Өлең, жыр, ақындар

Қазақпын

Айтқан сөзі даритын,
Тасқа жазған тарихын,
Тағдырыңның өзегіне жармасқан,
Сөздері ше!

Толық

Аққала

Балалық шақ.
Қуаныштан шаттана,
Аппақ қардан жасаушы едім аққала.
Қардан да аппақ көңілі бар балаға,

Толық

Ақын отыр...

Мұңға салып арманы мен мұратын,
Түн жамылып отыр, әне, бір ақын.
Тілім-тілім жүрегінде, жанында,
Сезімдері қайнап жатыр сұрапыл.

Толық

Ай-әткеншек тағдырым...

Бәрі өзгерді,
Мен де, мынау көктем де.
Анау жатқан бүлдіргенді бөктер де.
Ай-сырласым, айтшы маған:

Толық

Ой сала ма, санаңа?

Айтар болсам – жан сырым,
Өмір – сабы қамшының.
Жанарымнан жас болып,
Тамып кеткен тамшы-мұң.

Толық

Тіршілік

Құлата да салатын,
Жылата да салатын-
ТІРШІЛІК.
Қуанта да салатын,

Толық

Қазақ деген халықпыз

Өткенінен өкпек ұрып тұратын,
Жеңе алмаған ешкім, бірақ, мұратын,
Қазақ деген халықпыз!
Суға батпай, отқа салса жанбаған,

Толық

Жанартау

Тау еді бұл, асқақ ед,
Мінезі де жасын, ә?!
Жаудың бәрін жасқап ед,
Жақындатпай қасына.

Толық

Тұлпардың өлімі

Аңыз еткен бар аймақ,
Тұлпар еді бір кезде.
Енді жаман сарайда,
Сүйелдей боп жүр көзге.

Толық

Туған жерім – Тұмарым

Жанның болып жалауы,
Берген әр кез күш маған.
Адалдықтың алауы -
Туған жерге ұқсағам.

Толық

Төлегенше толғану

Құпиямды айтайыншы, саған бар:
Ақын едім, өмір мәнін бағамдар.
Тағдырымнан тепкі көріп жүрсем де,
«Мен сендерді алдамаймын, адамдар»!

Толық

Көлеңке

Өксігімді басуға,
Келген едім өлеңге.
...Етегімді басуда,
Еріп жүрген көлеңке.

Толық

Әке тілегі

Қимай сені – кетілдім,
Қызым менің, кекілдім.
Еркелігі қалмаған,
Әлі бала секілдім.

Толық

Әке

Сенде, менде - өзге мұң,
Ал, армандар туралған.
Сен сүйетін көздерім,
Жаспен бүгін суланған.

Толық

Бір...

Адалдыққа тұнса деймін аймағым,
Адал жанға құшақ болды – жайғаным.
Бір-ақ рет берілетін өмірде,
Тәуекел деп, тура жолдан таймадым.

Толық

Туған жер, туған ауыл

Сағынып қалған екем,
Қанатым сағыныштан талған екен.
Туған жер!
Маңдайымнан сүйші менің,

Толық

Мені іздесең...

Жырларымды оқы, мейлі, жыла да,
Тек жайымды сұрама!
Кей сәттерім жұлдызды сәт болса егер,
Кей сәттерім жақын шығар кінәға.

Толық

Аяулы менің ауылым

Жанымның жайып желкенін,
Гүл едім, өскен төсіңде.
Ауылым!
Ғажап ертегім,

Толық

Кеш сілтедім... қолымды

Қайыр қылдым өктемге,
Сый боп маған кешіру.
...Бәсіре боп кеткен бе,
Осы маған... кешігу?..

Толық

Сеннен қалған мейрімнің сандығы

Ұлағатың болып бізге ұлы ұғым,
Аяладың бала-көңіл тұнығын.
...Сенен қалған мейірімнің сандығы,
Ешбір адам аша алмай жүр құлыбын.

Толық

Кінәсіздер қорымы

Алланың бақ болған соң ұсынғаны,
Елімнің көгершін бе, ұшырғаны?
... Ана бір төмпешік не, айтыңызшы,
Теректі мекенінің тұсындағы?

Толық

Жылғалар...

Үмітке толған әр күнім,
Ескексіз қайық секілді.
Кешкенім – күні жартының,
Бақытым мұңға бекінді.

Толық

Жауаптымын бәріне

Музам болсаң айқара ашқын есікті,
Қайғымсың ба?
Әкел маған несіпті.
Селдетемін, ойнатамын жай отын,

Толық

Оғыланды отқа сап отыз жеті...

Құсаланып көңілдей құба белім,
Қайғы жұтып, ішінен тынады елім.
Оғыланды отқа сап отыз жеті,
Орға жықты рухтың Құлагерін.

Толық

Жеті саны

Баршасы ағайын-дос, ізгі бауыр,
Құшағы кең даладай – біздің ауыл.
Ұнатпас ұлықсынған Ұлтан құлды,
Құлатпас қарағайын күзгі дауыл.

Толық

Абай

Көрдей қара түнек
Бармағымды шайнағам.
Өткен іске өкінумен отырмын,
Сот алдында,

Толық

Мен жазбаған бір өлең...

Кейде бұлттай түнерем,
Кейде ғажап гүл өрем.
Түсіреді сан күйге,
Мен жазбаған бір өлең.

Толық

Өзегінде құрты бар...

Болып жатса есе кем,
Жағамнан ап жұлқып ал.
... Өмір деген осы екен,
Өзегінде құрты бар.

Толық

Тауық жылына тілек

Алдан күткен ақ арманы көріне,
Қадам басқан өркениет өріне.
Еркіндіктің жайлау қылған жазығын,
Тауық жылы, төрлет, қазақ төріне.

Толық

Міністірдің монологы

Маған неге сансыз айып тағасың?
Бар бәлені бетіме әкеп жағасың.
... Елім үшін егілемін, езілем,
Кім біледі, еңбегімнің бағасын?

Толық

Тек адалды қабыл алар жаратқан...

Адалдық пен мейірімнен есілген,
Мұсылмандық – мейірімнен құралған.
Садақа бер, жетім менен жесірге,
Жаныңызға медет болар бір Аллам.

Толық

Қар басып қалыпты қаланы...

Түн ауған.
Тағы да жалғызбын,
Жанымды торлаған жалқы мұң.
Құлақ сап үніне қар-қыздың,

Толық

Жырын, хакім Абайдың...

Әр адамы – бір құдай,
Қала осы ма?
Құрғыр-ай!
Бабын таппай бәрінің,

Толық

Бір көш кетіп барады...

Бір көш кетіп барады,
Соңында із бар қаралы.
Қыр астында жел сыңсып,
Жоқтау-әнге салады.

Толық

Мұқағалидың күнделігінен

Кейде ғажап гүл өрем,
Кейде бұлттай түнерем.
Өзен сынды өмірде,
Бар жазғаным – бір өлең.

Толық

Түс. Түсініксіз түн

Әлденеге келетіндей жылағым...
Қайда көшіп кеткен менің тұрағым?
Маң далаға маңып барам түсімде,
Көз алдымда көлбеңдейді құладын.

Толық

Тартылыс заңы

Жанымның отпен аздай-ақ шарпылысқаны,
Топыраққа қарай тартады тартылыс заңы.
Рухым менің көкте жүр, ал, тәнім – жерде,
Жанарым ашық, тексіздің талтаңын көрген.

Толық

Мен қағазға тағдырымды көшірем...

Қара түн кеп басқан кезде иықтан,
Мұң келеді, күліп қойып миықтан.
Сосын... жанның жақпарынан жай ұшып,
Сезім тұрар, қабырғасы қайысып.

Толық

Өкпе

Талғамыңа талап беріп таңсәрі,
Тіршіліктің тылсым сырын тағы аңда.
Аспан жаққа ауа берген аңсары,
Ой салар ма, мендік мақсат саған да?

Толық

Жыр жазғым келеді

Көкте күн күлімдеп тұрғасын,
Болған соң жүректе жыр басым,
Тектінің көрген соң тұлғасын,
Жыр жазғым келеді!

Толық