Өлең, жыр, ақындар

Арманым

Жібердім бір баладан қағаз жазып,
Сұлуға сұңқар мойын, белі нәзік.
Лебіңнен «бір марқабат бола ма»,- деп,
Жолыңда құрбың отыр жүрек сазып.

Толық

Ассалаумағалейкүм, батыр Ерден

Ассалаумағалейкүм, батыр Ерден,
Кетіп тұр бақ-дәулетің тағы керден.
Ішінде көп қарғаның бір бүркіттей
Көзіме көріндің-ау келген жерден.

Толық

Жұбату

Уа, Шыңғыс, Зейнеп ханым, көтер басты,
Қай қазақ ой ойлаған сенен асты.
Баласы Жетімомын келіп тұрмыз,
Күңіреніп босағаңа төгіп жасты.

Толық

Жауап Қараш Ыбырайым ахун 1949 жылы тамыз айында шешкені

Талапты құдай оңдаса,
Сөз басына келелі,
Мұнажат қылып көреді.
Есенбақ, Абыл, Нұрымдай

Толық

Әлім Медетбайдың Адайларға жолдаған жұмбағы (1949 жылғы мамыр)

Қалам алып хат жаздым Адайларға,
Көрмеген көптен бері ағайларға,
Адайда білгірсінген талайларға,
Айтылған сөз мағынасы ойлағандай

Толық

Албырт шақ

Жас кезіңде биік болар арманың,
Бақыт әнін шырқап тұрар жан-жағың.
Өткен күндер өзгеше бір қызықты,
Ғажайып боп елестейді алдағың.

Толық

Ақын Роберт Бернске еліктеп

Нәзік сазға ауысып отты өлеңім,
Терезеңнің алдына көп келемін.
Ең болмаса, әйнектен қарасаңшы,
Жанарымды телміртпей текке менің.

Толық

Ақынға арнау

Ей, Қойшыгүл, жастас емес, бастасым,
Бұршы бермен көңіліңнің қақпасын.
Тарпаң тағдыр сені аяусыз сынады,
Айтып қайтем, айтып қайтем басқасын.

Толық

Ақтөбе

Ақындай оқитұғын жатқа өлеңін,
Даусымды көптен бері баптап едім.
Бұлбұлым көмейдегі ән салды ғой,
Төбесі көрінгенде Ақтөбенің.

Толық

Аққу махаббат

Ит тұмсығы өтпейтұғын ну орман,
Құлаққа ұрған танадай боп тұрар маң.
Таңмен талас төңірекке жан бітіп,
Тіршіліктің дыбыс-үнін шығарған.

Толық

Ақкөлдегі алтыбақан

Ақкөлдің жағасында алтыбақан,
(Сәнімен сауық құру халқыма тән).
Атанып ақын, әнші неге керек,
Осындай кездерде бір шалқымасаң!..

Толық

Ақбөбек пен Қайып

Махаббаттың тұрсын да тасып нұры,
Ақын ісі көрсету ашып мұны.
Ел аузында қалды ғой аңыз болып,
Ақбөбек пен Қайыптың ғашықтығы.

Толық

Ақан сері

Өнерліге кіретұғын есік кең,
Құр қалмайды ол құрметтен де, несіптен.
Бұлбұлы болып жүру үшін халқының,
Ақан сері кетіп қалды мешіттен.

Толық

Аға сыры

Бозбала інім, аға сырын ал тыңдап,
Мен де жүргем саясында салқын бақ.
Жүректегі жалын күшін ұқтырды-ау,
Жігіттіктің ақ семсері жарқылдап.

Толық

Ағама

Қос жүрек бір-біріне табынысты,
Мен мұнда, сен ауылда - сағыныстық.
Алыстан аңсап, шаршап келгенімде,
Алдымнан күліп шыққан шағың ыстық.

Толық

Аға аузынан

Аязға қызылшұнақ қарамай-ақ,
Кезінде жүрдік біздер жалаңаяқ.
Жүдеу өң, жүзі сынық бала көрсем,
Бұл күні шын көңілмен қалам аяп.

Толық

Аға ақын алдында

Сен - бәйтерек, інің бұл - балғын құрақ,
Бір жаңа әуен жақында алдым құрап.
Өнер деген бәйге ғой, ал бәйгенің,
Әрқашан да арты шаң, алды жырақ.

Толық

Келімберді, құдайке

Енді айталық біз парқын
Сегіз арыс Адайдан,
Сөз тыңдасаң, кел жақын.
Сегіз арыс Адайдың

Толық

Алтынды орда қонған жер

Қызыл тілім қайнарлы-,
Аманат тәнде жан барда,
Бетте қызыл қан барда,
Белде қуат, әл барда.

Толық

Адресі бар өлең

Құрметтісі болмадым деп баршаның,
Қарап жүріп, өз-өзіңнен шаршадың.
Ел көзіне еленбей-ақ қойдым деп,
Қабағыңа ұялаттың қанша мұң.

Толық

Автопортрет

Болды кезім әр нәрсеге еліккен...
Енді қазір жас емеспін желіккен.
Қайда барсам, өзіме шақ орным бар,
Несібемді жеп келемін теріп мен.

Толық

1996 жыл

Тіршіліктің күнделікті күйбеңі
Ойымызды, бойымызды биледі.
Ертелі-кеш бос сенделіп жүреміз,
Осы ма тек бізге үлеске тигені?

Толық

Шәйтімнің Сексен жаспен айтысы

Бұралған тал шыбықтай он бесім-ай!
Пенденің көз жете ме өлемесіне-ай.
Қадірі қонған жұрттың көшкенде өтіп,
Түсіп тұр қалған дәурен енді есіме-ай.

Толық

Адамда...

Атар-ау алдан жарық таңымыз,
Үйқылы-ояу жатқапдаймыз әлі біз.
Көпті көрген қариялар не дейді,
Қалай болып бара жатыр халіміз?

Толық

Қасаңсып кеткен кезімде

Қасаңсып кеткен кезімде
қайрақ тастардай қашалған,
кездесіп, сендік сезімге,
көзіме балқып жас алғам!

Толық

Сүйген - сұлу

Сенің көзің көк те емес, қара да емес -
қой көзді деп атайды мұндайларды.
Ол көздердің оты да ғажап емес,
бірақ маған сол жанар нұрдай мәңгі.

Толық

Өлген ойлар

Дүние ғапыл, өткінші тағдырың-ай,
кім шығарған жалғанда заңды бұлай?
Болды-толды, өмірден өтті-кетті...
Жер бетінде жүрсе етті жан құрымай.

Толық

Туған жердің топырағы

Көк мөлдір аспанды мекенім!
Көгіңнен сенің қайтқанда қаздар қаңқылдап,
шарқ ұрып іздеп саялы дария, салқын бақ;
көгілдір жанарлы көлдерді аңсаған құстардың

Толық

1993 жылы жазылған өлең

Қалайсыңдар, ағайындар қырдағы,
Келмей жүр ме тіршіліктің ырғағы?
Тасып біраз кегпіп едік тоқтықтан,
Жаратқанның сыны шығар бұлдағы.

Толық

Өлкем жайлы ойласам

Жем қайда, Жайық қайда, Сағыз қайда?
Ескі өлең еске түсті бағызда ойға.
Ашылып үрпілері, әне өзендер,
Далаға дән тасқынын ағызған ба?

Толық

Торы ат басы

Көрінген сонадайдан
Торы ат басы
Жаманды жаратканша, жаратпашы.
Айқасып қалмақтармен жатқан түнде,

Толық

Жол туралы аңыз

Жеткізген бұл бір аңызды
Көктемнің жүйрік желі ме?
Тасқын ой қайдан ағызды,
Таратты кімдер еліме?

Толық

Үзіліп кетті шектерің

Үзіліп кетті шектерің,
Күңіреніп күйің төкпедің.
Өзіңе қарап өртендім
Жазбауға дәтім жоқ менің!

Толық

У дегенім уысымда...

Арсыздықтың бәрі жүр ме тамұқта,
Анықтап ал, ей, пысығым, анықта!
У дегенім уысымда. Толған Ай
Толқып тұрды нұр төгерде ғарыпқа.

Толық

Түсінбей ме

Түсінбей ме
Мені тағы үнсіз көк?
Білсем деген
Құпияны бір сіз бе ед?

Толық

Түннің көзі

Қала оттары әлдене деп жымыңдап,
Шегінеді терезеге үңілсем.
Жерге жұлдыз құлағандай -жыпырлап,
Түнді үнсіз бақылаймын -түңілсем.

Толық

Туған жер

... Түнде түстен шықпадың, күндіз естен.
Жанымның күйігі едің.
Сенде туып, қуанып, мұңды кешкем,
Сен үшін сүйінемін.

Толық

Туған дала, мен сенде...

...Не деп жүрмін мен өзі, Айға қолым созам ба?
Алыс-алыс жол соқты. Табаның тозар да.
Туған дала, мен сенде армансыз,
айналайын тозаңға...

Толық

Третьяков галереясында

Пана таппай
Тәкәппар паң қаладан,
Жүректердің
Шеріндей тарқамаған.

Толық

Толған ай

Не айтқың келеді толған Ай?
Осы бір жорамал болмағай.
Қолымды созып ем көкке мен
Қойды көк қолдамай.

Толық