Өлең, жыр, ақындар

Есіл де есіл, есіл күн...

Есіл де есіл, есіл күн,
Еш кетсең мені кешіргін.
Сары бел жұтқан сағымдай,
Санама сені көшірдім.

Толық

Қырықтан асқан шағымда

Қырықтан асқан жастамын,
Қырқылжың тарта бастадым.
Құбыла соққан құйындай
Қылықтың бәрін тастадым.

Толық

Басымнан қымбат сөз құны

Жалынын кешіп жас шақтың,
Дос таптым талай, қас таптым.
Алыстан көзге шалындым,
Маңдайы құсап қасқа аттың.

Толық

Бауырым, сонау күн қайда?

Бауырым, сонау күн қайда,
Алыстан қолын бұлғай ма?
Алдыңғы кеткен керуен
Артына мойын бұрмай ма?

Толық

Бір қазына

Жету үшін өмірдің гүл жазына,
Бәрімізге жетпей тұр бір қазына.
Оны табу мүмкін емес, ағайын,
Қосылмасаң жүрегімнің сазына.

Толық

Менің жұмбақ тағдырым

Ей, ағайын, кел бері, күдіктенбе,
Шырық бұзар емеспін бүлік пенде.
Ар жағыңды отырам көріп­біліп,
Бармағыңды бірақ та бүгіп келме.

Толық

Жылдар өтті

Жылдар өтті нәзік сәуле іздеумен,
Күле қарап, ызғар шашқан жүздерден.
Мұз таулардың қойнауындай сіресіп,
Қалды менің қырау шалған мұз­кеудем.

Толық

Уақыттың бабын таппай

Заманның сиқын кеше күлкі етіп ем,
Шошиын дедім бүгін сүрпетінен.
Сілкініп жүре берді шыр айналам,
Сәл ғана сынған шидей сырт етіп ем.

Толық

Аузыңа ит тебеді

Отты сөз өзек жарған тіл қарымас,
Ақыным, әр қиырға ұрма құлаш.
Қайтесің қу жаныңды қажай беріп,
Көк дөнен – көңіл, шіркін, күнде арымас.

Толық

Балақбаулы бүркіттей

Жарасам деп алқындым – керегіне халқымның,
Базарында өмірдің таразыға тартылдым.
Ұйықтап кетсем қапыда қара тасты жастанып,
Артпа кінә мойныма, ей, болашақ – жарық күн!

Толық

Туғанша ақырзаман

Жетпеппін қадіріне көп күндердің,
Өтінде қаңғалақтап өткір желдің.
Қураған жапырақтай жаным күйді,
Шарпылып жалынына от тілдердің.

Толық

Сөнбей қалған қоламта іздеп...

Жаппар ием, жабыққанда жалғызыңа бол тірек,
Жел айдаған жетім қаңбақ қайда бармас тентіреп?
Тоңған жаным қалтырады жылынатын жер таппай,
Сөнбей қалған қоламта іздеп, көшкен жұрттан ел түнеп.

Толық

Үміттің сынық кесесі

Суынған жүрек сыр төкпес,
Сарқылған көздің жасындай.
Безерген тағдыр бүлк етпес,
Қайғының қара тасындай.

Толық

Бозторғайдың жағы талмас

Өлең өлді деген жанның алдыменен өзі өлген,
Күпіршілік қылғандардың оңбайтынын сезем мен.
Жаратқанның жерге төккен ол­дағы бір зауалы –
Көктен тамшы бұйырмаса гүл ерніне кезерген.

Толық

Мінез

Ашу менен сезімді үрлеп оттай,
Бірде жағам жалпыға, бірде жақпай.
Осқырына қараймын қос бүйірге,
Үйрене алмай дәртеге жүрген аттай.

Толық

Өзімді таныстыру

Бауырында Барқытбелдің туған ұлмын,
Бесіктен белім шықпай мұң жамылдым.
Тіршілік көз алдымда жүз құбылды,
Жүніндей жалт­жұлт етіп қырғауылдың.

Толық

Жүрегімнің жыл құсы

Күндер, күндер – жүрегімнің жыл құсы,
Қызығыңды жырлап бітпес бір кісі.
Жылап келсең көз жасыңды сүртеді,
Аппақ бұлттар – көк аспанның сүлгісі.

Толық

Қайғы – менің қазынам

Акқу­қаздай айдынында жүзбесем де байлықтың,
Шашып­төгіп, шайқап ішіп, кілкілдеген май жұттым.
Пендеге тән күпірлікпен құмар ойнап көріп ем,
Қуаныштан жұрдай болып, есесіне қайғы ұттым.

Толық

Бозбала күндер

Бозбала күндер менен жеріген,
Көрген бір қызық түс екен.
Айналып ұшып төбемде жүрген
Қызылды­жасыл құс екен.

Толық

Мен Тәңірі тұтсам да

Жетегінде қиялдың,
Ердім елес соңынан.
Кейде өзімнен ұялдым,
Өз құнымның жоғынан.

Толық

Қаламмен сырласу

Үстінде ақ қағаздың жорғалаған
Қаламым, қуат берші сен де маған.
Ешқашан шаршамашы, өтінемін,
Төгілсем өлең болып сорғалаған.

Толық

Пірлерім, жебеңдер!

Жебеңдер, пірлерім, сендер мені,
Жетімің тағы, міне, телмеңдеді.
Үстінен ұшқан құсты қағып түсер,
Осынша жұрттың бәрі мерген бе еді?

Толық

Ақырғы ақын мен емес

Думан қудым, той­тойлап арақ іштім,
Айбақ­сайбақ артымда аламыш күн.
Құр қалардай өңмеңдеп өндіршегім,
Сағымменен сандалған сан алыстым.

Толық

Қара жартас шер төкпес

Шын ақында айтылмайтын сөз қалмас,
Не жасырсын тоңған жүрек, тозған бас?
Сен – бір сұңқар ұшып­қонған айналып,
Мен – бір жартас қонысынан қозғалмас.

Толық

Шақантай

Үн-түнсіз толғанасың, ұлан дала,
Тапсырып тағдырыңды бір Аллаға.
Тұтқандай көк сағымнан көк шымылдық,
Көлбейді көкжиегің мұнарлана.

Толық

Сарықыз

Сөз қалған жайсаң менен жақсылардан,
Қобызда сарын қалған бақсылардан.
От ауыз, орақ тілді бабалардың
Жері жоқ өлең-жырға тапшы болған.

Толық

Дариға, сол қыз!..

Майданнан Қасым келеді,
Өткеріп бастан небір күн.
Үстінде сұп-сұр шинелі,
Өңіндей сұрғылт өмірдің.

Толық

Бәйтерек

Түбiне тiршiлiктiң тағдыр ие,
Тәңiрдiң ғұзырында бар дүние.
Қызыл тiл қара тасты балқытады,
Келгенде қылқобыздай зар күйiне.

Толық

Мұқағали – желтоқсан

...Шама жоқ Жаратқанмен таласатын,
Қарсы алар жiберсе де ғарасатын.
Есiгiн екi дүние кезек ашып,
Кезiп жүр кең жаhанды елес-ақын.

Толық

Ақшоқы оқиғасы

Қарайып тау басында бір мола тұр,
Дегендей қыршын ғұмыр мұнда жатыр.
Баяндап не болғанын көктас қана,
Шертеді өткен күннен мұңдана сыр.

Толық

Елес

Көзімді ашып, ақ сәулеңе оранғалы, Жарық күн!
Мына өмірдің уызына, уына да жарыттың.
Бұлдыр елес, жалған үміт жәдігөйдей азғырып,
Алданыппын, алды-артымды болжай алмай қалыппын.

Толық

Періштенің пырағы

Шыныменен салса құдай көз қырын,
Құяды екен құлдарына өз нұрын.
Қайда жүрсің қоңырауың сыңғырлап,
Ай астында ойнақтаған боз құлын?

Толық

Әміріңе құлдық ұрдым

Әміріңе құлдық ұрдым, жұмса мені, ей, төрем,
Шөлден қазған шыңыраудай шымырлайды ой терең.
Қу медиен, құла дүзде қалғанымда қаңғырып,
Сөз киесі, өзің келіп құтқармасаң қайтер ем?

Толық

Мінәжат

Күңгірт тартқан көңілімді жарқыратшы, періштем,
Таңның алтын шапағындай тазарайын мен іштен.
Қайғырмайын, сараң тұрмыс қақсын мейлі шөміштен,
Қай мұратқа жеткізеді ессіз тойып, жеп-ішкен?

Толық

Өліара

Қайдасың сен, дірілдеген аппақ сүттей ай нұры,
Алтын сәулең неге аспанның аясынан айныды?
Кең жаһанға шырақ жаққан ажарыңнан адасып,
Қараңғылық құшағында қалған дүние қайғылы.

Толық

Алықұл аға

Алықұл аға, сөз сөйлеп тұрмын тойыңда,
Найзағай ойнап, бұлттар күркіреп ойымда.
Байтақ даладан тұйғындай ұшып жеттім мен,
Бүкіл қазақтың сәлемін артып мойынға.

Толық

Қабанбайға шағыну

Сыйындым аруағыңа, батыр баба,
Медет бер алысқа да, жақынға да.
Қу сөзден қурай орған заржақ емен,
Отырып таз басындай тақырда да.

Толық

Торығу

Көлімді дауыл шайқады,
Тағдырдың бүріп толғағы.
Кер заман көктей жайпады,
Үзіліп түсіп қолдағы

Толық

Неге, жаным, іздеп келмедің?

Асыр салып мөлдіреген балбұлақ,
Қызғалдақтар құлпырғанда албырап,
Жүрек сені жоқтағанда зар жылап,
Неге, жаным, іздеп келмедің?

Толық

Өмір сәулесі

Біреу егіз өмірде, біреу сыңар,
Ана деген бәріне тілеуші бар.
Жалғыз болса шыдайды ол қашанғы –
Опырылып оп-оңай тіреу сынар.

Толық