Өлең, жыр, ақындар

Әйел күйі

Ауылым қу ағаштың қуағында,
Мизамның қой қырқамыз шуағында, ай.
Күніне тоғыз түрлі әнге салып,
Қос күрең болып өстім уағында, ай.

Толық

Әйекеш

Әйекеш көркің сұлу — бекзияда,
Даңқыңды жіберейін жер қияға.
Бетің ай, белің қылдай, асыл еркем,
Қалайша тудың екен дүнияға?

Толық

Әй, қалқа

Әй, қалқа, ғашық болдым жамалыңа,
Қызықпас кімдер көрсе ажарыңа.
Құрбым деп нәсілім теңдес сөз айтқанда,
Тигізбе қатты жауап назарыма.

Толық

Әдемі-ай

Ақ көйлек, қара бешпет, әдемі қыз,
Тиген жоқ әлі ешкімге әлегіміз-ай.
Жеделдес заманы бір құрбы ғой деп,
Біз сенен әлі күнге дәмеліміз-ай.

Толық

Жақсы болса ағайын

Ел баққанның тұқымы —
Көптің көңілін аулайды.
Дау баққанның тұқымы —
Болмашы істі даулайды.

Толық

Қажыларға

Ысқақ, Ыспан кешегі —
Мекке барған қажылар.
Кітабына жазмыштың,
Бәрі - дағы жазылар.

Толық

Бақсыға

Ей, Елеміс, Елеміс,
Киініпсің әлеміш.
Бақсылықты қойсаңшы,
Сенсіз де болар бір мәніс.

Толық

Сәлде ораған Қожаға

Сәлде ораған басына, байғұс Қожа,
Қарайсың дегелекше мойның соза.
Алпыс екі мақаммен сөз сөйлеген,
Халықтың ақынымын арым таза!

Толық

Ана сөзі

Дүбірлетіп дауылдай
Долы майдан даласын,
Азат етті әскерлер
Бір белорус қаласын.

Толық

Э-ға

Ойламайын десем де шектеуменен,
Өзің жайлы бір ауық еткем-ді елең.
Еске алмай-ақ қояр ем мүлдем, бірақ,
Кетпейді екен ажырап өткен менен

Толық

Әдемі әуен (Отличный напев)

А-хау-ей!
Қыз қайда қызыл шырай иіс майлы,
Қиғаш қас, қарақат көз, алма мойын, ай.
А-хау-ей!

Толық

Әгугай

Кім айтпайды бұл әнді жұрт қаласа,
Домбырама сыңғырлап жүр жараса, әгугай-ай.
Толғамалы әнімнің түйіні көп,
Бәйге атындай екпінді ер таласа, әгугай-ай.

Толық

Әгигәй

Қарағым, айналайын, айнам жақсы,
Тигізбес залалыңды пайдаң жақсы,
Әгигәй.
Жаманға әзіл айтсаң, қорс етеді,

Толық

Аяулым

Қара төбел, қарағым, құнандайсың, аяулым,
Бір мінің жоқ ақ бауыр құландайсың, аяулым.
Тарбағатай тауының түлкісіндей, аяулым,
Болып күйік көзіме бұлаңдайсың, аяулым.

Толық

Аяманнан

Басыңдағы мақтанба, а-ей, бағыңызға, ай,
Ешбір пенде жолатпай жаныңызға.
Айнымалы дүние жел емес пе,
Бір күн жоқ, бағың тайған шағыңызда.

Толық

Аяйым, айым, аяйым!

Жектім шана торыға, шүйгелкелеп-ай,
Шүлжіңдеттің тіліңді кімге еркелеп-ай.
Аяйым, айым, аяйым!
Артық біткен әкеңнің дәулетінде-ай,

Толық

Ахахау, арман

Көзіңнен, айналайын, күлімдеген,
Қадірің бірге өскен соң білінбеген.
Ахахау, арман-ай,
Ей, сәулетай,

Толық

Ахау, халилем!

Айналайын, қарағым, келдің қайдан,
Алма мойын ақ үйрек ұшар сайдан, халиләм.
Құдай айдап кез болдық, әріптесім,
Дос болмағы адамның осындайдан, халилем.

Толық

Ахау, Үрия-ай

Келдің қайдан, ей, қалқа, келдің қайдан?
Алма мойын ала үйрек ұшар сайдан.
Ей! Ахау, Үрия-ай!
Мекеніңді, ей, қалқа, айтып қойшы-ей!

Толық

Ахау, Семей (4-нұсқа)

Базардан алып келген темір қақпан,
Қақпанмен түлкі алады ебін тапқан.
Таспадай сыдырып қойған сыршыл сұлу,
Анаңнан айналайын сені тапқан.

Толық

Ахау, Семей (3-нұсқа)

Көшкенде жылқы айдаймыз ақ табанмен,
Болмайды жаман жақсы мақтағанмен.
Ахау, Семей,
Тіл мен көмей,

Толық

Ахау, Семей (1-нұсқа)

Базардан алып келген кәрлен аяқ,
Қалқатай, шәй құйып бер бәлденбей-ақ, ах-уай.
Бір сөзді әзілмен айта салдым,
Қоя ғой, ұнатпасаң, қинамай-ақ, ах-уай.

Толық

Ахау, сары қыз

Алыстан ат терлетіп-ай, келдік тойға,
Жақсымен сұхбаттасу, әдәдай, дай-ай, болып ойда-ай.
Түйілген қыран бүркіт-ой, біз боламыз,
Теңгеріп жүрме құрбым, әдәдай, дай-ай,

Толық

Ахау мүрлен, тоғыз түрлен

Біздерге бұйым емес өлең-ай боқ,
Қашаннан қара өлеңге мейірім жоқ.
Жақсылар, халық билік айт дегенде,
Бір тілім, екі жағым тақайыр жоқ.

Толық

Ахау, иә

Замандас, құр қажыма қиял ойлап,
Ой түбі бір терең сай кетсе бойлап.
«Сары алтын сабыр түбі» деген сөз бар,
Сабырлық ақырында бәрін жоймақ.

Толық

Ахау, гигай

Ал, қалқам, маңдайыңнан нұрлы жүзің, ай-ау,
Аямай ажарлы боп туған өзің, ахау-гигай, туған өзің-ай.
Сүйегің райхан гүлден жаратылған, ай-ау,
Бұлбұлдай тұрған сайрап айтқан сөзің,

Толық

Ақау, арман

Арман-ай, ақ сәулештің аулы шалғай,
Жан құрбым, жатыр нағып хабар салмай.
Тұр ма екен ол да өзімдей уағдасында,
Мен жүрмін өзге жанға назар салмай.

Толық

Ахау, Айым

Ей, қалқа, жақындығың жандай еді,
Құрбының өзің теңді маңдайы едің-ай!
«Мырза шоқы жарлығы» тұрар тиіп,
Кетпейді тәтті лебің таңдайымнан,

Толық

Ахау, айдай

Біздің елдің дуаны Қарқаралы,
Бір ай бұрын жауады Арқа қары.
Ахау, айдай,
Өтіп күнім барады,

Толық

Ауылың сенің белде еді

Жатыр едім көгалда пішен шауып,
Су болды ақ көйлегім жаңбыр жауып.
Аулың сенің белде еді,
Шай көйлегің бүрмелі.

Толық

Агугигай (2-нұсқа)

Тасқында, шырқа әнім, серме құлаш,
Серпілте ескектей соқ желмен талас, Агугигай.
Елімнің көкейіне құйылсын күй,
Асыл әнім, Агугигай.

Толық

Қарындасым

Қарындасым
Қарлығашым
Сен менің тілегімде
жанымдасың

Толық

Тағы ендің түсіме сен

Жана алмастан жүректің оты керім
Мұздап бітті мұң тұнған көкірегім
Білесің бе?
тағы ендің түсіме сен
Біраз уақыт көрінбей кетіп едің

Толық

Сүйіп қалдым сүймейтін кезде бірақ

Білмеймін тіпті неден бастарымды
Жазылмас лиро жырлар, дастан үлгі
Дегенмен сыр шертейін сиқы бөлек
Кұйдірген мұңы менің жас жанымды

Толық

Аугигай (1-нұсқа)

Алыстан көрінесің егіндей боп,
Егіннің жаңа шыққан көгіндей боп.
Алыстан аңсап сәулем келгенімде,
Көзіме кім көрінер өзіңдей боп.

Толық

Асылзат (2-нұсқа)

Базарда бұлы қымбат бас кілемнің,
Өспесін малы, басы қаскүнемнің-ей.
Сағынып жар дауысын жүргенімде,
Шығады даусы қайдан қос күреңнің-ей.

Толық

Асыл айнам

Айнам деп ән саламын он екі алуан,
Сөзімде саған айтқан бар ма жалған.
Тілімді-оу, неше айтсам да, тыңдамайсың,
Жан құрбым, сенде нем бар, о, менің жазған, а, о.

Толық

Арыған атым

А-ей! Халәләлә, халәләләләй.
Бұқардың наны тәтті, жолы қатты,
Айдадым жолға салып арық атты.
А-ай, а-а-ей, арық атты.

Толық

Арман-ай

Жайық бойын жағалай бітер ағаш-ау,
Ұя салар басына көп қарлығаш.
Арман-ай,
Шақырсаң да, барман-ай,

Толық

Аридау

Тілегін біз тіледік жас ұланның,
Күш-қайрат, үлгі, жігер бас ұланның.
Жүрегім сергісейші, серпіл қабақ.
Бола ма шыныменен ашылар күн-ай.

Толық

Пікірлер