Абай Құнанбайұлы
Ұлы ақын, композитор, саясаткер, ағартушы, қазақтың реалистік жаңа жазба әдебиетінің негізін қалаушы.
Ақынның арғы тегі Орта жүз Тобықты Арғын ішіндегі Олжай батырдан басталады. Олжайдан Айдос, Қайдос, Жігітек есімді 3 ұрпақ тарайды. Бұлардың әрқайсысы кейін бір-бір рулы ел болып кеткен. Айдостың Айпара деген әйелінен: Ыргызбай, Көтыбақ, Топай.
Ана айтқанындай, шынында, бұлардың ішінде Ыргызбай ортасынан оза шауып, ел басқарған. Ыргызбайдан Үркер, Мырзатай, Жортар, Өскенбай тарайды. Өскенбай шаруаға жайлы, билікке әділ кісі болғандықтан, "Ісің адал болса Өскенбайға бар,арам болса Ералыға бар” деген мәтел сөз қалған.Өскенбайдың әйелі Зердеден Құнанбай туады.
Бірақ бұл оқуын әрі жалғастыра алмай, небәрі 3 жылдан соң оның мұсылманша да, орысша да оқуы аяқталады. Абайдың басқа балалардан алымдылығын аңғарған Құнанбай оны елге шақырып алып, өз жанына ертіп, әкімшілдік-билік жұмыстарына араластырмақ болады. Сөйтіп 13 жастағы Абай ел ісіне араласады.
Туындылары Өлеңдері Нақыл сөздері
Менімен менікінің айырылғанын,
Ілмектер: өлім, өмір, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Абай Құнанбайұлы
Өлді деп ат қойыпты өңшең білмес.
Біріңді қазақ, бірің дос, көрмесең істің бәрі бос!
Ілмектер: қазақ, дос, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Абай Құнанбайұлы
Құдайшылық — жүректе. Қалпыңды таза сақта.
Ілмектер: Құдайшылық, жүрек, таза, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Абай Құнанбайұлы
Құдайдан — қорық, пендеден — ұял: балаң бала болсын десең оқыт, мал аяма!
Ілмектер: құдай, қорқу, пенде, ұят, бала, оқу, білім, мал, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Абай Құнанбайұлы
Ауруды жаратқан құдай, бірақ ауыртқан құдай емес.
Ілмектер: ауру, денсаулық, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Абай Құнанбайұлы
Өзің үшін еңбек қылсаң, өзі үшін оттаған хайуанның бірі боласың; адамшылықтың қарызы үшін еңбек қылсаң — Алланың сүйген құлының бірі боласың.
Ілмектер: еңбек, хайуан, нақыл, афоризм, қанатты сөздер, адамшылық, қарыз, Алла, құл Абай Құнанбайұлы
Бұрынғы ата-бабаларымыздың бұл замандағылардан артық екі мінезі бар екен: ел басы, топ басыларына тоқтай білетіндігі мен намысқойлығы.
Ілмектер: заман, мінез, намыс, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Абай Құнанбайұлы
Егер менің ішімді жарып өрсең, жылауыңды тоқтатып, шошыр едің.
Ілмектер: жылау, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Абай Құнанбайұлы
Өлейін деп өлмейді өлерлік жан.
Ілмектер: өлім, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Абай Құнанбайұлы
Көп шуылдақ не табар, билемесе бір кемел.
Ілмектер: шуылдақ, билік, кемел, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Абай Құнанбайұлы
Сұлуды сүймектік — пайғамбар сүннеті.
Ілмектер: сұлу, пайғамбар, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Абай Құнанбайұлы
Жүректен қызық кеткенде, тәннен қуат кетеді.
Ілмектер: жүрек, қызық, тән, қуат, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Абай Құнанбайұлы
Мұңдасқан көңілде кір қалмайды.
Ілмектер: Мұң, көңіл, кір, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Абай Құнанбайұлы
Өзі жат елде қайыршылық қылып жүріп, елін бай деп мақтайтындар — құдай қарғағандар.
Ілмектер: жат, ел, нақыл, афоризм, қанатты сөздер, қайыршылық, бай, мақтау, қарғыс Абай Құнанбайұлы
Малыңды жауға, басыңды дауға салып қор қылма.
Ілмектер: мал, жау, бас, дау, қорлық, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Абай Құнанбайұлы
Өзі шошқа өзгені ит деп ойлар.
Ілмектер: шошқа, ит, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Абай Құнанбайұлы
Жақсы дос білген сырын сыртқа жаймас.
Ілмектер: дос, сыр, құпия, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Абай Құнанбайұлы
«Қусың» десе қуанатындар да кездеседі.
Ілмектер: қу, қуану, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Абай Құнанбайұлы
Серт бұзғанның орны шоқ.
Ілмектер: серт, шоқ, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Абай Құнанбайұлы
Сенісерге жан таба алмай, сенделеді ит жүрек.
Ілмектер: жүрек, нақыл, афоризм, қанатты сөздер Абай Құнанбайұлы
Myrza
КереметАружан
КереметТомирис
Өте керемет екенНаркенже
Кандай мағына бередіАйжан
4 ұл 3 қыз