Япырмай
Япырмай, жетпіс жасқа кеп қалдым ба?
Талай көш көз ұшында кетті алдымда.
Біртіндеп көкжиекке сіңіп жатыр,
Жетуге көкжиекке көп қалды ма?
Қызықтырмас ешкімнің дәулеті де,
Қызықпадым салтанат сәулетіне.
Амандығын тілеймін Адамзаттың,
Аманшылық бере гөр Әулетіме.
Ысқылай берсең мысың да,
Алтындай болып жарқырар.
Бірақ та алтын емес қой.
Селдете сел де сарқырар,
Абызы болдың халықтың,
Аңызы болдың халықтың
Бірісі болдың алыптың,
Ірісі болдың алыптың,
Сырбазым-ай, аспайтын, таспайтын да,
Сырбазым-ай асығып, саспайтын да.
Алқа топқа ой салып салиқалы,
Ортақ іске өзің ең бастайтын да.
Сәкен ақын, құрдасым, ақындығың ғажайып,
Ғажайыпқа бүгін күн арнап өлең жазайын.
Ақындарға серілік тұрушы еді жарасып,
Серілігің алпыста кеткендей ме азайып?
Дауыс бер, халқым, ұлыңды наза етпегін,
Бірлігің болса арманды күнге жеткенің.
Алауыз болсаң алақан жайып қаласың,
Даналар сөзі, бұл – сөзім емес тек менің.
Тоқтамас тылсым дүние керуені,
Бұл неткен шетсіз-шексіз шеру еді.
Бұл шеру адамзаттың ұрпағының,
Өмірден өтуі мен келуі еді.
Домбыраңды әкелсем шертесің бе, бауырым,
Жүрегің мұз, тәнің күз, ертесің бе, бауырым.
Жырыңменен жұбатып әлдилеуші ең әлемді,
Қалай сыйып жатырсың жер төсіне, бауырым.
Кештік талай өзенді,
Көрдік қилы кезеңді,
Кешіп жүріп өзенді,
Шөлдеп ернім кезерді.
Жатқан жерің жаннаттай әуе теңіз,
Жан ауырса рухынды сәуе етеміз.
Өзің ғана үш жүздің бас тәуібі,
Құртқа бабам, басыңа тәу етеміз.
Атан түйе өркешінен екі иығы асатын,
Айбарынан адам түгіл арыстан да қашатын.
Қарасайдай қас батырдың, бас батырдың ұрпағы,
Наурызбайдың аты аталса қалмақты үрей басатын.
Қолдасын Аруағың, батыр бабам,
Рухың өзгелерден жақын маған.
Қол жайып қысылғанда бір өзіңе,
Келеді ғұмыр кешіп ақын балаң.
Алпыста дейсің, елуде, қырықта демейсің,
Күш қалай дейсің, кімге сен мені теңейсің?
Нәрестесімін мәңгілік шексіз ғаламның,
Қартайдым десең – баласы емес, өгейсің.
Ешқашан қатынға еркек құл болмайды,
Құл болса елін қорғар ұл болмайды.
Қатынына құл болған ер кіндікте,
Қарабақыр құнындай құн болмайды.
Қара арғымақ арыса,
Қарға адым жер мұң болар.
Кәріліктен, жоқтықтан,
Кәдірлі басың сұм болар.
От-жалыны жанымның басылған жоқ,
Шымылдығы сырымның ашылған жоқ.
Сөз маржаны әлі де жұлдыз болып,
Күмбезіне көгімнің шашылған жоқ.
Тыныштық күтем әлемге,
Дарқандық күтем даламнан.
Жақсылық күтем бар елге,
Ізгілік күтем адамнан.
Тіршілік-ай, тіршілік,
Қалсам оқыс күрсініп.
«Өкінішті» демегін,
Шүкіршілік, құлшылық.
Қонақ боп келсең еліме,
Қазақтың қара домбырасын,
Тыңдамай кетпе, бауырым.
Сағынышыңды шертіп жеткізер,
Ынтызар жүрек бәріне,
Табиғат көркіне, сәніне.
Құшам да таң нұры шапағын,
Елтимін бозторғай әніне.
Жалғыз сен ақын, түн бойы,
Тұңғиық ойда жататын.
Қарсы алмақ үшін жырменен,
Арайлы таңды ататын.
Сыртымнан кесек атпаңдар,
Сыртымнан мені сатпаңдар...
Естімей елден әділ сөз
Өмірдің уын татқан бар.
Құмар деме біреуді жылатуға,
Жұбатуға дайынмын, сұра, тума.
Әуестігім тағы жоқ, әлсіреген,
Дұшпан екеш дұшпанды құлатуға.
Аламан шабыс, кім алар озып бәйгені,
Жүйріктер бар-ау, жұтынған не бір әйгілі..
Тоймайтын жемге, жабы да топпен бір кетті,
Қалбақтап байғұс, қалады екен қай күні?
Кеудемдегі қазына жүректегі жалынның,
Қуатында, күшінде бойымдағы дарынның.
Білетұғын бір өзім, кімнен артық, кімнен кем,
Тон пішер көп сыртымнан қайсы бірін жамылдым.
Бір-ақ рет жаратылған,
Өз үнім өз кеудемде таратылған.
Не болды құйысқанға қыстырылсам?
Садаға кетсін атақ ар атынан!
«Құт-береке кеткен жоқ есігімнен,
Қонақ келер өзінің несібімен.
Сарандық та, «надандық», – дейтін әкем,
Опық жеген аз емес кесірінен.
Жырларым менің – жылыстап кеткен жылдарым,
Сілкінтіп таудың көшкінін, сеңін, шыңдарын.
Келешек ұрпақ, келетін барлық ғасырға,
Жырларым менің – ақтарып кеткен сырларым.
Жанның бәрін бірдей көріп жүрсем мен,
Басыма әлі іс түспеген екен-ау.
Өмір сүру оңай ғой деп күлсем мен,
Жүрекке әлі күш түспеген екен-ау.
Қайда деп сұрамадым қаламақым,
Онсыз да адаммын нан таба алатын.
Қондырған айдынына Аққу жырды,
Кезі бұл кербездене таранатын.
Елі үшін жан кешкен,
Ерде де арман бар ма екен?
Жері үшін қан кешкен,
Елде де арман бар ма екен?
Ай болып туып арманым,
Алаулап нұр боп жан-жағым.
Кездескен еді өзіңде,
Ең алғаш менің жан жарым.
Болса да бұл кез нар шағым,
Болдырдым әбден шаршадым.
Қайғысыз, қамсыз бал дәурен,
Қайдасың, сені аңсадым.
Қайран өлең, құдіретің күшті екен,
Өңім түгіл, өксітесің түсте сен,
Дауа қонбас дерт екенсің мерт етер,
Құтыламын қандай амал істесем.
Түрім де барады ескіріп,
Күнім де барады кешкіріп.
Үгумен, мүжумен келеді,
Өмірдің толқыны төске ұрып.
- Джон Максвелл
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі