Өлең, жыр, ақындар

Сырым

Өмірге түзде туып қырда өскенмін,
Күңгірт күн күңіренген жылда өскенмін.
Еңбектеп ес білгенше балапандай, .
Тұңғиық тұман басқан күн кешкенмін.

Толық

Семей

Даланың тастап шуларын,
Шыққанда жаяу ауылдан.
Бір білім болып қуғаным,
Жасқанбай қатер дауылдан.

Толық

Тамшы

Бұлттан ыршып түсті жерге
Тамшы ақықтай мөлдіреп,
Кетпей ұшып соққан желге,
Гүл бүріне қонды кеп.

Толық

Абай әні

Сазарған дала,
Ел бір жас бала,
Ертеңінен хабарсыз.
Сондай бір күнде —

Толық

Уа, ақын

Уа, Кавказ сан ғасырдың тұяғына,
Сан жылдың зулап ұшқан қияғына
Бастырып шоқтығыңды тарих тізіп,
Сақтадың талай сырлы ұяны да.

Толық

Наржан үшке толғанда

Үш атанды аман көріп,
Толдың үшке, Нартай жаным,
Бүгін саған бата беріп,
Ұмытты атаң қартайғанын.

Толық

Қарақұмда тұңғыш май

Қаңсыған сусыз Қарақұм,
Қарбайып қаңбақ өспеген.
Дөңбекшіп құмды алабың,
Күнің жоқ аунап көшпеген.

Толық

Мейізек

Заулап желеді қос күрең ат,
Мен келемін батып ойға,
Туған жерді сүйе қарап,
Сыр пернесін шерткен бойда.

Толық

Қуан, бөпем!

Тамылжыды жазғы іңір,
Туды толқып алтын ай.
Сайрап бақта тұр бұлбұл,
Тыңда, тыңда, сәулетай!

Толық

Екі хат

Орман гүлдеп толықсыған,
Асар таудың сай-саласы,
Құстар сайрап мың құлпырған
Алуан үнмен айналасы.

Толық

Бала қыран

Бала қыран талпынды,
Көктің төсін құшуға.
Қомдап қанат алқынды,
Құмартады бір ұшуға.

Толық

Жүрек үкімі

Балбыраған көктемде гүлдеп бақша,
Айырылысар жетті күн қыз бен жігіт.
Жігіт кетті әскерге—майдан жаққа,
Қыз оқуға "барам" деп қайтты күліп.

Толық

Жас сұңқарға

Ұшқыш гвардеец Байсұлтановқа
Қиыр шексіз теңіз майдан,
Одан да үлкен шексіз аспан,
Көк қияға қанат жайған,

Толық

Ақша қар

Ақша қар жауып ашылып,
Жайнады мөлдір көк аспан.
Шұғыласы қарға шашылып,
Күн әлемге нұр шашқан.

Толық

Иірді ана ұршығын

Біресе борап қар түтер.
Сұрапыл соғып суытып,
Әлемді қыс тітірентер.
Кисін сонда қолына

Толық

Жар суретіне

Қайта-қайта мен қараймын
Суретіңе сенің келген.
Жарқын өңді таба алмаймын,
Келбетің тұр мүлде өзгерген.

Толық

Жүрек

Суылдап жел, шулап орман
Күңіренгендей айнала.
Қарт күзетші күтеді таң,
Тұр тұнжырап сай-сала.

Толық

Көктем бұлты

Аспанның алыс әлемін,
Көктемнің кезді жас бұлты.
Айтқандай аспан сәлемін,
Жаңбыр жауды, сел құйды.

Толық

Жасыл жапырақ арасында

Еседі жел кешкі самал,
Отыр ойнап қос өрімтал,
Жасыл жапырақ суылдайды
Сыбдырлайды көк шыбықтар.

Толық

Таңсық

Апасы ақ Баянның ару Таңсық,
Туған қыз, тұрған кезде өмір қаңсып,
Шынардың шыбытындай ширатылып,
Қос өрім өстің өксіп суда шалшық.

Толық

Ленин музейінде

Көрген сайын көргім келіп,
Бардым Ленин музейіне.
Көрген сайын жаңа ой беріп,
Алуан өмір музейі бейне.

Толық

Ақын және теңіз

Теңізді дауыл сапырып,
Жартасты толқын тарпиды,
Үйіріліп толқын лапырып,
Толқынды толқын қарпиды.

Толық

Өтеді күндер

Бір көктемде қолыма алып,
Иіскеп ем бір жас гүлді.
Жұпар исі мұрын жарып,
Балбырады гүл біртүрлі.

Толық

Жамшыда жаздың түнінде

Күміс шардай көкке өрлеп,
Сәулесін төкті маңғаз ай.
Қазбауыр бұлттар көкке өрнек
Салғандай, жылжып көшкен жәй.

Толық

Сүйем сені

Сүйем сені, асқар таудың өр басы,
Асылғанда ай толықсып төбеңнен.
Сүйем сені, шыққан күннің шұғыласы,
Жер мен аспан қуанышқа бөленген.

Толық

Жаз лебі

Жаздың лебі бір ессе,
Жүректі тербеп оятар,
Алдыңнан үміт елестеп,
Келер күн бейне тіл қатар.

Толық

Жан жарым

Толықсып тоғай, бұлбұл сайрап,
Сығалады ай бұтақтардан.
Жарқырап көктен аққан жұлдыз,
Мөлдіреп шық шөпті малған.

Толық

Қарындасқа

Сәулем Шәни,
Келші кәні,
Берші қолды ағаңа.
Еркіндік ап,

Толық

Қыз сөзі

Хатыңды алдым,
Күйіп, жандым,
Жазалапсың жазықсыз.
Өсекке еріп,

Толық

Жігіт сөзі

Сүйгенім деп сүйдім сені,
Сен де "сүйдім" деп едің.
Мен күйгенде аяп мені,
"Мен де күйдім" деп едің.

Толық

Дәуренбекке

Қаудырап тоңып,
Қарбаңдап қолың,
Жер қазасың Дәуренбек.
Өзіңді зорлап,

Толық

Петр досқа

Досым Петр, жақын отыр,
Мұңдасайық сыр ашып,
Сен орыссың, мен қазақпын,
Кеше білдік сұрасып.

Толық

Естен кетпес жер барақ

Тыста—тұман, барақта — бу,
Жылт етпейді күннің көзі.
Айнала — орман сыңсыған ну,
Өзгерген бе жердің жүзі?

Толық

Айырылдым сенен сүйген жар

Қара көзің мөлдіреп,
"Хош" дедің, сәулем, қарағым,
"Шын кеттің бе" дегендей
Артымнан ұзақ қарадың.

Толық

Петроград көшелерінде

Невский деп бір көшемен келеміз,
Көрінгенге таңдана қарай береміз,
Ел де бізге қарайды "бұл кім?" - деп,
Баста тымақ, қолбаңдаған денеміз.

Толық

Шаниге

Бір кезде балауса едің сен гүл ашқан,
Деміңнен жан сүйсінте жұпар шашқан,
Аз-ақ күн көрмегелі өтті, Шани,
Қалайша жүзің солып, сұрың қашқан.

Толық

Ғизатуллаға

Құшақтап гармоныңды, Ғизатулла,
Қалайша қалып қойдың жалғыз жолда.
Вологда қаласында адасыпсың,
Ауылға іздемесе, қайтсаңшы онда!..

Толық

Құралға

Атың — Құрал, құралың жоқ қолында,
Сенің түсер қақпаның көп жолында.
Неге келдің мынау майдан шебіне,
Болдың душар әлдекімнің кегіне.

Толық

Көшер ме тұман серпіліп

Түнеріп түндей томсарған
Көшер ме тұман серпіле,
Аспанның асты нұр жайнап,
Күн кірер ме көркіне.

Толық

Азамат арманы

Мал бағып тыныштықта жүрдік елде,
Аңсадық еркіндікті туған жерде.
Күн туып ер басына, ел күйзеліп,
Көз сүзіп көрінгенге болдық пенде.

Толық