Өлең, жыр, ақындар

Өтеғали (1 нұсқа)

Ішпедім Жайық суын ылай ма деп,
Баспадым жардың шетін құлай ма деп.
Жаманмен дос болуға мен қорқамын,
Бір күні ердің құнын сұрай ма деп.

Толық

Орта бойлым

Айналайын, қарағым, орта бойлым,
Сары майдан айырып торта қойдым.
Жанның бәрі атыңды білмесін деп,
«Күлімкөз» деп әдейі жорта қойдым.

Толық

Орамал

Орамалдың шетіне түйдім бидай,
Ақ қағаздың бетіне салдым шимай.
Ел жайлауға шыққанда
Біз қайтамыз сауықтап.

Толық

Ойдай, Балым

Тартайын деп домбыра алдым қолға,
Он саусағым шағалап салдым жолға.
Білгенімше барымды мен сөйлейін,
Тіл байланып қалмаса сіздің сорға-ай.

Толық

Ой, сәулем

Айналайын, қарағым, құлыным-ай, ау,
Бауырыңда көп жаттым тығылып-ай, ой, сәулем.
Хош аман бол, ой, сәулем,
Көргенімше енді-ау мен!

Толық

Ой, қарғам

Қарасу есік алды лай ма екен,
Көргеннен мені анам сұрай ма екен?
Қайысып қабырғасы тапқан анам,
Мені ойлап осы күні жылай ма екен?

Толық

Ой, қалқа

Ой, қалқа, әуел алып, әуел алып,
Әркімге көзің сүзіп болма тәліп.
Түскенде сен есіме, беу қарағым,
Сарғайған зағпырандай мен бір ғарып.

Толық

Ой, күнім-ау, ой, дай-ау

Келеді жаз мысалы жыл құсымен,
Көктемде мал балалар тұңғышымен.
Ой, күнім-ау,
Ой, дай-ау.

Толық

Ой, деш

Қасың қара, ей, қалқа, бетің айдай,
Ойнақтайсың, еркелеп телі тайдай.
Қайда барсам қалмайсың бір есімнен,
Көлеңкеңді көрсетіп қызыл байлай.

Толық

Обаған

Суың тәтті, Обаған, жарың биік-ай,
Ғашық болған Арқада бір бала едің-ай.
Қасіретіңді-ай мен тарттым жаным күйіп-ай,
Кете алмадым жолыңа жаным қиып, уай.

Толық

Нұрсұлу (2 нұсқа)

Білемін жанға жайлы май сұлу,
Жарқ-жұрқ еткен майданда найза ғой сұлу.
Әдемі өскен төбеде-ай көк шатыр,
Көкте жүзген алтын табақ ай сұлу.

Толық

Нұрсұлу (1 нұсқа)

Білем анық жанға жайлы-ау май сұлу,
Жарқ-жұрқ еткен майда найзағай сұлу.
Әдемі аспан — төбедегі көк шатыр,
Көкте жүзген алтын табақ — ай сұлу.

Толық

Нәзік бел

Ауылым көшіп барады ылай көлге-ай!
Шағи бешпет жарасар қынай белге, нәзік бел.
Кеткенде жерің шалғай-ей, жан сәулем-ай!
Көздің жасын көл қылып жылай көрме-ай!

Толық

Нарынбай қоспақ (2 нұсқа)

Алдына ат салмайды құла құнан,
Нарынның ат суардым бұлағынан.
Алдында асқақтатып ән шырқайын,
Қалмасын-ей, көпке дейін-ей,

Толық

Нарынбай қоспақ (1 нұсқа)

Біздің ел жүруші еді Нарын жайлап,
Көкорай-ау, шалғынына бие байлап, бие байлап.
Ей, ей, е-ей, е-ей, бие байлап, ей-уай!
Кешегі жиырманың тентегінде,

Толық

Назқоңыр (1 нұсқа)

Көзімнің жанарындай сәулем едің,
Көңілімнің қуанышты дәурені едің.
Кетпейсің күндіз естен, түнде түстен,
Басымды не сыйқырмен әуреледің.

Толық

Нағима

Бұлдыр-бұлдыр көрінер қашқан тазы,
Күні қараң бұлбұлдың қапастағы.
Әридай, әридай,
Ақша жүзің Нағима-ай!

Толық

Мұхилилә-Шәйбан

Айналайын, қарағым, шырағым-ай-ау,
Осынау даусым бара ма құлағыңа-ай-ау.
Мұхилилә-Шәйбан,
Ха-ли-лә-лей-ләу, ой, қалқам.

Толық

Мереке

Көрінер қора сұлу қойы болса,
Көрінер қыздар сұлу бойы болса.
Өлеңді мұнда айтпаған қайда айтамыз,
Мереке күнде осындай тойы болса.

Толық

Менің көңілім

Сөз табасың, құрбыжан, не керектен,
Дәл тиеді қай сөзің зеңбіректен.
Шыныменен көңілің болса менде,
Жаным құрбым, жан сәулем, шын жүректен.

Толық

Мәдине, бөлем-ай

Ақ түлкісі Жайықтың аралдағы,
Сен бір шыққан алдымнан марал дағы.
Ой, Мәдине, бөлем-ай,
Алма мойын, аршын төс,

Толық

Мәулен

Жылқының еті тәтті, сүті балдай,
Дүние өте шығар керім салдай.
Аман-сау өзіңізді көргеннен соң,
Қуанды көңіліміз әлде қандай.

Толық

Мәтөк әні (2 нұсқа)

Қолымда бір қамшым бар-ау күмістеген,
Япырм-ау, сол қамшыны кім істеген.
Аулына сол қалқамның-ай барар едім,
Қолымды босатпай жүр, бай, бай,

Толық

Мәтөк әні (1 нұсқа)

Ауылым көшіп қонады-ау Бағылына-ай,
Жаз болса қоян қашады-ау шағылына-ай.
Көп айдың көрмегелі-ау күні болды-ау,
Келемін ақ еркемді-ау сағынып-ау.

Толық

Мәз

Баста десең, өлеңнің басы менде,
Тал шыбықтай бұралған жасы менде.
Қара бұлттан қайтарып қар жаудырған,
Шұбарала жайшының тасы менде.

Толық

Маусымжан (3 нұсқа)

Түрлентемін ән шырқап заманымда,
Әннен басқа әсер жоқ қабағымда.
Маусымжан, Маусымжан,
Танимын, қалқам, даусыңнан.

Толық

Маусымжан (2 нұсқа)

Көгілдірік, ендеше, көгілдірік, Маусымжан,
Көк дөненге жарасар өмілдірік, Маусымжан.
Танимын, еркем, даусыңнан.
Айт дегенде, ағалар, мен айтайын, еркем-ай!

Толық

Маусымжан (1 нұсқа)

Аулың қалқаш, алыстан бұлдырайды,
Қоңыраудай даусың сылдырайды.
Еркем-ай, сәулем-ай,
Сен есіме түскенде, ой, қарағым-ай,

Толық

Елімнің егесімін

Кемітпекші бұл шақта ұлтымды кім,
Тәуелсіздік ашты кеп түн түндігін.
Қайрат, білім бойымда тоғысулы,
Ешкімнен де кем емес мүмкіндігім.

Толық

Марқакөл

Салғаным дарияға желкен қайық,
Болғанда сіз бір лашын, біз бидайық.
Іздеген сұрағанға тура келді,
Құлын-тайдай айқасып бір ойнайық.

Толық

Мақпал

Атым жоқ-ай, Сұрқызылмен жарысатын,
Балуанменен күшім жоқ алысатын.
Барғанда-ай, ел жайлауға қойлар қоздап,
Маңырап, шулап — күн қайда табысатын.

Толық

Майдақоңыр (1 нұсқа)

Жігіттің падишасы-ай, Әмір-Темір,
Әмір-Темір, а-уай,
Бозбала әнге салсаң, шіркін-ай,
Қайғың кемір, а, уай-ай.

Толық

Лиләй-ләй

Ауылым көше-көше құм өрлесін,
Құм өрлесін, ли-ләй, ләй,
Торыны арқандамай шідерлесін,
Шідерлесін, ли-ләй, ләй.

Толық

Ләл-лаш-ау

Мақпалдың шығар бешпент он бір көзі,
Кем көрмен алғанымнан деген өзі.
Леллә, ләллә, Ләллаш-ау.
Ауылың бірге жүрген кетсе басқа,

Толық

Ләтипа

Айналайын, қарағым, қара қастым,
Алдым теріп таулардың уақ тасын.
Аулың алыс кеткенде, Ләтипажан,
Көзім жасы қойныма бұлақтасын.

Толық

Ләйлім (2 нұсқа)

Ақша бетің, Ләйлім қыз, айдан да аппақ, а-ей,
Таба алмадым аулыңды айналақтап.
Қарындасым,
Шығады көзден жасым-ай.

Толық

Лашын көз

Қыран бүркіт келмейді-ай қайыруға,
Не демейді дос-дұшпан-ай айыруға.
Өмір бойы жұп жазбай жүрейікші,
Тел қозыдай бір шыққан-ай жайылуға.

Толық

Қырық сақина

Аспанда бір жұлдыз бар Темірқазық,
Жүремін-ау, сені ойлап күнде азып.
Тіліңнен бір сүйгізсең аузыңды ашып,
Алты айға-ау болар еді маған азық.

Толық

Қыран бүркіт

Қыран бүркіт келмейді қайыруға,
Не демейді қос дұшпан айыруға.
Қаламқас,
Қалдау кейін қайран жас.

Толық

Қыпшақ

Сұрасаң, ел біледі, атым — Қыпшақ,
Көрдім де ақ еркені жайдым құшақ.
Ақ ерке отыр ма екен, жатыр ма екен,
Жарқылдап көлге қонған аққу құсап.

Толық