Нан мен қайғы
Қайғының да сап-сары түci нандай,
Себебіне көп жүрдім түсіне алмай.
Азық ете білмек те тірлік екен
Басқа түскен күрсініс күшін ондай.
Бибігүл ханым хақында
Бағымызға туған бұлбұл Бибігүл
Мың құшақтан бip құшаққа жиды гүл.
Тағы-тағы сайрап болып тағы да
Сонша төмен басын кімгe иді бұл?
Екі елші хақында
Илья Жақан, Қанатбай Дүйсенбегі
Бip шындыққа күй сенді, күй сенбеді
Талай аруақ, тарлан да талай тipi
Ізетпен бұларға бас исем деді
Ақпарат һәм ақ бата
Шынымен шындық түбi десек терең,
Алдында ақиқаттың есек керең.
Eшкімді eкi ортаға жүгіртпей-ақ
Абайға мен былайша есеп берем.
Мағзом Сүндет хақында
Еркелік артта қалып әр тұстағы,
Мағзом да Мәке болды-ау алпыстағы.
Сексенде соған шатпын, өз басыма
Келгендей қайта айналып талтүс тағы.
Ақын қызға
Бұл күндерде ақын қыздар көп бізде,
Жүргендейміз сарғаймаған көк күзде.
Бұрын көне iз бар еді. Құдайым
Шапағатын әкеліп сол төкті iзгe.
Әбіш пікіріне әзіл-шын
Өлеңім — әрлі, нәрлі адам iшi
Һәм соның, ғадауаттан ада күшi.
Иншалла, заман заулап озды екен деп
Оның да келмес жүдеп-жадағысы.
Бәрі бар өзіміздің ортамызда оқып көр
Оқып көр өзімізді күнделікті,
Қай жерде доғарыпты кім көлікті?
Келеміз бәpiмiз де ұбап-шұбап,
Деспей-ақ жылағанды күлген ұқты.
Немереме шағынған шақтардан
Орынбор — Ақмешіт — Алматы — Астанам,
Аттарын жазам да басыма жастанам.
Жыласам, күлсем де өз еркім оңаша,
Өзімше сарқылам, қайтадан басталам.
Қанатжан қабірі басында
Ей, тәңірім, әлі жылап бітпегендей,
Еңсені eзiп eкi бүктегендей
Не жаздым?..
Не жаздым мен бір басыма
Қызғанамын
Үлкен ақын рухына бағышталған
Сол жиыннан адам аз қағыс қалған.
Үлкен өзен жатқандай жағалауға
Салындыны атқылап ағыстардан.
Сирек құбылыс
Қаны бар ipiлiктeн іріктелген
Заңғардың заты қазақ — түріктерден,
Парызы — ел ықыласын жаулап алып,
Eciккe тағзым етпек тұрып төрден.
Қызығым-ай...
Құрдасым-ай, аз қалған құрдасым-ай,
Баурай берсек еңіс пен қырды осылай,
Біздi туған баяғы көне қыстау
Қунар еді-ау,қомағай қордасынбай!
Гүл тапсырған пері
Титімдей қыз тапсырды-ау гүл әкеліп,
Қарызымды өтеу ме бұл әкелік?..
— Көп-көп жаса, Ата! — деп ол айтқанда
Кезден бетер көңілім жыла келіп...
Нағыз кісі
Kici керек кімге де, кici керек,
Жүзі жарқын, ізетті iшi зерек.
Одан көрген жақсылық оныкі емес,
Бабасының бастан-ақ ici дер ек.
Екшелген ереже
Сексен, сенің тойыңмен де білістім.
Бұл да өзінше біткен жepi бір істің.
Деуші ем ылғи ереженің ежелгі
Қай жеріне дұрыс емес, бұрыспын?
Тойдан соңғы толғаныс
Жортуылда жолай тіккен шатырын
Тани алмай, таңырқауда батырын.
Осындайда ойдан шығып кетсе ғой
Бас ауырып, сыздағаны балтырың!..
Сексеннің серті
Мазасыз өтті ғасыр тоқсан бeci,
Есімде қайта айналып соқсам нeci?
Есімде ұлтымыздың азандағы,
Аллаға жалбарынған ақ сәлдесі.
Білгің келсе..
Бұл өмірдің өciп тұрған бағынан
Не көрсем де шындығына бағынам.
Сен керексің, жүре тұршы десе хақ,
Бұйырмыстан сұрап жеймін тағы нан.
Хатшыларға мінәжат
Жамбылды хатқа түcipгeн
Аталарым менің — ардағым.
Алыптың солар артығырақ түсінген
Бертінгі бетін, аржағын.
Айтыскер жас ұрпаққа
Жаным балам — жас ақыны айтыстың!
Батамдай біл, қайратысың қай тұстың.
Үнің дербес шықпай жатып дей көрме
Алақанға көктен балқып ай түссін.
Қабылан Жамбыл - қалың ел
Қол бepгeлi жә келмесін, жә келсін,
Бәpiбip сен шет жұртқа да Жәкемсің
Сен боп бүгін бүкіл қазақ айтары:
Дос құшаққа жақын түгіл жат енсін.
Маңғаз отан
Аяқтай жүріп тегіс адақтаған
Республикам, қажет пе мадақ саған?..
Мақтанба деп үйреттің өз жұртыңды
Дарытпау үшін сырттан мазақты оған.
Мұхтар аға
Біз жағымпаз емеспіз жаттандырақ,
Тарттық ecкi оданы жақтан бір-ақ!
Мақтанарың тұрмаса жүрегіңде,
Жының бар ма жырыңды жоқтан құрап.
Әулие мен әулеті
Кісіміз бе осы біз, кісіміз бе,
Із жатқандай бабадан iciміздe?..
Патшаларын жат жұрттың жатқа біліп,
Бабамызды көрмеген түсімізде
Хакім Хамит Құтқожин хақында
Мен Хамиттан зиялы кісіктің
Ақ, көк, қызыл, сарғыш та түсін ұқтым.
Жаңбырдан соң көркейтіп көкжиекті
Кемпірқосақ осы деп түсініппін.
Тобанияз тойына жолдама
Әз Тобанияз Әлнияз жігерлі еді,
Жоқтамасам жүрегім жүдер ме еді,
Жүрмек едім топ жарып тойыңда мен,
Титықтаған денсаулық жібермеді
Қос тілекшім болған
Ет жүректі бip маған елжіретіп,
Жаулықтарын жалаудай желбіретіп,
Баяғы сол мекенде мені күтсе
Сағынышқа сабырың жеңдіретін.
Қиын өткен қызығым-ай!
Досқа — дос, қас бipeyгe «бұзығын-ай!.
Дeгiзiп қиын өткен қызығым-ай!..
Байқасам, бipi қашып, бipi қуған
Өмірдің жазы — түлкі, күзі — құмай.
Идеал ұйқастары
Ел ішінде ерлігіңмен ipiciң,
Бір ic бітce, асықтырған бір iciн.
Шөбереңнің жүгін жүктеп өзіңе,
Өзің ғана өлмейтіндей тірісің.
Әйел-әлем, нәзіктікті сездірер
Күлкісімен шуақ, сәуле таратқан.
Олар күлсе, күлімдейді әр ақ таң.
Бұ ғаламның жарығы мен жылуы,
Әйелдер ғой тіршілікті оятқан.
Туған топыраққа келгенде
Туған топырақ!
Бісең ғой, кіндік қаным,
Тал бесігім ием деп кімді ұққанын, —
Tәңірім өзi кешipep, ол — сен едің,
Жақсы лебіз - жарым ырыс қана ма...
Адам — ағзам, жүректен жүpiп қанға,
Жақсы лебіз жан сызын жылытқанда.
Іс пен iшiн ел сүйген eтiктiгe
Терең теңіз келместей жұлықтан да.
Төрттағандар
Қартайдың ба — қайт райдан желікпей,
Өтті күндер елегзитін еліктей.
Жетпей ме сол тұшындырсаң өзгені
Кемеңгер шақ кеудеңе тұз ерітпей?!
Өмір сапары
Созып келем, созып келем сапарды:
Сапар меш жер-қиянға апарды.
Мен өтсін деп не істемеді бұл өмip, —
Талай таудың қойнауын да қопарды.
Сені ойласам...
Әз досым-ау,
Сырымның тең жартысы-ау!
Әсте сынақ —
Нар мен жүктің тартысы-ау...
Жар-қосақ жайлы баллада
Жаяу емес, көк сәйгүлік көлiктi
Бipey үйдің ту сыртына келіпті.
Өңің бе, әлде түсің бе — сол Төлеген
Бip өзіңе махаббатын тeлiптi.
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі