Теңізге
Қош бол, дарқан тілсіз күш,
Ақырғы рет алдымнан
Жарқырап, орғып көк толқын
Тәкаббар сұлу бұлқынған.
Сұрғылт түс, суық жүзді Петербурдың,
Бұрынғы патша үкімі тұрған жердің,
Гүл бақша еккен патша селосында,
Ақынның тастан құйған кейпін көрдім.
Жан едің жүзі суық жас шағыңнан,
Ақылға құмарлықты бағындырған.
Оқыттың даңқты еркін өмірге айқын
Үйреттің өле білуді онан да арман.
Түлеген алтын даланың,
Айдай күміс алабын,
— Тәтті жырға тербетіп,
Өлеңді өрге өрлетіп,
Кәрі Каспий, Қара теңіз
Толқыны ойнап, көкке буы
Көтерілді, теңізге егіз
Тау қарауыл Кавказ шыңы.
Көктің туған айындай,
Киіктің құралайындай,
Саяда өскен сұлуды,
Ерке — Кура өзені,
Поезбенен біз өткенде
Дағыстанның жерінен,
Күміс Каспий құшақ жайды
Мақашқала өрінен.
Мен Кавказға жол тартқанда
Көргім келді тауларын,
Түлеп өсіп ұрпақтардың
Тауда туған ұлдарын.
Қуатыма құрсанған
Құлатам, деп бусанған,
Жаудың қолын көргенде,
Қынаптан қылыш сермеуге,
Улы ауадан жаралған,
Улы жерден таралған,
Улы судан көктеген,
Көктемей, шіріп, жетпеген,
Аласапыран дауылда,
Долдана қарсы жалынға
Қос қанатын от шарпи,
Өршісе де шын шалқи
Күннің көзі, жердің жүзі
Жаралғалы білмеген
Көк жұлдызы, тау шың құзы
Заңды көрдім көрмеген.
Алтындап көкжиекті туған күндей,
Көктемде шешек атып жарған гүлдей,
Жаңа заң қуанышты жас өмірдің
Жұлдыздай туды нұрлы шыңына өрлей.
Жаңа жылдың күміс күні кекті нұрлай туғанда,
Көкті нұрлай, туғанда жыл, тау тулана тұрғанда,
Тау тулана, қыр қарлана, жатқан жер жоқ жайнамай,
Өзен, көлім көк мұзданған — көк шар айдын айнадай,
Үкісін дала тағынып,
Қызғалдақ гүлін шашқанда,
Самалын салқын сағынып,
Сәріде кеудемді ашқанда.
Көп таудың бірі Арқада Қалба тауы,
Ақ құндақ асыр салған — аңға тауы.
Шыңғыстың хандығында қытай-моңғол,
Жорытып, батқан талай қанға тауы...
Қызыл тіл Чапаевтың қылышындай,
Жарқылдайды жауға оқталсам қыры сынбай;
Қаз-қатар командамен тізген өлең
Әскердің қызыл қыран тұрысындай.
Алыбын ұлы Донбастың,
Күшімен алғыр алмастың
Майданда, Алексей көмірін
Күреп жердің өңірін
Бүгін жыл мың тоғыз жүз алпыс екі,
Қиырсыз алда жатыр өмір шеті.
Келеді бірден бірге қолға ұсталып,
Тас сараң табиғаттың болат кілті.
Дала ақша қар бүліспен,
Жалатқандай күміспен
Жерімнің
Бауырында ай жүзіп,
Күрсініп Нева толқыды,
Көк тұманын жамыла,
Соқты керней толқыны
Гранитті жарына.
Қоздатпас жырды қалай еңбек ері,
Өрге өршіп, өндірістің ерлегені!
Айналып айдай алмас тегеріштер
Күркіреп күндей мотор дөңгелеуі.
Сен келдің көктем келгендей,
Жаз гүліндей тағы өстің,
Тыншиды жаным тербелмей,
Бірақ сенен алыспын;
Соқты сағат айрылар,
Афин қызы, ғафу ет!
Бас досыңның жүрегін,
Мені, яки, жаныңа ерт.
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі