Ағылшын жоқ Алматыда
Ағылшын жоқ Алматыда,
Ағылшынша жарнама,
Ана тілінді ауызға алма,
Орысша да сарнама.
Ағылшын жоқ Алматыда,
Ағылшынша жарнама,
Ана тілінді ауызға алма,
Орысша да сарнама.
Қиындықты уақытша деп санайды,
Бар менен жоқ қоғамы қайда тарайды.
Әйтеуір ол еңбек етеді біреуге,
Жұмыс берген шекесінен қарайды.
Бағышталған «саңырау» күштілерге,
Сөз қадірі құлдырап түсті жерге.
«Бас жармаса, тас жарған» қайран тілдің
Қалғаннан соң тағдыры мүскіндерге.
Күні туды қайсыбір алаяқтың,
Өсімінен қалады сені аяп кім?
Сауда заңы біріңді он есе ету
Ол пайдадан қалады жан аяп кім!
Бәрі қымбат, бәрі аспанға ұшып тұр,
Қара бақыр алтын боп ай құшып тұр.
Бүгінгі арзан ар-намысы адамның
Аяқ асты, қадір-құны түсіп тұр.
Жәйіп тұрған алақан бала көрдік,
Ата-ананың жүзінен нала кердік.
Құлақ естіп көрмеген қатыгездік,
Әуре-сарсаң дамыған сана көрдік.
Көрмегенді көрдік, пай көрмегенді,
Ер намысын езге ұқсап жерлегенді.
Қиындықты қоғамға өзі қосып,
Қылмыспенен күресіп ерлегенді.
Болмадым деп тойында өкіне алман,
Ондай тойдың бәрі де менен қалған.
Ілтипатын көргенмін ұлылардың,
Ағалардан аруақты алғыс алғам.
Бұл сиқырлы перденің бергі беті,
Арғы жағы ызғырық желдің еті.
Жас-кәріні қарыған уақыт аяз,
Күйреуікке таяу тұр жұттың шеті.
Әйелдердің мейрамы — Сегізінші март,
Шүленсымақ бұл күні бастықтар мәрт.
Қарттар үйі, ауылдар азалыдай,
Әкімдерге жақынның жүздері нарт.
Әділет пе тудыру сөз таласын,
Мойындамай оянған ел санасын.
«Кимешектер кітап оқып» білімнің
Бұлағынан қанды қазақ баласы.
«Жекешелеп, өзің көр өз күніңді»,
Киелі де жүйелі сөз бүгінгі.
«Баста ақыл ашынған» ауыр жолын
Таңдағандар тобына көз сүрінді.
Ұяласып ылғи қиқым-сиқыммен
Өш алмақсың мынау қиқы-сыйқыңмен.
Білуші ме ең, «хан артынан жұдырық»
Бір кездері Абайға да ит үрген.
Оқып, талдап есіп ек құлақ қанып,
Бүк-шігесін қалдырмай кіл ақтарып.
Нарық атын жамылып, желек киіп,
Капитализм алды орнап, тұрақталып.
Дүниенің бәрі шартты,
Бақ баянды болған емес.
Мансабыңды бұлдап сонша,
Адамды қорлап құрма егес.
Табалама, таңданба,
Аяғын шалыс басқанға
Топастарға да тақ тиіп,
Ұшады бөркі аспанға.
Қасарыспауға санама,
Қасқайып тұрған қайсарды.
Жалынғанды тәңірі
Өлімнен қашан қайтарды?
Ағайынмен аз сөзге келсең барлап,
Күнкөрістің қиынын төгеді зарлап.
Биліктілер бұларды қайыршы ғып
Әлі тумағанның жүр қамын қамдап.
Бір күнде ел таныған ерке нар қыз,
Әрине, бір қатармыз емес жалғыз.
Егіліп елдің қамын айтамыз деп,
Бұл күнде санатта жоқ, санда бармыз.
«Ақ туым!» десең мейлің, жағына біл,
Жайқалып өссін десең бағында гүл.
Өз тобыңа бір сіңіп алғаннан соң
Өз тобыңа боласың сен дағы піл.
Жол жатыр Мұхтар жазған, Абай салған,
Атойлап аңғарғанға тұрады алдан.
Үңіліп терең барлап түсе алмаған
Жүреді көкірегінде түйіп арман.
Өмір — күрес, ойды ұйытқан уағыз,
Дүниеде мәңгі жоғын ұғамыз.
Әсте бітпес мақсат қозғап көңілді,
Үмітке еріп сан майданға шығамыз.
Пәнда бар ма мұңы болмас көңілде,
Айналаң мұң, жан мұқалмас темір ме!
Жас қартайып, жаңа келіп, ескі өліп,
Күні ауыспас көлеңкеге өмір ме!
Жағынбадым, жалынбадым ешкімге,
Өзімді-өзім бағып сергек өстім де,
Талап, еңбек серік болды жасымнан,
Несібеме риза ғұмыр кештім де.
Бұл өмірде не қылық жоқ, не кінә,
Пысық болсаң, кінәлі тұрып, көпке ұна.
Қылмысыңның шығып жатып сирағы
Су жұқтырмай билік ал да, топ құра.
Жас кезімде жармастыңдар ағалап,
Өз қамдарың, күйіттеп кеп сағалап.
Бүгін пілсіп көкитіндер мені көр
Күн кере алмас кәрі атанға бағалап.
О, тәңірім, естімеген елде көп...
Тойған күні төсін ұрар пенде көп.
Қыран менен қатар қойып қарғаны
Болатұғын «қателікті» жөндемек.
Өмір алан, боп кетті етер ойын,
Ойындардың көрдік қай небір сойын!
Ал ойыншық — тағдыры адамдардың,
Қоса орнатқан қорлығын сенген қойым...
Бояу жетеді, қасты боя, шаш боя.
Өз еркінде Оған қандай түс қоя
Алам десең табылады түрлері,
Тұла бойды алмасаң да бос қоя.
Оу, қызым-ау, бұл ісің не көріне...
Бөлтірігін тастамайды бөрі де.
Мал екеш мал еміреніп бауырына
Басқа төлді алып жатады төліге.
Уағыздаймыз ауыз жаппай адамдық
Дейміз бәрін соған сайып тамам ғып.
Адамдықтан туындайтын ең асыл
Арман болып бара жатыр адалдық
О, бауырым, көпке жаққан кісі тап,
Парасаты, қылығы мен ісі ұнап,
Алла сірә жаратады-ау міншілді
Мына өмір қалмасын деп қысырап.
Жетекке еріп желіккен еспе көңіл,
Еспе көңіл билеген бөспе өмір.
Тырна болып тыраулап аспанға ұшқан
Тыраштарға толды пай мынау өңір.
Күншілге ұнай бермейді бардың ісі,
Адал, әділ бағалау — ардың ісі.
Барлық ісін дәулеттің арқасы дер,
Өткергені болса да нардың ісі.
Мақтаймыз, ол жігіттің нары дейміз,
Жоғары парасаты, ары дейміз.
Ал соны танытар қай қасиеті?
Қандай іс, қай енбегін кәні дейміз?
Дәулетімен бола ма адам жақсы,
Көзге жиған тапқанын қолы тапшы.
Парызынан адамдық артығырақ
Көрінетін «сырты түк» тоқты жақсы.
Ойға қалсаң, басыңа не келмейді,
Еш уақытта дүние теңелмейді.
Қандай қоғам орнасын бұл пәниде
Күшті, тістілер ғана кемелдейді.
Ел үшін еңбек еткенді
Құл деп қорлау бұл қай қылық?!
Сол құлдың еңбегі емес пе
Төрт құбылаңды сай қылып,
Имей әсте ешкімге өр басымды,
Көрсетпей-ақ келіп ем көз жасымды.
Мынау заман зілмауыр сындырар боп
Иығымда сездірді қорғасынды.
- Нарша Булгакбаев
- Нарша Булгакбаев
- Нарша Булгакбаев
- Нарша Булгакбаев
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі