Өлең, жыр, ақындар

Қайырма

Келмейді қара бүркіт қайыруға,
Қас дұшпан не демейді айыруға.
Ақиық айдындағы, алыстағы,
Шық бері кешке жақын жайылуға.

Толық

Қайран да, халқым, жерім-ай

Айналайын, қарағым, кекілдім-ай,
Балапаны аққудың секілдім-ай.
Ай, қайран да, халқым, жерім-ай,
Қолда барда алтынның қадірі жоқ,

Толық

Қайқайма

Айналайын көзіңнен жалт-жұлт еткен,
Кім бар еді-ау, арада саған жеткен.
Дүниеде не маңғаздар туса-дағы,
Теңгермеймін ізіңді басып кеткен.

Толық

Қай дөңге

Қай дөңге, құба дөңге, мына дөңге,
Көзден кетсе, көңілге болады өзге.
Дұшпан жалған айтады дос боп жүріп,
Өзің көзің жетпесе, сірә, сенбе.

Толық

Қазима

Қазима, Қарашашпен аулың сыбай,
Ауылыңа келген айдап жағдай солай.
Көтеріп дәрежеңді бір тастайын,
Жас көңіл босап тұрса бұрынғыдай.

Толық

Қазалыда бір қыз жүр

Қазалыда бір қыз жүр сәулеленген,
Көрген жігіт сәулені әуреленген.
Беу-беу Бақилай,
Аха-хау,

Толық

Қазақтың әні

. . . бозша торғай Мекке барған,
Адамға он екі иман дәптер салған.
Уағада тіршілікте ойна да күл,
Өлмесе ата-бабаң, қайда қалған.

Толық

Кідігай (6 нұсқа)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . кідік айтам-ай,
Таусылған наурыз айда бидәйім-ай, бидәйім-ай.
Кідік-ай, кідік-ай
Қызық-ай, қызық-ай.

Толық

Кідігай (5 нұсқа)

Дүниеде бір сұлу қыз сыланады,
Артынан еріп пенде қуанады.
Болғанда адам—түлкі, дүние—бүркіт,
Әркімді түзу жолдан шығарады.

Толық

Кідігай (4 нұсқа)

Тыңдасаң жақсы күйді—құлақ құрышы,
Қалың төсек, тәтті ұйқы—жанның тынышы.
Жүйрік ат, түзу мылтық, сұлу қатын,
Мал мен перзент жігітке—дәулет құсы.

Толық

Кідігай (3 нұсқа)

Кідігайға кім салар мен тұрғанда,
Бір-екі ауыз аузымда жел тұрғанда.
Қызды ауылдың сыртынан кідігайлап,
Құйысқаным сарт етер ұмтылғанда.

Толық

Кідігай (2 нұсқа)

Атымды анам сүйіп қойған Сусар,
Көп жылқы көкалалы көлде жусар.
Угагай-гай, кідігай.
Біреудің әлпештеген баласы едім,

Толық

Кідігай (1 нұсқа)

Кідігәйға кім салар мен тұрғанда,
Бір-екі ауыз аузымда-ау, жел тұрғанда.
Қызды ауылдың сыртынан кідігәйлап-ай,
Құйысқаным-ай, кідігәй, сарт етер ұмтылғанда.

Толық

Күрең жалды ат

Сағынсам мінетінім күрең жалды ат,
Ауыл бар көрген жерде күрең самғат.
Көңілің рас маған берген болсаң, сәулем,
Тіліңнің үшін қойып, түбін жалат, а-ай!

Толық

Күнім-ай (2 нұсқа)

Сарғайып сары көлде қамыс қалды, күнім-ай,
Ауылы бауырымның алыс қалды, күнім-ай.
Күнде базар күнім-ай,
Сағындым, сәулем, сені-дай.

Толық

Күнім-ай (1 нұсқа)

Көзіме көріндің де кетіп қалдың-ай,
Қадірі болмайды екен қолда бардың-ай, е, ей, қолда бардың-ай.
Аптадай болмай жатып сағынғаннан-ай,
Өлеңмен атыңды атап әнге салдым-ай, е, ей, әнге салдым-ай.

Толық

Күлиләу

Қонған жері аулымның қоғалы көл-ай,
Қозысы өлсе қоңыр қой болады төл, и-ги-гай,
Ги-ги-ги-ги, гай-гай, Күлиләу-ай.
Ерке қыздың аулынан шыққанымды-ай,

Толық

Күлдарай (Гүлдарай)

Салғаным оң қолыма алтын жүзік, алтын жүзік,
Аққуым көл дария жүрген жүзіп, Күлдарай.
Қолымнан сен қапыда кеттің ұшып, кеттің ұшып,
Алайда кеткенім жоқ күдер үзіп, Күлдарай.

Толық

Күлән

Бауырында тасты өзектің ін бар ма екен,
Бойыңда жан әкемнің мін бар ма екен.
Жылаймын күні-түні сағынғаннан,
Көретін сүйгенімді күн бар ма екен?

Толық

Күләй

Зарлансам, даусым жетпес Күләйіма,
Әйел теңдес келмейтін ұнамыңа.
Қайықтай төңкерілген қара керім,
Басқаның бермес едім қылаңына, әй, Күләй.

Толық

Көтерме

Ау-уа!
Бір күнде жігіт болдың бойдақ, сылаң,
Ботадай от басатын ойнақшыған.
Уа, бұл күнде жас кәртайып, уақыт жетсе,

Толық

Көлде үйрек

Құрметті бізден сәлем-ай, бұраң белге-ау,
Шалғында құс қонатын-ай, айдын көлге, көлде үйрек-ай.
Түскенде сен есіме-ай, беу қарағым,
Көзімнен үйрек жүзер-ай, аққан селге, көлде үйрек-ай.

Толық

Көкшетау

Көрінген анадайдан көлдің миқы,
Алысты жақын қылған қайран жылқы.
Қайран, жылқы Көкшетау,
Ей, Көкшетау, жерің салқын,

Толық

Көкжар

Дәм татайық бұйырса-ей, шай қайнаса,
Бойы қызар жүйріктің айғайласа.
Тіршіліктің барында күл де ойна,
Не болады ер жігіт қайғы ойласа.

Толық

Көк көйлек

Көк көйлек көлеңдейді кең болған соң,
Ойнайды екі асыл зат тең болған соң.
Сырымды саған айтпай кімге айтайын,
Көзіме көрінгенім сен болған соң.

Толық

Көкем-ай

Шыңында өскен асқардың сен бір шынар,
Бір өзіңе, қалқатай, болдым құмар.
Бұраң бел, көкем-ай,
Қасы, көзі қиылып

Толық

Көкаршын

Ал, көкаршын ән еркесі баппен айтса,
Ер жігіт не болады серттен қайтса.
Ән болмас көкаршындай қайда болсаң,
Ән білем деген адам шынын айтса.

Толық

Көкайдай

Қарағым, сен де ақ маңдай, мен де ақ маңдай,
Қосылса екі ақ маңдай, шам жаққандай.
Төбесі сұлу қыздың көрінгенде,
Аяқты баса алмаймын жын қаққандай.

Толық

Көгөгөк

Ат байладым ақ үйдің кермесіне,
Көзің салма біреудің бермесіне.
Осындайда, ағалар, күл де ойна,
Өткен өмір мен кепіл келмесіне.

Толық

Кигачок

Домбыра екі ішекті-ай, жұқа қақпақ-ай,
Тар жерде қиын екен өлең таппақ, кигачок.
Қиын екен өлең таппақ, ах-уәй!
Игигай-гөк,

Толық

Кербез жай

Боз жорға, жорғаңа бас-ай, ау, алдыңда ел жоқ-ай,
Ішетін шөлдегенде айдын көл жоқ-ай, а, ау, ай.
Алыстан ат терлетіп-ай, ау, келгенімде-ай,
Ат ұстап қарсы алатын бұраң бел жоқ-ай, а, ау, ай.

Толық

Кер құнажын

Бастаған сиыр алдын, кер құнажын,
Бетіме биылдан соң-ай түсер әжім.
Тоятын ақ сұңқардың құзғыны ілсе,
Тағдырдың жазғанына-ай бар ма ылажым.

Толық

Кер қашаған

Міндім де кер қашаған аяңдадым-ау, аяңдадым-ау,
Шығар деп сәулем үйден-ау, аялдадым, аялдадым-ау.
Ғашығым жанды өртеген қимасым-ау, қимасым-ау,
Кетерде қоштасарға-ау, бара алмадым, бара алмадым-ау.

Толық

Кенем-ай

Түлкі бөркің басыңды түбіттеген, е-ей,
Сенен артық болар ма жігіт деген, е-ей.
Осы тұрған ауылға бір келмейсің, е-ей,
Ақ сандыққа түстің бе кілттелген, е-ей.

Толық

Келіншек (3 нұсқа)

Келіншек менің атым Нұркүләнда,
Бармаған өз теңіне қыз арманда.
Ағайын ата-ананың көңілін қимай,
Сырымды паш қылмадым ешбір жанға.

Толық

Келіншек (2 нұсқа)

Қан түссе аяғына ат сүріншек,
Келгенде жиырма беске қыз еріншек.
Ой, келіншек, жеңеше-ай,
Атпен желме, ой, ги-гәй.

Толық

Келіншек (1 нұсқа)

Алдында есігімнің қамыс пішен,
Япыр-ау, қыз күніме қашан түсем-ау.
Жаманды жер соқтырып кетер едім-ау,
Сен болдың аяғыма болат кісен

Толық

Кәрінің әні

Дүние өтіп жатыр құмай қудай,
Ақ бетке ажар кірмес, ой-ой-ой-ой,
Сүтпен жумай.
Уа, шіркін, дүние-ай,

Толық

Кәмшат бөрік (3 нұсқа)

Қалам алып хат жаздым мен қиялдап,
Бүркіт салған жүреді тау қиялап.
Жапан түзге сіз біткен бір бәйтерек,
Бұтағына жүрмесін қарға ұялап.

Толық

Кәмшат бөрік (2 нұсқа)

Алдымнан қарсы келдің, Қанзада қыз,
Көркіңе Құсни-Жамал таң қаламыз-ай.
Ғалимлер әуләдинән болсаң керек,
Иншалла фахим етіп аңғарамыз-ай.

Толық

Пікірлер