Өлең, жыр, ақындар

Ұлағатты сөздер

Қазақ әлдеқашан тілінде қандай дыбыстар бар екенін айырған, әр дыбысқа белгілеп таңба арнаған. Оқуымызға онымыз жақсы, жазуымызға тағы жақсы, үйрету жағынан орыстікінен, немістікінен, француздікінен, ағылшындікінен оңай, оңтайлы.

Ілмектер: қазақ, тіл, дыбыс, оқу, жазу Ахмет Байтұрсынұлы

Ғашықтың жолы ауыр жол, Билетпей бейіл соқпа қол.

Ілмектер: ғашық Әлішер Науаи

Кітап — ақылына ақы сұрамайтын алтын қазына.

Ілмектер: кітап, қазына, ақыл, алтын Әлішер Науаи

Жаланың жыланнан да зәрі уытты,
Зұлымның аждаһадан кәрі мықты.

Ілмектер: жала, жылан, у, зұлым Әлішер Науаи

Жақсы адам өзінің жыртық тонымен де сыйлы, гүл өзінің жапырағымен сыйлы.

Ілмектер: адам, гүл, сыйлы Әлішер Науаи

Жақсы дос бойға жарасады,
Жақсы жолдас ойға жарасады.

Ілмектер: дос, ой, жолдас Әлішер Науаи

Білмегенді сұрап үйренген — ғалым, арланып сұрамаған — өзіне залым.

Ілмектер: ғалым, залымдық Әлішер Науаи

...үрей атаулының бәрін білім жеңеді.

Ілмектер: білім Виссарион Белинский

Орысты ренжiтсең Мәскеуге шабады, қазақты ренжiтсең қайда шабады? Өзiңнiң алдыңа айналып келедi, Асанбай. Орыстың артында тұрған Мәскеуi бар. Қазақтың артында Мәскеуi жоқ, қазақтың Мәскеуi - бiздермiз Асанбай, қолыңнан келгенше қазақты жылатпауға тырыс, қорлыққа берме. Қорлыққа көнген халық зорлыққа да көнетiн иiсалмас, ынжық болып кетедi. Ұлт өзiнiң мүддесiн өзi қорғай алатын дәрежеге жетуi керек. Кезiнде қазақтың жанын сақтап қалсақ екен дедiк қой..., бiз ол дәуiрден өттiк. Ендi қазақтың рухын, намысын сақтауымыз керек.

Д. А. Қонаевтың Асанбай Асқаровқа айтқан сөзi

Ілмектер: қазақ, намыс, рух, орыс, ұлт Дінмұхамед Қонаев

Сауыңда жүрмесең, ауырғанда әуре болуыңа тура келеді.

Ілмектер: денсаулық, ауру Гораций

Ер жігітке жарасар,
Қолына алған найзасы.
Би жігітке жарасар,
Халқына тиген пайдасы.

Ілмектер: ер, найза, халық, пайда Бұқар жырау

Бәрін айт та, бірін айт, коллективтің жырын айт.

Ілмектер: ұжым Бейімбет Майлин

Еңбекке дағдыланып алсаң болды, онсыз тіршілік ете алмайсың. Бұл дүние дегенің бәрі еңбекке байланысты.

Ілмектер: еңбек, дүние Луи Пастер

Мен тақалған уақытты жақсы көремін. Зуылдаған дыбыстың жанымнан өткені ұнайды

Ілмектер: уақыт, дыбыс Дуглас Адам

Жасында ұлт мектебінде дұрыстап оқыған адам ана тілінің заңын ұмытпайды, бөтен тілдің сөздерін ана тілінің заңымен айтамын деп шатасады.

Ілмектер: мектеп, тіл, сөз, ана тіл Халел Досмұхамедұлы

Болашақ қазірден бастап қалану керек. Оны жоспар дейді. Онсыз бұл әлемде ештеңеде жақсы болмайды.

Ілмектер: болашақ, жоспар, әлем Георг Лихтенберг

Әліп-би деген – тілдің негізгі дыбыстарына арналған таңбалардың жұмағы. Неғұрлым тіл дыбыстарына мол жетсе, арнаған дыбысқа дәл келсе, оқуға, жазуға жеңіл болса, үйретуге оңай болса, заманындағы өнер құралдарына орнатуға қолайлы болса, соғұрлым әліп-би жақсы болмақшы.

Ілмектер: тіл, әліп-би, әліппе, әліпби Ахмет Байтұрсынұлы

Ар-ождан алдындағы адалдық – өз қадір-қасиетіңе, ізгі іс-әрекетіңе байланысты.

Ілмектер: адалдық Әл – Фараби

Жастық — жиһандағы ұлы тылсым.

Ілмектер: жастық шақ Александр Пушкин

Сондықтан оңаша жүрген елдің өз еркінде тұрғанда тілі бұзылмайды. Елдің тілін бұзатын – көршілес елдердің мәдениетін үлгіге алған мәдениетті елдердің әсері.

Ілмектер: ел, тіл, мәдениет Халел Досмұхамедұлы