Өлең, жыр, ақындар

Тағдырлас досыма

Қызықты ойындардан қалыс қалып,
Бағынан балалықтың алыстадың.
Білдіртпей есейтетін өзіңе де,
Көп пе, аз ба біршама жол жүріліпті,

Толық

Таба нан

Қойғандай қызыл-жасыл нұрга малып,
Көрінер қызғалдақтар қырдағы анық.
Шығысты таң шырайы зерлегенде,
Ешкітау шыға келер тұлғаланып.

Толық

Сыртым бүтін...

Сыртым бүтін, ішім түтін адаммын,
Қайтесіңдер бетін тырнап жарамның.
Менің шашым бір-ақ күнде ағарды,
Қайғысынан қыршын кеткен баламның.

Толық

Суретші Сәкен Ғұмаровтың мұражайында

Қабырғада қанша сурет ілінген!
Дал боламын түсіне алмай бірін мен.
Шарасыздық шырмап алған санамды,
Сезіледі демімдегі дірілден.

Толық

Сурет

Бабамның дархан алабы,
Бусанып жатыр шық түсіп.
Жібітіп тұмса даланы,
Тамылжи Күн де шықты ысып.

Толық

Студенттік әзіл

О, бәтеңкем, қара жорға тұлпарым,
Көп жүрістен жұқарыпты-ау ұлтаның.
Күні бойы жортасың ғой, көтеріп,
Еркетотай аяқтардың бұлтаңын.

Толық

Сотым болып...

Көп қылығым көңліме жақпауы шын,
Бұрқ-сарқ қайнап ызадан жатты-ау ішім.
Шалыс басқан қадамнан сабақ алам,
Шылығына өмірдің батпау үшін.

Толық

Сол баяғы қағазбенен, қаламмен

Сол баяғы қағазбенен, қаламмен
Сырласамын, арасында алам дем.
«Қаладағы тіршілігің қалай?» деп,
Сынай қарап жатыр, әне, далам кеп.

Толық

Серт

Сіміріп aп таңғы ауаның тұнығын,
Зыр жүгірем, тыным алмай күнұзын.
Бір қызықтан, шақырады бір қызық
Мойыныма сілтеп жиі «құрығын».

Толық

Сенсіз...

Құйса да жаңбыр «шелектеп»,
Тұрмадым оны елеп көп.
Уәделі жерге мен «байғұс»,
Келемін тағы дедектеп.

Толық

Сенің үйіңде

«Жатпас та ешкім мұны теріс көріп,
Үйдегі үлкендермен көріс келіп».
Дегенде сүйіктім сен, шалқыдым ғой,
Алдымнан армандай бір өріс кеңіп.

Толық

Сенім

Бұл кезде таңым нұрлы, түнім Айлы,
Мөлдірмін хрустальдай-шыныдай бір.
Жыр жазып жүрмін қазір жасыл бақ пен
Балкөмей бұлбұлдардың үні жайлы.

Толық

Сәуір

Танытты жайдарылық сәуір бүгін,
Соңына сақтаған-ау тәуір күнін.
Үйден бір жеңіл-желпі шығайыншы,
Түссінші иықтағы ауыр «жүгім».

Толық

Сәндібек Әлібековке хат

Аманмын, сол баяғы қалпымдамын,
Жұмбақ жас - жетпісіңді алқымдадым.
Өлең кеп өзегімді өртегенде,
Шәйнектей газға қойған сарқылдадым.

Толық

Самат Сапарұлы елуге толғанда

Бұл өмірдің көктемі бар, жазы бар,
Содан кейін күз бен қысы тағы бар.
Елу деген жаз бен күздің ортасы,
Тал бойыңнан сан қазына табылар...

Толық

Сағыныш

Таң қалар жерін алғаш басқан адам,
Мен жиі болып тұрам астанада.
Сонда да туған ауыл орны бөлек,
Мұны адам ұқпайды екен жаста ғана.

Толық

Перзенттерім

Өкпе айта алман осынау өмірге өзім,
Екі ұлым бар - бар екі қоңыр қозым.
Құшағыма екеуін қысамын да,
Көкжиекке қадаймын көңіл көзін.

Толық

Өнер құдіреті

Аңыз деген шындықтың дәні ме еді,
Оларды естіп сан сырға қанып едім.
Бір қарт күйші толғаған мына әңгіме,
Көңілімді тербейді әлі менің.

Толық

Өмірім

Көріп келем жағдайлардың небірін,
Мұңдылау боп өтіп жатыр өмірім.
Сәл нәрседен жүрек шіркін сыздайды,
Сәл нәрседен ортаяды көңілім.

Толық

Өмір деген

Бұзылған ба тіршіліктің ырғағы,
Қым-қиғаш боп құбылыстың түр бәрі.
Шақша басым шарадай боп жүр қазір,
Араласып ойдағы мен қырдағы.

Толық

Өмір

Дастанның жазылмаған жалғасындай,
Күндерім кетіп жатыр алға асып жай.
Артық жүк болмасам деп армандаймын,
Осынау өмір-көштің арбасында-ай.

Толық

Өлең маған өкпелі...

Белгісіз ғой енді қанша тұрмағым,
Жетті, жетті осы сайран құрғаным.
Өспеген соң жаңа гүлдер, жас гүлдер,
Солғын тартып бара жатыр жыр-бағым.

Толық

Өлеңімен озады

Өмір бойы аруақ тұтып жыр атын,
Соған ғана бағыштаған мұратын.
Елеусіздеу жүріп жатты Оралда,
Қалың қазақ білетұғын бір ақын.

Толық

Өкініш

Еркін өскен ұланы едім даланың,
Қалаға кеп, біртүрлі боп барамын.
Кінәламан, кінәламан ешкімді,
Өз мінімді өз бойымнан табамын.

Толық

Өзіңе

Жыр болып жүрегіме келіп кіріп,
Шығардың шырқау шыңға еліктіріп.
Қолыма пәк көңілмен ұстаттың-ау,
Тізгінін тағдырыңның сеніп тұрып.

Толық

Өзгеру керек

Үлкеннің сыйлап сақалын,
Кішінің сыйлап атағын,
Өмірім өтіп барады,
Жетпіске жасты тақадым.

Толық

Оян - өскен ауылым

Жалғандық жалқынына боялмаған,
Жайым бар тек шындықтап ой ақтаған.
Кіндігі жұмыр жердің сияқтанып,
Әрдайым көрінеді Оян маған.

Толық

Осындай...

Көзді қазір қуантпайды далалық,
Жүрседағы баяғыша саналып.
Жердің түгін жылан жалап кеткендей,
Сол себептен қысы-жазы мал арық.

Толық

Осылай боп қалады

Қызды өсіріп, ер жеткізіп баланы,
Өмір шіркін заулап өтіп барады.
Бізге дейін дәл осылай болды ғой,
Бізден кейін осылай боп қалады.

Толық

Ордада

Орда мені тұрады ылғи шақырып,
Ол ежелден өлең-жырға тақырып.
Ер Махамбет өтіп кетті өмірден,
Ойға алғаны орындалмай, «аһ» ұрып.

Толық

Оралға оралғанда

Оралым, сол аязың, бораның да,
«Ақ тайлақ» ойнақтап жүр орамыңда.
Жүгіріп шықты, міне, қарсы алдымнан,
Асыққан баладайын қол алуға.

Толық

Ой ұшқыны

Жанға жинап дүниенің жарығын,
Жас кезімде лапылдады жалыным.
Жалпы жұртты жарылқауым қиын ғой,
Көп жүрекке ашпа болып дарыдым.

Толық

Ниетінен табады

Азаматың болса елде көшелі,
Қиналғанда, жол табады деседі.
Ақылдының айтқанымен жүрсек біз,
Сонда ғана өркеніміз өседі.

Толық

Немере

Мені күнде қуанышқа бөлеген,
Тәй-тәй тұрып келе жатыр немерем.
Күндіз естен, түнде түстен шықпайды,
Тәтті еді, тәтті еді не деген!

Толық

Не керім?!.

Жүйкелері жаратылған темірден,
Біз қай кезде арылармыз жебірден?
Күннен-күнге келе жатыр көбейіп,
Момындардың ақысын жеп семірген.

Толық

Нәсіпқали Сисатовқа

Көңілімнің айдынына қаз қонып,
Өз-өзімнен жүрем кейде мәз болып.
Өмірімнің күзі кіріп тұрса да,
Қас қағымда қалғандайын жаз келіп.

Толық

Наурыз

Ақыл-ойдың зерегінен жаралып,
Салт-дәстүрдің тереңінен нәр алып,
Наурыз келді! Наурыз келді, жарандар,
Бойға қанмен намыс болып таралып.

Толық

Мықтылыққа үйретіп

Жар басында жалқы өскен талшыбық,
Тас төбемнен қарайды әркез шаншылып.
Таңда көрсем бір уыс боп тұрады,
Балғын дене мөлдір шыққа малшынып.

Толық

Мұң

Жүрегімде талай мұңның бар табы,
(Жас ұлғайса салмағы оның артады).
Қысымынан көп қайнаған қанымның,
Соңғы кезде желкем жиі тартады.

Толық

Мінезім

Бұл жырды кеше ғана бастап тұрып,
Несіне мәз болайын сақ-сақ күліп.
Мен сізге ақкөңіл боп көрінермін,
Қайтейін, жаныма жат асқақ қылық.

Толық