Өлең, жыр, ақындар

Қауызында шұғынықтың – қара барқын нала бар

Қауызында шұғынықтың – қара барқын нала бар,
Үр қызының үркек кейпі тау бөктерін сағалар.
Тәмсіл-тәмсіл сөз айтасың,
Таңдайымды кептіріп,

Толық

Жалған, жалған!

Жалған, жалған!
Тірлігім мандымаған,
Көкжиекті көңілім қаңғып, алаң.
Сезімің-ай нәуетек,

Толық

Нала, наза

Нала, наза –
Еншіңде
Ертеңгі күн,
Көтереді бізді ойлап желкенді кім?

Толық

Торлады ма жаныңды кіреуке шын

Торлады ма жаныңды кіреуке шын,
Қайтайықшы қыдырып, жүр, еркешім.
Күте-күте көңілің айғызданды,
Аралайық даланың күрең төсін.

Толық

У сезімді ұнатам тегі ішкенді

У сезімді ұнатам тегі ішкенді,
Ойдым-ойдым көңілім тегістелді.
Бұрымыңнан топ-толық сипаладым,
Алмайын деп шошытып періштеңді.

Толық

Шілтер

Саратан зауза ызылдап,
Нәуетек гүлдер жабылды.
Маужырай қапты жүзім бақ,
Бозбала солай сабылды.

Толық

Маң төбет еді Бөріала қораға сақ

Маң төбет еді Бөріала қораға сақ,
Арсалаңдап шығады бара қалсақ.
Бейшараны мінетін,
Көнетұғын,

Толық

Күнәһар қу ұсталды қолы қанды

Күнәһар қу ұсталды қолы қанды,
Ұрлық – мансап, кәсіп қып соны мәңгі.
Ат жалында жүреді түн жамылып,
Әбден әккі сырқынды болып алды.

Толық

Саңмүйіздердің қалтасы бопыр ақшалар

Саңмүйіздердің қалтасы бопыр ақшалар,
Бояуы керім, алыстан соқыр-ақ шалар.
Ұмытты мүлде туғаным – барлықтың буы,
Көз жұмсам оқыс – сәл жоқтап, топырақ салар.

Толық

Тамшыбұлақ

Тамшыбұлақ – мөп-мөлдір ...
Сарқылмаған,
Шашылады сан моншақ жарқылдаған.
Кәусарлықты тек сенен табам келіп,

Толық

Қырық темірдің қылауы

Қырық темірдің қылауы.
Қырқысқан халық.
Кемпірлер жүр ғой қоярдай жыртыстан қалып.
Шіретті көрсе өңмеңдеп, ержеңдеседі,

Толық

Айнабұлақ

Жер жәнаті мөп-мөлдір Айнабұлақ,
Ғашық болған өзіңе Ай да құлап.
Отыратын сыра ішіп Жұмекен мен
Мұқағали,

Толық

Жапалақтап қар жауды – бұлыңғыр күн

Жапалақтап қар жауды – бұлыңғыр күн,
Бұлыңғыр күн, өкпекті жұлындырдың.
Шамам қайдан келеді, санам дімкәс,
Қалар ма екен таусылып, мұңым бір күн.

Толық

Кеңсай

Тәттілігін тірліктің бағамдамай,
Аңғармадық өткенін заман қалай.
Балауыздай қысқа – өмір,
Бет жыртысып,

Толық

Сымпитып мені шығарды ламбард тағы

Сымпитып мені шығарды ламбард тағы,
Жолымды кесті сығандар бұраңдап тағы:
«Сатпайсың ба алтын?»
Қояды бір ғана сауал,

Толық

Шырғалаң, ұғынбас жан аңдап

Шырғалаң, ұғынбас жан аңдап,
Жүрмейді арбамыз, шабан ба ат?
Керзаман кесірі кеулейді,
Көңірсік кеудемде жалаңдап.

Толық

Қарасора

Бозарыпсың боз дала нала сора,
Бетегең де тыныпты аласара.
Зеңгітетін басыңды бейуақыт,
Кеткенге ұқсайд көбейіп қарасора.

Толық

Сиқыршы

«Цирк келді Мәскеуден!»
Жарнамалар,
Билет, билет.
Әрине, барған алар.

Толық

Жалғыз соқпақ, көмескіленген

Жалғыз соқпақ, көмескіленген,
Итшіледім. Сорым алдымда.
Балағат сөз көп естіп елден,
Қарадай мен жолығам мұңға.

Толық

Адалдық па?

Адалдық па?..
Бәрі де сөзде ғана,
Қошаметтің барлығы көзге ғана.
Сен сырт кетсең орныңда басын изеп,

Толық

Қазақи

Ұзағынан сілтейді сілтегенде,
Тұра алмайды құйқылжып күн төбеде.
Қазақиым – қазақтың қолтумасы,
Ойнамады зорлықпен кім төбеңде?

Толық

Өмірін бер ей, тағдыр, Ахметтің

Өмірін бер ей, тағдыр, Ахметтің,
Асқар таудай келсе егер ақын еткің.
Халқым үшін бейілмін ...
Тайсақтамай,

Толық

Қоңыр дөң, қойнауыңда қоңыр лашық

Қоңыр дөң, қойнауыңда қоңыр лашық,
Маңдайын жел ұрады – о, бір ғашық.
Миқиған қарамайды керегеге,
Шалжияр дөң үстінде өңірді ашып.

Толық

Алты қанат керіліп, керегелер

Алты қанат керіліп, керегелер,
Шаңыраққа шашылды уық келіп.
Кенересі көмілсе терең егер,
Керек емес жауыннан күдіктеніп.

Толық

Құрдасы бар әкемнің үзеңгілес

Құрдасы бар әкемнің үзеңгілес,
Араладым соны іздеп, күземді бес.
Балағаттап кетуші ем, балалық-ай,
Артықтау ғой. Білмеймін, түзелді ме ес?

Толық

Шырылдама бекерге, шыбын жаным

Шырылдама бекерге, шыбын жаным,
Керегі жоқ кеудеме тығылғаның.
Сүлдерімді сүйреттің сүріндіріп,
Алып жүрген арқалап жүгің мәлім.

Толық

Мінез

«Мінез керек, – дейді ме ел, – өлеңге шын»,
Маңдай терім төленсін, төленбесін.
Жыр жазамын. Бір күні жетермін-ау,
Алысқа ұзап кетсе де менен көшің.

Толық

Тағы бүгін таусылдым табанымнан

Тағы бүгін таусылдым табанымнан,
Түк шықпады таудай-ақ талабымнан.
Жоқтығы ғой бармақтай бақтың баста,
Сорым екен көремін тауанымнан.

Толық

Мұнар шалды

Мұнар шалды.
Секемденем.
Тосындық,
Басымда бақ, болатұғын қосым құт.

Толық

Әйелдер-ай, тіршіліктің дәмі едің

Әйелдер-ай, тіршіліктің дәмі едің,
Тапқышсың ғой біздің бойдан және мін.
Сыңқып сөйлеп, сылқ-сылқ күліп сезімді,
Қытықтайтын тағы да бар әлегің.

Толық

Сарыөзек алғаш түсінен шошып оянған

Сарыөзек алғаш түсінен шошып оянған,
Қалмады тұқым сол күнгі тірі қояннан.
Білмеді қарттар адамның ісі екенін,
Сипады бетін: «Жар бола гөр, – деп, – ой, Аллам!».

Толық

Қоңыр тірлік

Қоңыр тірлік,
Қараша айы зымыстан,
Жаздағы анау мәуелі ағаш, құнысқан.
Кершеуледі – жеп барады, жел, ызғар,

Толық

Кабак. Шарап

Кабак. Шарап ...
Шынылар шылдырлаған,
Далаң үйде – көк түтін, ырғын адам.
Дастарханы қайысқан, берекелі,

Толық

Қос бірдей қарлығашым шыр-шырлаған

Қос бірдей қарлығашым шыр-шырлаған,
Өңгенің керегі жоқ, құрсын, маған.
Мәукіл бас біреуі бар кекіл қойған,
Ұғындым, бұл өмірде ырысым – балам.

Толық

Ішейікші шараптан

Ішейікші шараптан.
Қымсынба түк,
Өмір мені жіберді тылсымға атып.
Көмейдегі күлкілді күмәніме,

Толық

Қымыз

Жаңа жеттік көкбазарға демігіп,
Бас қоймақшы ек сар қымызға емініп.
Басқа жерден табу қиын таңсық ас,
Қазық етіп алдымызға сені, үміт.

Толық

Атжабу

Ақ қозының ақ жүнінен басылған,
Ат жабуды көріп өстім жасымнан.
Ащы терін сан жүйріктің алғанмын,
Сан пырақтың бағы солай ашылған.

Толық

Пенделіктің күлкілдеген күл-өңі

Пенделіктің күлкілдеген күл-өңі,
Бетін жайып көлгірсиді,күледі.
Өзгермейді,
Кеудесіне – көң қатқан.

Толық

Тақымында тағдырдың езулеген

Тақымында тағдырдың езулеген,
Бара жатыр теңселіп сезім-кемем.
Көздің жасын біреулер сатып тұрды,
Соны көріп кеудеден безуде өлең.

Толық

Тор биеден туды құлын қасқа боп

Тор биеден туды құлын қасқа боп,
Ойнақтады, көңіліме тастады от.
Тым ұзамай желіге әкеп байлады,
Шыңғырады – тым жабайы – жасқап ек.

Толық