Өлең, жыр, ақындар

Мағжан Жұмабаев

Мағжан Жұмабай (Әбілмағжан) Бекенұлы (25 маусым 1893, Солтүстік Қазақстан облысы, қазіргі Мағжан Жұмабаев ауданы, Сасықкөл жағасы – 19 наурыз 1938, Алматы) – Алаш қозғалысының қайраткері, ақын, қазақ әдебиетінің жарқын жұлдызы өкілі.

Атасы – Жұмабай қажы. Әкесі Бекен саудамен айналысқан дәулетті адам болған. Анасының есімі – Гүлсім. Мағжан ауыл молдасынан сауатын ашып, 1905 – 1910 жылдары Қызылжардағы (Петропавл) №1 мешіт жанында белгілі татар зиялысы, мұсылман халықтарының азаттығы жолында күрескен М.Бегишевтің ұйымдастыруымен ашылған медреседе оқыды. Медреседе Бегишевтен Шығыс халықтарының тарихынан дәріс алды, қазақ, татар әдебиеттерін, Фирдоуси, Сағди, Хафиз, Омар Һайям, Низами, Науаи секілді шығыс ақындарының дастандарын оқып үйренді.


Туындылары Өлеңдері Нақыл сөздері

Түркістан - екі дүние есігі ғой,
Түркістан - Ер Түріктің бесігі ғой

Ілмектер: Түркістан көне, киелі, тарихқа бай қала. Мағжан Жұмабаев

Өлім күйі тәтті күй,
Елтиді жаным сол күйге...

Ілмектер: өлім, күй, жан, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Мағжан Жұмабаев

Өткен күн ертегімен таласқандай,
Уа, дүние, ол күндерде алаш қандай?!

Ілмектер: күн, нақыл, афоризм, қанатты сөздер, дүние Мағжан Жұмабаев

Ақында адамзаттан дос болмайды,
Жалғыз-ақ сыр сөйлейді қаламына.

Ілмектер: ақын, дос, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Мағжан Жұмабаев

Өзi жығылған өкiнбес.

Ілмектер: жығылу, өкініш, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Мағжан Жұмабаев

Бұл өмір абақты ғой саналыға...

Ілмектер: өмір, абақты, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Мағжан Жұмабаев

Ашу қысса ақырасың,
Қайғы басса, аһ ұрасың,
Қорықсаң бас ұрасың,
Қуансаң шарқ ұрасың,
Ендi неңдi жасырасың?!

Ілмектер: ашу, қайғы, қуану, қорқу, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Мағжан Жұмабаев

Өзiңе тiлемеген жамандықты басқаға да тiлеме. Өзiңе iстеген жақсылықты басқадан қызғанба.

Ілмектер: тілек, жамандық, жақсылық, қызғаныш, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Мағжан Жұмабаев

Сұм тағдыр абақты ғой саналыға.

Ілмектер: тағдыр, абақты, сана, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Мағжан Жұмабаев

Жалпы адамзаттың жақсылығына сену — адамгершіліктің ең биік белгісі.

Ілмектер: адамгершілік, адамзат, жақсылық, нақыл, афоризм, қанатты сөздер, биік, белгі Мағжан Жұмабаев

Сұм өмір абақты ғой саналыға.

Ілмектер: өмір, сана, абақты Мағжан Жұмабаев

Бала тәрбиесі бір өнер, өнер болғанда ауыр өнер, жеке бір ғылым иесі болуды тілейтін өнер.

Ілмектер: бала, тәрбие, ғылым, өнер Мағжан Жұмабаев

Тұранда Түркі ойнаған ұқсап отқа,
Түркіден басқа от боп жан туған ба?
Көп түркі енші алып тарағанда,
Қазаққа қара шаңырақ қалған жоқпа.

Ілмектер: қазақ, нақыл, афоризм Мағжан Жұмабаев

Адамның түзу жолға түсуінің бірінші шарты — өзін-өзі тексеру, өз қатесін көре білу, келешекте сол қателікке жол бермеуге ұмтылу.

Ілмектер: қателік, нақыл, афоризм Мағжан Жұмабаев

Бірге оқысқан, бірге оқытысқан, жылдарымыз бір, жолымыз бір қазақ мұғалімдері!

Ілмектер: қазақ, Мұғалім, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Мағжан Жұмабаев

Еліміздің азғана жылдық ояну дәуіріне баға беру үшін алты алаштың баласы бас қосса, қадірлі орын – мұғалімдердікі.

Ілмектер: ел, алаш, Мұғалім, ұстаз, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Мағжан Жұмабаев

Қазақтың қаны бір, жаны бір жолбасшысы – мұғалім.

Ілмектер: қазақ мұғалім, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Мағжан Жұмабаев

Тәрбие – кең мағынасымен алғанда, қандайда болса бір жан иесіне тиісті азық беріп, сол жан иесінің дұрыс өсуіне көмек көрсету деген сөз.

Ілмектер: тәрбие, нақыл, афоризм Мағжан Жұмабаев

Байғұс қазақ бас көтеріп, тұрар ма?
Көңілі түсіп, білім мойнын бұрар ма?
Күні туып оң жағынан, солдан - Ай,
Оқуменен жайнатып дүкен құрар ма?

Ілмектер: Қазақ Мағжан Жұмабаев

Алты алаштың абласы бас қосқанда, қадірлі орын - мұғалімдікі.

Ілмектер: мұғалім, ұстаз, нақыл, афоризм Мағжан Жұмабаев

Қарап көріңіз