Өлең, жыр, ақындар

Джон — негр баласы

Емес бұл жат қала,
Өзінің қаласы.
Көзі бар қап-қара,
Джон — негр баласы.

Толық

Ашыдым мен сен үшін, Алабама!

Алатаудан ашындым,
Алабама алыстағы теңселді.
Ал айбынды тауымның ашуын,
Мойыл қара бауырым,

Толық

Жылама мен өлді деп

Жылама мен өлді деп,
Есіл жарым, асылым.
Буырқантсын елді кек,
Айбын атсын ашуым.

Толық

Мейлің, бөрі, ұли бер...

Айнала үнсіз мүлгиді
Желсіз түнде орманда,
Ай да баяу жылжиды,
Сәулесін төгіп сол маңға.

Толық

Тыныштық

Айнала жым-жырт,
Қалғыған тыныш бақ.
Әзім де мүлгіп,
Отырмын тыныстап.

Толық

Назым Хикметке

Естіп ем ертегіні талай ғажап...
Қапаста қайран бұлбұл қақты қанат.
Келгендей құлағыма бір мұң зарлы,
Аяушы ем, қапастағы бұлбұлдарды.

Толық

Тұрсын дүние бабында

Дүние гүлді ормандай,
Тұрса дәйім сау-тыныш.
Көкжиек көлбеп қорғандай,
Сақшы болса әнші құс,

Толық

Көктем фрагменттері

Күлімсіреп туды көктем тағы да,
Жауды жаңбыр менің Алатауыма.
Қарындасым күле қарап көгіне,
Бара жатыр құмға гүлдер егуге.

Толық

Құс сыңсыған сарайға

Жарқыратқан жайлауды
Аппақ сарай шатырлы.
Алтын қызыл айдарлы
Әтеш соған шақырды.

Толық

Бақай таудың бауырында

Құз тастар қозғалған ба Таусүңгірде?
Алқабы алашоғыр асыр мүлде.
Бақай мен Матай әлде үндесті ме,
Қос таудың жаңғырғандай даусы бірге.

Толық

Жазығында Жайықтың

Жайнаған не ер белден,
Тасыған ба ақ Жайық?
Ну телегей тербелген,
Қыры қандай ғажайып!

Толық

Аңқаты әуендері

Қырына алтын бидай алқа тұнған,
Ән шіркін аңқылдады Аңқатыдан.
Тасыды дән өзені... Дәл өзінің
Көктемгі нөпіріндей тарқатылған.

Толық

Василий Раковсийге

«Менің мысты қалам!» — деп мақтанасың,
Тусаң да сонау Тамбов орманында.
Сүйемін мен де кеннің жас қаласын,
Бұл — менің өлеңім де, арманым да!

Толық

Түнгі цехта

Ұзақ түн... Цехта әлі шың қағылған,
Тілдесіп тетіктермен сыры алуан.
Гулетіп станокты тұр жұмысшы,
Күй тыңдап маховиктің ырғағынан.

Толық

Ақынның албырттығы жарасады

Боз үйлер қаздай қонған белес еді,
Сауырдан жорға қоңыр жел еседі.
Қарттарын қойлы ауылдың жинап Сәбең
Кеш болса кең күмбезде кеңеседі.

Толық

Марқакөл

Тас қиядан таң аса мен
Аңсап келдім көлдің нұрын.
Күмбез тауға тамаша кең
Көл де жайды көк мөлдірін.

Толық

Жандар көп жаны сұлу Қалқұттыда

Етегін кербез таудың басқанымда,
Қарадым сәукеледей асқарына.
Алтайдың арулығын көру үшін,
Ұшар ем қыран болсам аспаныңа.

Толық

Баянауыл әуендері

Суретін түсірейін өлеңіме
Таулар көп тамашасын баяндауға,
Дәтім жоқ тау біткенге аялдауға.
Көп тыңдап ана жырын жөргегімде,

Толық

Механик Мақмет

Түгінен дән төгілген Маралдыға,
Дүбірлеп мотор күйі таралды да,
Оятты қозғап күллі машинаны,
Оятты күллімізді таң алдында.

Толық

Туған қала туралы жырлар

Сол бір көшеде
Жандай бір жоғын іздеген,
Жүрсем де мен кеше де,
Бүгін де бұлдыр ізбенен

Толық

Күлімдейді Рақым шал

Көк майсаның аңқиды қалай исі? —
Кенеле бір иіскеп қалайыншы.
Аунайыншы кілемдей көгалыма,
Қазотысын кеудеме қадайыншы.

Толық

Бұл тауда...

Бұл тауда тұлпар-ата жылқы баққан,
Жылқысын Ерейменнің жұрт ұнатқан.
Тұқыртып ақ борандай асауларын,
Жапанға жел жүйрігін зымыратқан.

Толық

Бүркітіңдей шарықтат, Ерейменім!

Алқынбай-ақ адасқан аңшыдайын,
Бүркітсіз-ақ басына мен шығайын.
Бүркітіңе ұқсайын бірақ өзім,
Қияларға қадайын жырдың көзін.

Толық

Үкілі бастар қалғыған

Келемін бұйратта
Кеудемді керіп, желпініп.
Аспанда бір жақта
Ағылды бұлттар жөңкіліп.

Толық

Жыл келеді

Қағып аппақ қанатын жыл келеді,
Қарлы мамық қаусырған қыр белеңі.
Қаз бұлттарға кестелі тосты төсін,
Қыспен бірге құйындап жыр келеді.

Толық

Архитектор мен тарихшы

Басталды да соққан дауыл әлгіде,
Бір төбеде өршіп кетті әңгіме.
Шарлап келіп шөл даланың өрлерін,
Барлағыштар айтып жатыр көргенін.

Толық

Лида Волконская

Қалың құм жоталанып оппа қардай,
Ызғын жел ойнақтаған шаң көтеріп.
Жүре алмай жолбарыс та тоқтағандай
Қыр басқан құйындардан қаптай өріп.

Толық

Түрікмен қызы

«Он жеті өрім шашыңды,
Қайта неге тарадың?
Сұр өзенге ашулы
Күліп неге қарадың?

Толық

Ташауыз

Шел дала...
Талай құм белді
Зулап тағы асамыз.
Құмды жарып үн берді,

Толық

Тақия-тас

Сұрғылт жар құмдарынан қаққан елес
Қызықты аңыздардың аттары емес:
«Қыз кеткен», «Тақия-Тас», «Долы дария»...
Алыста «Барса келмес» жатқан белес.

Толық

Адасқан өзенмен әңгіме

Сағына кеп қарасам,
Сел атасың бұрқанып.
Асау күшпен орасан,
Қайда қаштың бұлтарып?

Толық

Қария мен дария

Алтын сақал омырауын алқалап,
Қария тұр қабағынан ой тарап.
Күркірейді орғып долы дария,
Аласапыран толқындарын арқалап,

Толық

Боранда

Бүркеп түгел құм жосыған қырқаны,
Аппақ нөсер бұлан-талан бұрқады.
Қалың аңдай қарлы құйын ойнақтап,
Жапан дүзде дүлей даусын шырқады.

Толық

Жарылу

Алып таудай жарылған
Аулақта жер тітіреп,
Айлы түнде адырдан
Шықты гүрсіл күркіреп.

Толық

Ақсақ Әлім

Ақсай басып келген бетте майданнан,
Қарақұмға қарап Әлім ойланған:—
— Әттең, жалғыз болып қалды аяғым,
Шалқытар ем суды саған сайлардан!

Толық

Асығыс адам

Жүрді бір топ далада,
Қалың белді омбылап.
Тас бұрқасын айнала,
Көтерілген құм тулап.

Толық

Қарақұм

Қара сұр қалың мұздай қуқыл жазық,
Үстінде аласапыран құм құлазып,
Жөңкіген жойқын тобыр секілденіп,
Тас бұрқан сұрапылын қырға жазып.

Толық

Бригадир туралы жыр

Жапан түзге жасап жатыр қыс бүлік,
Қар жасағы ойнақтайды ысқырып.
Қиян қырдың аспанында жүр жосып
Ақ шудалы аппақ бура түсті бұлт.

Толық

Бақташы достары

Шығандап қарды, жамылып сағым,
Бақташы жүрді қаптатып малын.
Алдынан жалын аптайды желмен,
Қайырып малын, асады белден,

Толық

Василиса Барабаш

Буалдыр түн, аспаны —
Жұлдыз бұлтқа аралас,
Қырға жорық бастады
Василиса Барабаш.

Толық