Өлең, жыр, ақындар

Бай болмайды бақырып

Танытпақ боп бұлқындың байлығыңды,
Бірден артық, бірден кем шайлығыңды
Білуші едік, ризық болып кімге,
Жалғап жүрсің осы сен, қай ғұмырды?

Толық

Алысқа, өскен елге көз қадаған

Алысқа, өскен елге көз қадаған.
Абайдан ұлағатты сөз тараған.
Ой салып көкірегінде көзі барға
Жері жоқ жан жүректі қозғамаған.

Толық

Мұң шағамын Абайға

Ұлы баба, мен сізге мұң шағамын
Өлең сөздің сындырдық мұнша сағын.
Сөз патшасы сіз қойған түсер менде
Қайтсын ақша патша боп бұзса тағын.

Толық

Құлама

Қызым саған айтайын,
Ұлым сен де құлақ сал,
Бұл өмірде болмайды
Мәңгі бақи тұрақтар.

Толық

Намыс

Қыз намысы дейміз-ау қыз намысы
Еркін қонған қайран ел құзға құсы.
Шыңға ұя салатын кілең қыршын
Қайда отыр бұл күнде құрып мысы.

Толық

Абырой

Ұлы қасиет-абырой мәнісі нар,
Абыройсыз қалса адам сағы сынар.
Абайламай оны өзі төгіп алса,
Оралуын жігіттің бағы сынар.

Толық

Қайтып келіп

Қырық үй болып қызын тыйған,
Ең асылдан жасау жиған.
Барша ауыл ат салысып,
Отау берген тарту сыйдан.

Толық

Без

Дүниеге келген адамның
Бар адамдық қарызы.
Ұл әке болып, қыз ана
Өткеру өмір парызы.

Толық

Дүниеге ару қалпың келмегенің

Тоғыз ай құрсағында құндақтаған,
Бүйірден тепкілесең үн қатпаған.
Қалпыңнан шикі өкпедей сылап, сыйпап,
Өсірген ару етіп бұлғақтаған.

Толық

Бастау

Ана алдында асқар тау да аласа, —
Дөп айтылған сөз-ау барлап қараса.
Ақылынан бастау алып ананың
Отбасы орнап, жер бетіне тараса.

Толық

Қазақ жастарының ұраны

Біз қазақтың жалынды ұланымыз,
Елге қорған, ертеңгі бұланымыз.
Тәуелсіз де өркенді жас жолбарыс
Отан құрған ер болу ұранымыз.

Толық

Жұт пен жалғыз

Адамды әуелде Алла жаратқанда
Жұп пен жалғыз еткен ғой қарап маңға
Ой түйсеңіз танисыз құдіретін
Ұқсап айқындалады таң атқанға.

Толық

Аққу ән!

Ән қандай, әсем сазды наз үн қандай!
Құрсауы тұла бойдың жазылғандай!
Талдырып тал бойыңды үзілткенде
Тосыннан бір тылсым сыр танылғандай.

Толық

Гуцлада

Қылқанды ағаш құрамы жасыл орман
Жайқалып тұр еккендей адам қолдан.
Жұтсаң, жұпар ауасы дертке шипа
Кеше соғыс кезінде болды қорған.

Толық

Карпат ауасы

Назар баурап көп кезден келген алқап,
Тотияйын торқалы жасыл Карпат,
Көз суарып көркіне орныққандай
Алау көңіл басылды құмар тарқап.

Толық

Тастанды

Шат мінезі жоқ,
Көзінен мұң төгіп,
Жатқанын білмейді
Бетінен кім өбіп.

Толық

Ұлыдан ғибрат тарайды

Жер көгерткен жаңбырдай
Нұр құйып көңілге арайлы.
Балғыннан Бұлан өсірер
Ұлыңнан ғибрат тарайды.

Толық

Ұлы дарын

Данышпан жаратылған ұлы дарын,
Әлемнің тәнті еткен ұлыларын.
Мұхаңды, ол арқылы білді әлем
Дүниеде қазақ атты ұлттың барын.

Толық

Сырғақ

Білмеймін өзім дағы не үшін жүрмін,
Әйтеуір сордың селін кешіп жүрмін.
Құдайдан келген көрге төзесің ғой,
Қылығы қорламаса кесірлінің.

Толық

Үш пірім

Өлең жазсам, көз алдымда
Ойшыл қалпы тұрады Абай
Мені бекер кінәләма
Сыншы бауырым абайламай.

Толық

Нәсіл

Заңдылық бар жан атаулы
Нәсіліне тартатын.
Түсі, мінез, әдетімен
Айырмасы артатын.

Толық

Тағылымнан тәлім

Оқып, жаттап Абайдың сөзін теріп
Өзгелердің бойынан ғана көріп,
Өзімізге жолатпай айтқан сынын
Бүгінгілер келеміз көкірек керіп.

Толық

Даналарым

Қазаққа Алла жазып дана берген,
Дананы үш-үштен ғып дара берген.
Білмедім мұнда қандай заңдылық бар,
Деген бе тақ тұрсыншы тамам елден.

Толық

Ақын атын сөзі ақтасын деген ол

Емеспін бұл өңірге ғайып, бөтен
Өнердің ауылынан алдым мекен.
Зәмзәмім, түңғыш татқан бал бұлағым
Жайында айтсам сірә айып па екен.

Толық

Жалғыз шырақ

Жайлаған қараңғылық қара түнек
Далада ар күрсініп, нала үдеп.
Селт етіп оянбаған ой мен сезім
Шағында тұралаған сана жүдеп.

Толық

Дарын

Дарын екен ерекше жаратылған,
Сүйген ұлы Алланың, дара тұлға.
Жәй адамды жаратса топырақтан
Дарынды Алла жаратқан жан отынан.

Толық

Құдайдың бермегенін

Құдайдың бермегенін
Адамнан сұрап ала алмайсың.
Аллаға сыйынып мың қайтара райдан қайт,
Бәрібір қайтадан жаралмайсың.

Толық

Дертің болсын сөз өнері

Болардай көз суарып көргендер мәз
Жақсылық тал бойында емес қой аз.
Ерекше жымиғанын аймағыңа
Нұр шашып жайнатады бір әсем жаз.

Толық

Есінде болса деп ем ұрпақтардың

Ешкімнің ой түбіне жетпегенін,
Табағын тартпай тағдыр өтпегенін
Білсем де, шым батамын иірімге
Күн сөніп, құлардай-ақ кек дегенің.

Толық

Ашу деген - әлсіздік

Ашу деген әлсіздіктің белгісі
Кімнің әлсіз келеді дейсіз болғысы
Тұтанады да намыс оты бойдағы
Төзе ала ма қиянатқа әр кісі.

Толық

Әнім сен

Талдым бойдан тағат кетті
Табындырдың қалқам өзің,
Жан жүрегімді алау етті
Жаудыраған қара көзің.

Толық

Биші

Жанарды жаулаған сымбаты
Шебер қолдан шыққан мүсіндей
Алақанға алып қондырсаң
Қоярдай жерге әсте түсірмей.

Толық

Білгің келсе сен мені

Білгің келсе сен мені
Тереңдеп үңіл сөзіме.
Ала алсаң ғибрат табарсың.
Айтылмаса да өзіңе

Толық

Арамза

Жымиған жымысқы күлкі,
Құбылма қылығы түлкі,
Мыртмерез байланған беріш,
Мүләйім бер жағы келіс

Толық

Аузымызда бисмілләміз

Аузымызда бисмілләміз,
Табынған тәңіріміз, сен!
Бұйрығын мүлт жібермей
Орындар әміріміз, сен!

Толық

Алау сезім

Алау сезім қанатында
Көңіл көпті қиялдайды.
Қонбайынша құзар шыңға
Арманнан бой тыя алмайды.

Толық

Жігіттің гүлі дейді өнерліні

Қадірлі емес жігіт байлығымен,
Мансабы — қолындағы айдынымен.
Қадірлі ол — ел тірегі ақылды ісі,
Табылған әділеттен қай күнінен.

Толық

Бұйырып тұрса үзім нан

Бұйырып тұрса үзім нан
Кәпірдің қолынан да татасың.
Алланың болса әмірі
Жат топырақта да жатасың.

Толық

Адалдығы осы ма?!

Ауа лас, су лай
Аспан сұрғылт, жер тақыр
Адам бүгін сор маңдай
Қасірет біткен кеп жатыр.

Толық

Жылы қабақ

Арасан-Капалда демалып жатқанда
Шәймерден деген ақсақал бастап, бір
топ майдангер, еңбек ардагерлері ауырып
қалғаныңды естіп, көңіліңді сұрай келіпті.

Толық

Пікірлер