Өлең, жыр, ақындар

Сынық Аймен сырласады қайың жалғыз...

Сынық Аймен сырласады қайың жалғыз,
Суық маңнан біз кетеміз, дайындал, қыз.
Орамалмен қара түсті оранған бұлт,
Сары, қоңыр теңіздермен шайылған күз.

Толық

От кеудеме үңілем

Мені тағы ұйықтатпады қинай мұңым,
Дос боп отыр жалғыздыққа қимай түнім.
Мына әлем қаншалықты кең болғанмен,
От жүрегім соншалықты сыймайтының...

Толық

Біз студентпіз, жалынбыз!

Қаланың мынау мінезін бөтен аңғардым,
Ауылдың қара баласы едім аңғал тым.
Үлкен шаһарда кішкене жүрек соғады,
Сезбейді соны, сезбейді неге!?

Толық

Жалаңаш қоғам

Жапырағын қимай жерге шешінді күз,
Ақ көйлегін ары қашып шешінді қыз.
Бұл жалаңаш қоғам менен адамзаттан,
Жинаймын кеп етегім мен есімді жүз.

Толық

Мені іздейді мекендер

Мені іздейді...
Атамекен туған жер тынысы — мұң,
Сыр сақтаған бағы — дала, ырысы — құм.
Күтеді, әне, қарт бабам үй алдында,

Толық

Неліктен біз...?

Мезгілімен жемістер де пісуде,
Мезгілімен жапырақтар түсуде.
Автобуста аялдама күтпей-ақ,
Неліктен біз асығамыз түсуге...?

Толық

Адамзатпен сырласу

Мынау тұрған жиырма бір замансың ба?
Бауырсың, жақсысың ба, жамансың ба?
Ел мен ел, жер мен жер боп бөлінетін,
Адам ата ұрпақтары амансың ба?

Толық

Сары кемпір

Қорқып қалам ызғар шашқан кей демнен...
Дала исі аңқып жатыр жейдемнен.
Кеткім келед туған жерге, апама,
Суық шаҺар итергенде кеудемнен.

Толық

Қара шал...

Жел тербеген жусан, шалғын биіне,
Қарап тұрып сағынышым үйіле,
Асығамын өткеніме кешегі,
Балалығым қалған сонау үйіме.

Толық

Жалғанда бұл қанша жанды жараладым...

Жалғанда бұл қанша жанды жараладым?
Неше мұңды қайғы болып араладым?
Шығамын да Әуезов театрынан,
Өмір деген театрға ораламын.

Толық

Күз бен өмір

Бір соғылмай тұра алған бұл бас қашан?
Жарқ етсін от, жүрегіңе тас қаша!
Ертеректе мен сезінген, мен көрген,
Мынау өмір басқаша еді, басқаша!

Толық

Мен іздеген біреу бар

Мен іздеген біреу бар...
Ол жүреді асфальтында қазақтың,
Топлиымен қытайдың.
Оған білем, сұрғылт күзде жолыққан,

Толық

Мен өмір сүремін...

Мен өмір сүремін...
Нұр жанарында бақыттың,
Ақ кірпігінде уақыттың.
Мен өмір сүремін...

Толық

Өлең болам өмірдің өрнегіне...

Өлең болам өмірдің өрнегіне,
Сезім мұңым соңымнан ермеді ме?
Айналамды қоршаған сұрақ белгі,
Айналдым ба тағдырдың ермегіне?

Толық

Өзіңді жоғалтпа

Таңдай алмай келем әлі бір жолды,
Тамыр-тармақ таңдар жолдар сыр болды.
Бала шақта сыртқы бетім кір болса,
Өскен шақта ішкі бетім кір болды.

Толық

Туған жермен тілдесу

Қаға, қаға қанатымен шарықтайды,
Кеңдігінен кеңістіктің жалықпайды.
Қарғаның да, қыранның да аспаны бір,
Бірі төмен, бірі биік қалықтайды.

Толық

Екі шың

Мұңды сүйер, мұң көтерер ер деген...
Жан-жүйкеңді жыр әлемі кернеген.
Ғашығың бар, жан досың бар, мұңың бар,
Бай адамды сен секілді көрмегем.

Толық

Тығылып тамшылар бұл төске...

Тығылып тамшылар бұл төске,
Жиылып төгілер пәк моншақ.
Жас терек, бәйтерек, жүз отын,
Болашақ, бала шақ, шақтан шақ.

Толық

Жырланған ғалам

Өшпейтінді қалайша өшіремін,
Ілеседі бұлттардың көшіне мұң.
Жаратқанның жаратқан туындысын,
Көшіремін өлең ғып, көшіремін.

Толық

Шешті бір аспан қара жейдесін таң ата...

Шешті бір аспан қара жейдесін таң ата,
Қып-қызыл нұрға қап-қара тәнін талата.
Ұйқысыз тағы қарсы алдым нұрды, таң атты,
Тіліне Күннің маңдайын аспан жалата.

Толық

Апама ұқсайсың

Ойыңнан сенің қайғырам,
Жырыңды оқып түңілем.
Аппақ жаныңды парақтап,
Кітап жүзіңе үңілем.

Толық

Түкірдім, бейшара қайғыға...

Түкірдім, бейшара қайғыға,
Ит болып жүрміз ғой байланып.
Сезімді ұмытып жүрегім,
Ей, нәпсі! Отырсың жайланып.

Толық

Сен кеткелі...

Бұл әлем қап-қара тас түнек,
Қара бақ, қара жер, қара құм.
Әлем — от, жүрегім мұп-мұздай,
Сұп-суық оттарға жанатын.

Толық

Амал жоқ сүйемін

Тек менде боран бар, бұлтым бар,
Жап-жарық бұл әлем нұрланған.
Уа, барымташы қыз қайтаршы,
Мендегі бақытты ұрланған.

Толық

Ай қызы

Сол түні жұлдызды жасырып,
Қара түн, Ай қызды жылаттың.
Кірпігі жуынып сезімге,
Жанардан мөлт етті құлап мұң.

Толық

Хор қызы жерге түскен пейіштегі...

Хор қызы жерге түскен пейіштегі,
Ақ сәулеңнен Айға айналды көр іштегі.
Қанатыңды Ібіліс кеп сындырды ма?
Нұр жүзіңнен көруші едім періштені.

Толық

Аққу өлді көлінде жүрегімнің...

Аққу өлді көлінде жүрегімнің,
Суығына аймақтың шыдай алмай.
Сен отырсың сезімнің түре күнін,
Терезеңнің алдында жылай алмай.

Толық

Кеткім келеді алыстарға...

Кеткім келеді алыстарға...
Қайда барам?
Мылқау әуен сыр шертеді айдаладан.
Сезім — малай, тән билікте жерідім мен,

Толық

Мұң патшасы

Қарап тұрған жалғыз жанар тесіле,
Ай көзінен сіңдіріп мұң төсіме.
Тәнсіз жүрек ақтара сап қайғысын,
Төне қалды бұлт көйлегін шешіне.

Толық

Ай төсіне, түн қойнына сақтап қойғам...

Ай төсіне, түн қойнына сақтап қойғам,
Жанарымнан таба алмассыз мұңымды сіз?
Адасқандар көшесінен мені көріп,
Шақырмадың...

Толық

Сынды талай сын алдында сағымыз...

Сынды талай сын алдында сағымыз,
Аппақ Айдың сәулесіндей арыңыз.
Жапыраққа жан бітіріп қойдың ба?
Сағындырған сары күзде сары қыз.

Толық

Күн нұрына шомылармын азанғы...

Күн нұрына шомылармын азанғы...
Мына іңір алды менің мазамды.
Көше көзі...
Көлік көзі...

Толық

Ұйқысыз түн

Ақ пен пәкке ұмтылады жан, арым да,
Ойланбадым мұңнан көрпе жабарымда.
Қайтем енді, жоғалттым ғой мен өзімді,
Күзгі бақта, қоңыр қыздың жанарында.

Толық

Сен сарғайдың мың мұңға, мен қайтем...

Сен сарғайдың мың мұңға, мен қайтем?
Жапырақ-ай, өлермісің, не етерсің?
Аспан ана көз жасына жуынып,
Сен де бір күн үзілерсің, кетерсің.

Толық

Өзіңдей өмір...

Жапырақ болсамшы жап-жасыл,
Дегенмен, қараша келеді.
Аспаннан бір тамшы күтемін,
Қаңсырап көңілдің шелегі.

Толық

Азалы аспан

Қай баққа ұштың?
Қай көкке?
Аспаным бұлтты...
жерім сыз...

Толық

Сұрқай суық күз, қоғам жүрегі...

Сұрқай суық күз, қоғам жүрегі,
Қапырық ой жалмаған қырт міні.
Сәулесіне айналсам мен күннің,
Мені іздеп жоқтайды күрт түні.

Толық

Менің аппақ аққуым ұшқан кезде...

Менің аппақ аққуым ұшқан кезде
Жыр кеудемде жұмыр ет езілген күн.
Біздің аспан сағынып жылағанда
Қанатымның сынғанын сезінгенмін.

Толық

Жапырақпын

Тал өмірге жармасқан сырға, жаным,
Қобызына шанақ болдым жыр даланың.
Алматым-ау, терезеңнен мұң ағады,
Тамшысымын жылап тұрған бұл қаланың.

Толық

Қол бұлғаймын достарыма көктегі...

Қол бұлғаймын достарыма көктегі,
Құс біткеннің бәрі маған өкпелі.
Өкпелеңдер, мейлің, мейлің ренжіңдер,
Жат көрмеңдер, жеккөрмеңдер тек мені.

Толық