Майдағы дала маужырап

Майдағы дала маужырап,
Көкжиек алыс мұнартып...
Басы мұз сұсты тау жырақ
Жаныңа ауыр мұң артып...

Толық

Ғажайып бір сәттер болған

Ғажайып бір сәттер болған
Басыңа бақ құсы қонған
Ыстықта самал боп өбісіп,
Елемес суықты тоңған.

Толық

Көбейді-ау тек құлқынын қарақтаған

Көбейді-ау тек құлқынын қарақтаған,
Құлармын демей орға жар аттаған.
Ұлтының ақ бетіне қара дақ боп,
Қылығы ар-ожданды шабақтаған...

Толық

Жағынып бір қалу ма еді қалайда

Жағынып бір қалу ма еді қалайда,
Теңеместі теңепсің-ау Абайға!
Сен айтқанмен, халық қабыл алса ғой...
Не жүрмейді бүгінгі күн дал ойда!

Толық

Адамдық парыз биік қалу деген

Адамдық парыз биік қалу деген
Тер төгіп ризығыңды алу деген
Осыны өткермекші болып жүріп
Күн кешесің әркімге баруменен.

Толық

Пікірлер