Өлең, жыр, ақындар

Қыздың жыры

Тосып тұрып суға келген жерімнен,
Құшақтадың иіп қыпша белімнен,
Содан бері бір шықпайсың есімнен,
Сағынсам да көре алмадым сені мен.

Толық

Сусын берді

Көп жылдар көрмей жүріп, келдім елге,
Әлде не ойға оралып, аң-таң қалдым,
Тізгінін бұрып аттың жақын бардым
Бір кезде мені жылан шаққан жерге.

Толық

Тілегім

Сүйгенім, мені сүймей ренжіттің,
Мен сұлық төсегімде жаттым мұңды;
Жан жарым көз жұмғандай қайғы жұттым...
Мұны айтпай жасырамын қайтіп сырды?..

Толық

Салқын түнде

Мен тыста солқылдаған кроватта
Жатырмын салқын түнде жұлдыз санап...
Жылтылдап мың құбылып бір минутта
Жұлдыздар жымыңдасад мені қарап.

Толық

Тау - адам

Табиғаттың қойнауында сан сыр бар,
Сыр секілді адам - жұмбақ жансыңдар.
Өмір-өзен, тағдыр болса табиғат,
Әрбір адам бір-бір биік таусыңдар!

Толық

Сүйгеніме

Көп жылдар сүйдім сені қара кезім,
Таңдаулы гүлді сыйлап бердің езің,
Дегенің:
«Алыс кетсең еске ала жүр!»

Толық

Гүлге

Әдемісің бұлбұлдай, қызыл гүлім,
Қонайын деп мен саған келдім бүгін.
Жүрегімді толқытқан сенің өзің,
Сәуле шашқан сен үшін нұрлы күнім.

Толық

Таң

Таң қызы күлімсіреп жүзін ашты,
Көк аспан алтын теңіз мұнар ашты,
Гүл исі бау-бақшаның әтір атып,
Аспанға сүңгіп сұлу жұлдыз қашты.

Толық

Көңілім

Көңілде гүлдерім, –
Өмірде сембейді,
Жалынды тілегім,
Білемін, сөнбейді.

Толық

Қыс

Жерді жапқан аппақ қармен жалтырап,
Тоғайлы түн жайнап тұрған далам кең,
Шыққан ерте күн сәулесі, шашырап
Күміс қарға жазады алтын қаламмен.

Толық

Күз жыры

Әр мезгілдің өзінше бір сәні бар.
Күздің көркі қай мезгілге тең емес,
Хрусталдай жалтыраған январь
Айларынан – күздің көркі кем емес.

Толық

Анар

Асыл сыйы Наманганның күзінің
Асыл жерден жіберілген бұл анар,
Доп-домалақ шардай қызыл өзінің, –
Шоқтай жайнап піскен дәні гүл-жанар!

Толық

Көктем

Күлімдеп келсе көктем гүлін ашып,
Бөленер алтын нұрға тау мен қия.
Қар көзінің жасынан інжу шашып,
Жасанар тал, құстар да салар ұя.

Толық

Май

Нұрын шашып,
Гүл ашып,
Жайнаң қағып келді май.
Тілге қуат,

Толық

Көңілім

Жаңа жаным жадырап жайраңдады,
Жада күн шашты әлемге алтын нұрын.
Жаңа шабыт шарқ ұрып, тіл сайрады,
Жеткендей жер түбіне асқақ үнім.

Толық

Жырым

Әр жырымда бір жаз бар,
Гүл шашады, күледі.
Әр сөзімде бір саз бар,
Сүйініш оның тірегі.

Толық

Ұйғыннан

Толқынды кәрі тарих ізінен мен
Қанға ұқсас қызыл гүл, шешек тердім.
Шабыт алып қыз көктем жүзінен мен
Жаздым жыр. Бар асылымды елге бердім.

Толық

Келешек мерекесі

Жиырма жылдан кейін өмір қандайды
Адамзатқа көрсетеді десеңіз,
Материалистер құр қиялға нанбайды,
Ленинді оқы, не боларын көрсеңіз!

Толық

Туымыз

Түнгі істейтін сменадан босанып,
Жүмысшы атай үйге қайтып келеді.
Таңғы ауадай көкірегін нұр шалып,
Партсъезі жолын сызған келелі.

Толық

Адамзат программасы

Ұлы Октябрь жалын жүзі нұр жайнап
Туып, бізге құйды лебін бір ғажап.
Зұлматтан, зомбылықтан, бұғаудан,
Жаппай жетім-жесірлерді қылды азат.

Толық

Жиырма алты

Қасірет тартқан Бакудің мұң жүзінде,
Алыс қарап, күткен үміт көзінде.
Үй жарларын жарақаттап жыртқан оқ,
Мұнда аямай адам басын жұтқан оқ...

Толық

Ләйлі Мәжнүн

Тізілтті әңгімеші сөзді бастан.
Өзінің хикаясын етіп дастан: –
Араптан туған екен бір ғазиз жан
Артықша болыпты, – деп, – жұрттан асқан.

Толық

Нарттар елінде

Темірлі тау шыңында ылғи көк тұман,
Ұнатамын сондағы орман жолдарын,
Емендерін бозғыл тұман жамылған,
Ақ шашағын иген жерге талдарын...

Толық

Бұлбұл мен бұлақ

Таң атып, нұрлары
Сүйгенде қырларды,
Бұлақты, гүлдерді,
Қалғыған орманды.

Толық

Қылыш

Кигенің, жігіт, көн етік,
Күміс сап қылыш беліңде.
Шаршапсың ауыр жол өтіп,
Қонып кет менің үйіме!

Толық

Табыт

Тоқсандағы Фаруқ шал
Ұйқыдан бір күн оянып.
Қолымен басын сүйеп сәл,
Отырды ұзақ ойланып.

Толық

Қыз қалауы

Тақ қызына ғашық болып сансыз жан,
Тау елінен, Теңіз арғы жағынан
Келді киіп үске жібек асылдан,
Күймелері сары алтынға малынған

Толық

Үйірім

Бір сұлу қыз жалғыз өзі шомылып,
Айлы түнде суға түсті, жылғада,
Аққудайын жүзіп,
құлаш суға ұрып,

Толық

Досқа

Достым, жастай өлеміз деп налыма,
Сатып алған жоқпыз ғой біз ғұмырды.
Өзімізше жасап, өзіміз тағы да
Өткізерміз өлшеулі өмір сүруді.

Толық

Аурудан соң

Айықтым мен, айлар бойы басымнан
Торлап тұрған тұман түні сөгілді.
Маңдай терім, таң алдында шашылған
Бейне мөлдір шық секілді көрінді.

Толық

Жолдар

Жолдар, жолдар мені туған елімнен
Айырдың сен, қалды алыс басқан із.
Жетер енді, ұзақ қонақ болдым мен,
Қазір үйге қайта апарып тастаңыз.

Толық

Назерке

Шахзаданың сүйген қызы отырып,
Айтты назды қасына алып сүйгенін:
«Мені сүйсең туғаныңды өлтіріп,
Әкел маған айырып бас сүйегін».

Толық

Айрылу

Тым-ақ қиын айрылысу, жас жұтқан
Енді қайтіп көріспейтін болғасын.
Жер бетінде махаббат пен достықтан
Тауып едік ғазиз жанның қазынасын.

Толық

Ерік

Қайда ғана басымды мен қойсам да,
Қайғы талап жейді жүрек етімді.
Кеш жатсам да, яки ерте тұрсам да,
Дәл бір нәрсем жетпей тұрған секілді.

Толық

Советтік паспорт туралы өлең

Мен қасқырша
Мытар ем
Төрелікті
Мандаттарды

Толық

Солға марш

Маршқа лап бет бұрыңдар!
Жол жоқ былшыл сөзге қазір,
Араторлар, тек тұрыңдар
Сөз сіздікі Жолдас Маузер.

Толық

Бар дауыспен

Құрметті
жолдастарым, ұрпақтарым!
Ақтарып
қатқан көнін

Толық

Американдар таң қалады

Өлшеп,
Қиыр су жарынан
ССРО-ға
Көзін тігіп.

Толық

1861

Жыл-жыл сайын күш азайып қарауға,
Ақыл жалқау тартып, қаным салқындап.
Туған елім, барармын мен молаға,
Көрмей туған күніңді еркін жарқылдап.

Толық

Россия түкпірінде алыста

Астанада шулап ыңғай сөзге ұста,
Сөйлегіштер жатыр сөзбен соғыс қып,
Россия түкпірінде алыста
Ыңсыз, жыңсыз, мәңгі-бақи тыныштық.

Толық