Өлең, жыр, ақындар

Ақбақай көлдің жағасы

Ақбақай деген бұл жер көл болыпты,
Жағалай Ақбақайды ел қоныпты.
Онда да бірден біреу кем болыпты,
Онда да бірге біреу тең болыпты.

Толық

Ақ айдын айырбас боп тас қалаға

Ақ айдын айырбас боп тас қалаға,
Тұрсам да жанға жайлы баспанада.
Парлатып көздің жасын Жайыққа ұшқан
Мен, апа, секілдімін ақ шағала.

Толық

Айнам қалды

Өтеді-ау қай кезде де арманда қыз,
Бүгін біз сол дәстүрді жалғаудамыз.
Болмаса дүниеде сүлу қыздар
Кейінге айтылатын қалмайды аңыз.

Толық

Айнамкөз

Пенде емес малын санап, жатар шөгіп,
Жез тандай ән мен жырды қатар төгіп,
Сыймаған бір ауылға сері Мұхит
Жиірек кетеді екен сапар шегіп.

Толық

Айдын көлдің арызы

Қонатын қаздар қаңқылдап
Мөп-мөлдір еді айдыным.
Ойнайтын сазан жарқылдап,
Есепсіз еді байлығым.

Толық

Азамат

Азамат көрдім, кеудесінде бар қос орден,
Бейнесін таққан алтыннан құйған көсемнің.
Дедім мен, сірә, еңбекпен ерте есейген
Баласы болды-ау осы елдің.

Толық

Адрессіз бала

Алғаш көрген қалада адасуда,
Тұрағы жоқ, келіпті баласына.
Тілдестім де әйелді үйге әкелдім
Мұқтаж болған қиын-ау жанашырға.

Толық

Аға, кезіп сен өткен жыр алаңын

Аға, кезіп сен өткен жыр алаңын,
Қажет болса мінбеге шыға аламын.
Бала көңіл, момақан «қазақ» деген
Елдің қызы болғанға қуанамын.

Толық

Элегия

Сағаты жеткенде ажал, тоқырап па?
Тұрмады бұл жолы да тосып артқа.
Бір жұлдыз көк төсінен ағып түсіп,
Бір бұлақ сіңіп кетті топыраққа.

Толық

Экспромт

Қайғы келсе, қабағынан қар жауып,
Ілдіресің қыл мойынға дар бауын.
Түсінгенге бұл жолдарым теңеу ғой,
Нағыз адам болмақ, емес зарлауық.

Толық

Шыбық аттан...

Тұрды әлем нәрестенің тыңдап әнін,
Сәбилік бесігінде "іңгәладым".
Еңбектеп, одан кейін жар жағалап,
Төсінде тәй-тәй тұрдым бұл даланың.

Толық

Шуақ

Тыныштық - дәл осы шақ бар керегім,
Арадай гүл қуалап, бал теремін.
Алдымда ақжал толқын Жайық жатыр,
Жайқалтып жағасында тал-терегін.

Толық

Шопан

Aта кәсіп тy алыстан бас алған,
Бұл күнде оның тұр-мазмұны жасарған.
Шопан болып жүрген құрбы-құрдасқа,
Мен қызыға қарап келем қашаннан..

Толық

Шабыт кетті...

Кірпіктерім ілінбестен жатырмын,
Ойлауменен тағы бір таң атырдым.
Бір зілдей жүк иығымнан басады,
Баданакөз сауытындай батырдың.

Толық

Шабыт

Бір үн келіп бозінгендей боздаған,
Семіп қалған сезімімді қозғаған.
Туар жырдың хабаршысы екен ғой,
Өзегімді жарып шығар өз балам.

Толық

Хат тасушы

Оған не жауынды күн, дауылды күн,
Жүргені шыр айналып ауылды мың.
Тынбайды жапқанынша соңғы есікті,
Сезбестен қоржынының ауырлығын.

Толық

Халық ақыны

«Талай жерде шаққанмын,
Сөз асылын таққанмын.
Шығып едім соңынан,
Қашаған, Нұрым, Ақтанның».

Толық

Ұшқан ұям

Орыны бар маған артар өкпенің,
Көптен бері келмеппін ғой, мектебім!
Бірақ бейнең көз алдымда тұрады,
Білім нәрін алып, сенен көктедім.

Толық

Ұстазыма

Шәкірт едім кеудем толы күш-жалын,
Алға тартқан арман жолын нұсқадың.
Кете бардым жүрегіңнен от алып,
Келдідағы бір өзіңе ұқсағым.

Толық

Ұнатам

Ізет қылып үлкенге тік тұрганды ұнатам.
Аз сөзбенен көп ойды ұқтырғанды ұнатам.
Сыр бүкпейтін досынан ашықтықты ұнатам,
Бәрінен де өмірге ғашықтықты ұнатам.

Толық

Ұмыттырар...

Төгеді Күн шуағын мырзасынып,
Жатады жұпар ауа қырға сіңіп.
Жармасқан жер үстіне кәрі қысты,
Беткейге бара жатыр жылға ысырып.

Толық

Ұлыма

Көз жасына беріп өстім жастан мән,
Сен жылайсың, еркелігің асқаннан.
Жер тепкілеп отырғанмен, ұлым-ау,
Айды қалай алып берем аспаннан...

Толық

Ұлтты ұйытшы!

Өршіл өлкем өнерлілер мекені,
Ақын, әнші, күйші - бәрі жетеді.
Ұлтты ұйытар театрға зәру боп,
Жүрген күндер түседі еске кешегі.

Толық

Уақытты оздырып...

Өз күшіме сенер-сенбес боп жүріп,
Алыппын ғой уақытты оздырып.
Жырларым да ұсақталып барады,
Отбасы мен ошақ қасын сөз қылып.

Толық

Тырналар...

Тырналар көк төсінде тыраулаған,
Барады тастап түрлі сұрау маған.
Ақ бұлттар ақ қағаз да, түзу тізбек,
Өлеңнің жолдарынан бір аумаған.

Толық

Тыныштықты тілеймін

Көңілдің осы емес пе тасығаны,
Бақыттан айналып тұр басым әлі.
Жұмыстан шаршап келсем, балдырғаным,
Мойныма «әкелеп» кеп асылады.

Толық

Түсінікті...

Кезінде жас жүрегім жалынға бай,
Жайықты жағаладым дамылдамай.
Тығылып тоғайлардың қолтығына,
Отырған кіп-кішкентай ауылдар-ай!

Толық

Түсіме еніп...

Депті әкем аттанарда: «Тыңда, балам,
Сұрапыл соғыс атты сынға барам.
Қош-сау бол, көріскенше қайта айналып,
Тел қозым, талбесікте іңгәлаған...»

Толық

Түс жорыту

Жылан еніп шықты бүгін түсіме,
Жүр екенмін ордасының ішінде.
Қоршайды екен жан-жағымнан жалаңдап,
Ирелеңдеп, долылықтан ісіне.

Толық

Түс екеш...

Қос жанар сурет түсіріп,
Көңілім бәрін қаттайды.
Ой - қазан өлең пісіріп,
Сарқылдап, тағат таппайды.

Толық

Түйін

Алдыңнан арайланса арман асыл,
Соған бір жету үшін қарманасың.
Талайдың осы жолда таңы атып,
Талайлар соғып жүр ғой жарға басын.

Толық

Тура келем

Тура келем, оңға-солға бұрылмай,
Әз әзілдің «қақпанына» ұрынбай.
Еске аламын бұлдыр бала кезімді,
Енесінен ерте айырған құлындай.

Толық

Туған шаңырақ

Асу бермес сияқтанар қарлы шың.
Ұшыашарға оқып беріп жаңа жыр,
Мен олардың алып жүрмін алғысын.
Ақын болып, астана асып кет мейлі,

Толық

Тойлы ауылда

Алақ-жұлақ қарайсың,
Темір тордың ішінен.
Тұр алдыңда талай «сын».
Халің мүшкіл, түсінем.

Толық

Терең мен тайыз

Біреулер жүр байлығына мақтанып,
Өз-өзінен жарылуға шақ қалып.
Бұл тірліктің құпиясын білсек те,
Kейде айтады бар шындықты ақтарып.

Толық

Текті болсаң

Көп адамдар мақсат тұтып биікті,
Осы жолда тоқыпты да, күйіпті.
Барын салып, жанын салып жүргенмен,
Ел-жұртына болмас бәрі сүйікті.

Толық

Тежелу

Жүргенімде еш алаңсыз, ырғалып,
Қалды қанша сезім шаршап, жыр налып.
Берілген соң бір мақсаттың жолына,
Мінезге де керек екен бір қалып.

Толық

Тебірену

Өмір қызық үміті, арманымен,
Жетелеуден тынбайды алға кілең.
Жігіттіктің семсерін жарға сүйеп,
Қырқылжың жас қырық кеп қалған білем.

Толық

Тасқалама

Туған жер, теңдесі жоқ дара бағым,
Сенде өткен күндерімді санамадым.
Есігін жүрегімнің айқара ашып,
Армансыз ой-қырыңды араладым.

Толық

Талап

Жеткіншекті жетелейді талабы,
Талаптанса, біраз жерге барады.
Белгілейді мақсатының межесін,
Сәтті басқан ең алғашқы қадамы.

Толық