Өлең, жыр, ақындар

Қаршыға

Қаршығам қаз ал десем, қаз алмайды,
Ежелден кекті дұшпан тазармайды.
Болғанда қыз саудегер, жігіт базар,
Олар да бірін-бірі базарлайды-ай.

Толық

Қарқаралы

Ау!
Қарқаралы басында түсер сағым,
Сағынғанда қайда едің, ай,
Сағынғанда қайда едің, сәуле жаным.

Толық

Қаржас

Сұрасаң руымды, Қаржас едік-ау,
Дос болар әркім, сөзде тұрса берік-ау.
Жеріңе пәлен деген барар едім-ау,
Аңдушы алты кісі-ай тұрса келіп-ау.

Толық

Қарғам-ау (3 нұсқа)

Қарғам-ау, сен қалайсың, а, мен дегенде-ай!
Құриды ынтық зарым, әй, қарғам-ау, сен дегенде, әй!
Әй-а-ла-ла-лай
Уа-ла-ла-ла-лай а-ла-а.

Толық

Қарғам-ау (2 нұсқа)

Қарғам-ау, ырыйзамын сертке жетсең,
Жерлерден қиын-қыстау, қарға, аман өтсең,
Сен үшін сонау жерден келдім іздеп,
Өзің біл ғашығыңды, қарға, зар еңіретсең.

Толық

Қарғам-ау (1 нұсқа)

А!
Қарғам-ау, сен қалайсың-ау, мен дегенде-ау,
Еш тағат қыла алмаймын-ой, қарғам-ау, сен дегенде-ай.
А!

Толық

Қарғалы

Басынан Қарғалының ел айрылған,
Қаршығам қазға салған тез айрылған.
Жалғанда қыздан сорлы жан бар ма екен,
Елінен өлі айрылмай, тірі айрылған.

Толық

Қарға-ау

Ей, қарға-ау алтын жүзің айдан аппақ,
Жаныңнан шыға алмадым, ей, қарға-ау, айналақтап-ай!
Анаңнан сені тапқан айналайын,
Өсірген жұмыртқадай, ей, қарға-ау, таза сақтап-ай!

Толық

Қарашаш

Алтыннан салдым жүзік бармағыма,
Бұл күнде жан тең келмес салмағыма.
Қалды-ау, қалды-ау, Қарашаш, қарағым,
Құрбы-ай! сағындым, сәулем-ай!

Толық

Қарақ-ай (2 нұсқа)

Омырауыңа жарасқан теңге, тана,
Сен де мені өзіңе тең деп сана.
Ахау, тең деп сана-ай.
Уәдеміз байланса осыменен,

Толық

Қарақ-ай (1 нұсқа)

Қарағым, айналайын, кекілдім-ай,
Аққудың балапаны секілдім-ау, қарақ-ай.
Алтынның қолда барда қадірі жоқ,
Кеткен соң қолдан шығып өкіндім-ау, қарақ-ай.

Толық

Қаракөз-ау

Су тұнық, аспан жарық, жым-жырт дала, Қаракөз,
Желігіп-ау, бой тербедім әнге сала.
Қаңбақтай жел аударған, Қаракөзім, сүйгенім,
Өзіңмен-ау, келді кезім, Қаракөз-ау.

Толық

Қаракөз-ау

Су тұнық, аспан жарық, жым-жырт дала, Қаракөз,
Желігіп-ау, бой тербедім әнге сала.
Қаңбақтай жел аударған, Қаракөзім, сүйгенім,
Өзіңмен-ау, келді кезім, Қаракөз-ау.

Толық

Қаракөз-ау

Су тұнық, аспан жарық, жым-жырт дала, Қаракөз,
Желігіп-ау, бой тербедім әнге сала.
Қаңбақтай жел аударған, Қаракөзім, сүйгенім,
Өзіңмен-ау, келді кезім, Қаракөз-ау.

Толық

Қаракөз (7 нұсқа)

Арасы екі ауылдың балғын көлді-ау,
Балығын балғын көлдің алғым келді.
Бірге өскен кішкентайдан сәулем едің,
Жеріңде ат шалдырып қалғым келді.

Толық

Қаракөз (6 нұсқа)

Қаракөз сөз айтады жылап тұрып,
Көл қылып көздің жасын бұлап тұрып.
Қу кәмшат адыра қалған енді аман бол,
Жібердім жырақ жерге ылақтырып.

Толық

Қаракөз (5 нұсқа)

Қаракөз, ауылың алыс, жерің шалғай,
Мен жүрмін дидарыңа бір қана алмай.
Ой толқып, жүрек лебі құйқылжыды-ау,
Қосылар күн болар ма, ақ дариға-ай.

Толық

Қаракөз (4 нұсқа)

Қаракөз қайда сенің ыстық шағың,
Дүниеде ғашықтықтың дерті қиын.
Кешегі жиырма бестің базарында,
Болушы ед қалқам ауылы күнде жиын.

Толық

Қаракөз (3 нұсқа)

Кез болдың тәтті ұйқыда биыл маған,
Жел көңіл жігіттікте тыйылмаған.
Бір дұшпан арадағы қас ойлар деп,
Қалмады елде құрбым сыйынбаған.

Толық

Қаракөз (2 нұсқа)

Құдай-ау құдыретіңе таң қаламын,
Жолында бір ғашықтың зарланамын.
Ішімді ғашық оты-ай күйдіреді-ау,
Сыртыма шығаруға арланамын-ай.

Толық

Қаракөз (1 нұсқа)

Қолыма бір қамшым бар алтындаған-ай,
Кей жаман ұстай алмай қалтылдаған-ай.
Өзіңді бір көрмесем тұра алмаймын-ай,
Көзіңнен айналайын жалтылдаған-ау.

Толық

Қарағым-ай (2 нұсқа)

Айналайын көзіңнің-ау қарасынан,
Нұр көремін жалт еткен шарасынан.
Күндіз-түні қасыңнан кетпес едім,
Мен қорқамын дұшпанның жаласынан.

Толық

Қарай Қасым

Ей, қалқа, сендей болсын жанға серік,
Ішің дос, сыртың суық, дәтің берік, ә, сәулем-ай!
Ақ иық көктен төніп түйіліп жүр,
Түсірмей не себептен жүрсің көріп, ә, сәулем-ай!

Толық

Қара сиыр

Біздің Бипыл жүр ме екен есен-аман, а-хау,
Бейнетімді ұмытам, сені көрсем.
Ахау, тәнім,
Талма, менің жаным.

Толық

Қара өлең

Аулымның қонған жері жусан ба екен?
Белімді тал жібекпен бусам ба екен?
Кешегі өтіп кеткен жиырма бесті
Соңынан қос атпенен қусам ба екен?!

Толық

Қара нарша

Деген соң қара нарша, қара нарша,
Қоймайды қара нарша, таудан арша.
Аршаны әкелуші ем таудан сүйреп, ей, ахау-ай,
Аршаны үйіп қойып, жұрт тұрғанша-ай.

Толық

Қара құр

Салайын қаршығамды қара құрға,
Түседі жақсы жігіт қалың нұрға.
Көзіңде жастық, мастық әуестеніп,
Құрбылар, көрінгенге көңіл бұрма.

Толық

Қара қия

Келемін тау қиялап төмендетіп,
Құйрығын көкшолақтың сүмеңдетіп.
Түскенде сен есіме асыл еркем,
Қоямын атыңды атап өлеңдетіп.

Толық

Қара қаншық (1930 жылдары айтуға тыйым салынған ән)

Қоянды шалмай алар қара қаншық,
Сұңқарға жем тілеген болар талшық.
Жігітке нелер кетіп, нелер кетпес,
Сыртым су болып жүрмін, баурым балшық.

Толық

Қара көл

Қара көл есік алды түбің ылай,
Бітеді емен ағаш жарға құлай.
Елдерден алған таңдап едің, әгу
Қоспады екеумізді дұшпан сөзі-ай.

Толық

Қара жорға (2 нұсқа)

Ей, қалқа, хат жазамын ынта беріп,
Дос болар әркім сөзге тұрса берік-ай!
Жеріңе пәлен деген барар едім,
Аңдушы алты кісі тұрса келіп-ай!

Толық

Қара жорға (1 нұсқа)

Жылқымды айдап салдым теріскейге,
Мал, шіркін, бақпай қойсам, өрістей ме?
Саңлақты жылқы ішінен ұстап мініп,
Ән салсам, осылайша, келіспей ме?

Толық

Қара жол

Басынан қара қия қарға жүрер,
Шиқылдап қара жолмен арба жүрер-ай.
Түскенде сен есіме сенер болсаң,
Кеудеде шықпаған жан зорға жүрер-ай.

Толық

Қара балық (2 нұсқа)

Бір балық, су ішінде, қара балық,
Келемін дүние танып сабақ алып.
Азырақ алдыңызда ән салайын,
Қалмасам былтырғымнан биыл танып.

Толық

Қара балық (1 нұсқа)

Бір балық, су ішінде қара балық,
Дауысым шыға алмайды, а-әй, қараңғалып.
Азырақ алдарыңда ән салайын,
Қалмасам былтырғымнан, а-әй, биыл танып.

Толық

Қапиада-ай

Қаратау басың биік тақиядай,
Көш өтсе көкорайды жапырады-ай.
Білімге әл келгенше таласыңдар,
Кейінде қалып жүрме қапиада-ай.

Толық

Қанжан-ай

Өлеңді айт дегенде аял болмас,
Жаныңды аяғанмен ажал қоймас.
Бір қиял айтайын деп отыр едім,
Жақсылар күнде мұндай айт деп тұрмас.

Толық

Қанапия

Ауылым жал қарағай, бір шоқ мия,
Мінемін ақкекілді-ау жылқы-ау жия.
Осы әнге түрлендіріп салады екен-ай,
Баласы Қарабастың-ай Қанапия-уай.

Толық

Қамидан

Өлген соң арыстаннан тышқан артық,
Ақылсыз, ақымақ достан а-ай, дұшпан артық.
Қолына кей наданның түссе алтын,
Жасытар бабын таппай, а-ай, мыстан артық.

Толық

Қалқатай

Қалқатай, құлағың сал мына сөзге-ау,
Жоқ еді бөтен жұмыс-ай көңілімізде-ай.
Қат-қабат осы сөзбен болып кетті,
Аяғын құп білерсіз өзіңіз де.

Толық

Пікірлер