Джон — негр баласы
Емес бұл жат қала,
Өзінің қаласы.
Көзі бар қап-қара,
Джон — негр баласы.
Алатаудан ашындым,
Алабама алыстағы теңселді.
Ал айбынды тауымның ашуын,
Мойыл қара бауырым,
Жылама мен өлді деп,
Есіл жарым, асылым.
Буырқантсын елді кек,
Айбын атсын ашуым.
Айнала үнсіз мүлгиді
Желсіз түнде орманда,
Ай да баяу жылжиды,
Сәулесін төгіп сол маңға.
Естіп ем ертегіні талай ғажап...
Қапаста қайран бұлбұл қақты қанат.
Келгендей құлағыма бір мұң зарлы,
Аяушы ем, қапастағы бұлбұлдарды.
Дүние гүлді ормандай,
Тұрса дәйім сау-тыныш.
Көкжиек көлбеп қорғандай,
Сақшы болса әнші құс,
Күлімсіреп туды көктем тағы да,
Жауды жаңбыр менің Алатауыма.
Қарындасым күле қарап көгіне,
Бара жатыр құмға гүлдер егуге.
Жарқыратқан жайлауды
Аппақ сарай шатырлы.
Алтын қызыл айдарлы
Әтеш соған шақырды.
Құз тастар қозғалған ба Таусүңгірде?
Алқабы алашоғыр асыр мүлде.
Бақай мен Матай әлде үндесті ме,
Қос таудың жаңғырғандай даусы бірге.
Жайнаған не ер белден,
Тасыған ба ақ Жайық?
Ну телегей тербелген,
Қыры қандай ғажайып!
Қырына алтын бидай алқа тұнған,
Ән шіркін аңқылдады Аңқатыдан.
Тасыды дән өзені... Дәл өзінің
Көктемгі нөпіріндей тарқатылған.
«Менің мысты қалам!» — деп мақтанасың,
Тусаң да сонау Тамбов орманында.
Сүйемін мен де кеннің жас қаласын,
Бұл — менің өлеңім де, арманым да!
Ұзақ түн... Цехта әлі шың қағылған,
Тілдесіп тетіктермен сыры алуан.
Гулетіп станокты тұр жұмысшы,
Күй тыңдап маховиктің ырғағынан.
Боз үйлер қаздай қонған белес еді,
Сауырдан жорға қоңыр жел еседі.
Қарттарын қойлы ауылдың жинап Сәбең
Кеш болса кең күмбезде кеңеседі.
Етегін кербез таудың басқанымда,
Қарадым сәукеледей асқарына.
Алтайдың арулығын көру үшін,
Ұшар ем қыран болсам аспаныңа.
Суретін түсірейін өлеңіме
Таулар көп тамашасын баяндауға,
Дәтім жоқ тау біткенге аялдауға.
Көп тыңдап ана жырын жөргегімде,
Түгінен дән төгілген Маралдыға,
Дүбірлеп мотор күйі таралды да,
Оятты қозғап күллі машинаны,
Оятты күллімізді таң алдында.
Сол бір көшеде
Жандай бір жоғын іздеген,
Жүрсем де мен кеше де,
Бүгін де бұлдыр ізбенен
Көк майсаның аңқиды қалай исі? —
Кенеле бір иіскеп қалайыншы.
Аунайыншы кілемдей көгалыма,
Қазотысын кеудеме қадайыншы.
Бұл тауда тұлпар-ата жылқы баққан,
Жылқысын Ерейменнің жұрт ұнатқан.
Тұқыртып ақ борандай асауларын,
Жапанға жел жүйрігін зымыратқан.
Алқынбай-ақ адасқан аңшыдайын,
Бүркітсіз-ақ басына мен шығайын.
Бүркітіңе ұқсайын бірақ өзім,
Қияларға қадайын жырдың көзін.
Келемін бұйратта
Кеудемді керіп, желпініп.
Аспанда бір жақта
Ағылды бұлттар жөңкіліп.
Қағып аппақ қанатын жыл келеді,
Қарлы мамық қаусырған қыр белеңі.
Қаз бұлттарға кестелі тосты төсін,
Қыспен бірге құйындап жыр келеді.
Басталды да соққан дауыл әлгіде,
Бір төбеде өршіп кетті әңгіме.
Шарлап келіп шөл даланың өрлерін,
Барлағыштар айтып жатыр көргенін.
Қалың құм жоталанып оппа қардай,
Ызғын жел ойнақтаған шаң көтеріп.
Жүре алмай жолбарыс та тоқтағандай
Қыр басқан құйындардан қаптай өріп.
Сағына кеп қарасам,
Сел атасың бұрқанып.
Асау күшпен орасан,
Қайда қаштың бұлтарып?
Алтын сақал омырауын алқалап,
Қария тұр қабағынан ой тарап.
Күркірейді орғып долы дария,
Аласапыран толқындарын арқалап,
Ақсай басып келген бетте майданнан,
Қарақұмға қарап Әлім ойланған:—
— Әттең, жалғыз болып қалды аяғым,
Шалқытар ем суды саған сайлардан!
Жүрді бір топ далада,
Қалың белді омбылап.
Тас бұрқасын айнала,
Көтерілген құм тулап.
Жапан түзге жасап жатыр қыс бүлік,
Қар жасағы ойнақтайды ысқырып.
Қиян қырдың аспанында жүр жосып
Ақ шудалы аппақ бура түсті бұлт.
Шығандап қарды, жамылып сағым,
Бақташы жүрді қаптатып малын.
Алдынан жалын аптайды желмен,
Қайырып малын, асады белден,
Буалдыр түн, аспаны —
Жұлдыз бұлтқа аралас,
Қырға жорық бастады
Василиса Барабаш.
- Джон Максвелл
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі