Өлең, жыр, ақындар

Ілмек бойынша іздеу


Мақалалар (1) Өлеңдер (595)

Түсімде ылғи қаңғып жүрем

Күннен­күнге құбылады замананың түр­түсі,
Бұлаңдаса, мың алдаса уақыттың қу түлкісі.
Көне тарих ақырады әлсін­әлсін оянып,
Қызыл иек кәрі арыстан азуда жоқ бір тісі.

Толық

Бақ мөлшері – бармақтай

Бұл фәниден қайтпаған қай пенденің меселі,
Шашымнан көп санасам шырмап алған кеселі.
Бақ мөлшері – бармақтай, Тәңірі кімге жеткізер,
Соры бар жұрт қаншама маңдайында бес елі.

Толық

Тойған торай есінесе...

Қара судан қаймақ алып, қамын ойлап құрсақтың,
Күннен­күнге асып түсті бір сатқыннан бір сатқын.
Сауысқандай жан­жағыма жалтақтаймын – тым сақпын,
Күштілерге – дәрменсізбін, тістілерге – жұмсақпын.

Толық

Сырын бермес сұм жалғанда

Сырын бермес сұм жалғанда шынайы жоқ достасқан,
Тірі жәндік тыным алмас бір­бірімен қастасқан.
Адам менен аң қылығы тіл табыспай тұрмайды,
Оянғанда жыртқыш сезім хайуандықпен астасқан.

Толық

Күн астында сауғала

Ей, тізгінсіз арпалысқан дүлей, мылқау, тасқындар,
Шырт ұйқыдан шошынғандай қайда тулап қаштыңдар?
Мөңкігенмен, жөңкігенмен барар жерің белгілі,
Байқасаңшы, байғұстар­ау, жұтып қояр аш құмдар.

Толық

Шығар есік таппасаң

Ей, көңілім, қайғырма ағып өткен ай­жылға,
Қашан мұрттай ұшқанша табаныңды тайдырма.
Алма мойын алдында дайын тұрса иіліп,
Қылыш тисе қолына бас алады маймыл да.

Толық

Кер заманда

Ұлар шулап үрейленсе, ұлы таудан аң қашар,
Ін түбінен індет шықса, іргесіне жалғасар.
Кер заманда бағыланның борсық сорып құйрығын,
Кер сиырдың емшегіне сұр кесіртке жармасар.

Толық

Ой, Алла!

Сенейін бе, сенбейін бе, ой, Алла?!
Сұмдық көрдім, түсімде емес, ояуда.
Мысық біткен жолбарысқа айналып,
Арыстан боп ақырады қоян да.

Толық

Елестейді көзіме

Төрт түлігім дін аман, сау тұрғанда,
Тіске басар талшығым таусылған ба?
Төлдерімді сақтай гөр, киелі ата,
Топалаңнан, түйнектен, аусылдан да.

Толық

Қожанасыр әулиедей

Тірлігімді талатпаққа екі өкпесін зар қысқан,
Босағама қабаған ит байлап кетті сан дұшпан.
Сыртқа шықсам алдарқатып сүйек­саяқ тастаймын,
Мысық пенен тышқандаймыз күндіз­түні аңдысқан.

Толық

Мен байғұсты мүсіркесе

Бар қазаққа жөн сілтейтін болмасам да ұлы Абай,
Анда­санда шолтаң қағып, сөйлеп қоям шыдамай.
Үрей толы сұрқай тірлік басқан сайын аяқты,
Шошытады қарақшы мен ұры бұққан жырадай.

Толық

Семейдегі сөз

Шақырған сауыққа да, сайранға да,
Дүние неге теріс айналды, аға?!
Әкенің қасиетін біле бермес
Шешенің уызына тойған бала.

Толық

Сайтан шақыру

Сиқыңнан шошыр тірі адам,
Кім сенен залал күтпеді?
Пәтшағар, шындап сұранам,
Бар болсаң егер, шық бері!

Толық

Илеуінен ұзап шықса

Мейірімге жарытқанда жаратушы аз ғана,
Малта тасқа қына бітіп, шаш шығады тазға да.
Қыр желкеге қырсық мінер ел ішінде көбейсе
Телмеңдеген кәрі шал мен өңмеңдеген бозбала.

Толық

Ел қыдырған есекдәме

Ғазал жазып күңіренгенмен мен емеспін Науаиы,
Бұл қазаққа қысылғанда қара өлең ғой оңайы.
Ел қыдырған есекдәме енді уызға жарытпас,
Беріш емшек бедеу сөздің келгенменен нобайы.

Толық

Арпалысқан ессіз тобыр

Күміс тиын жылтыраса арасынан қоқырдың,
Екі көзі шамдай жанар сығырайған соқырдың.
Арпалысқан ессіз тобыр елең етіп еңкеймес,
Алтын басың домаланса астында ойран­топырдың.

Толық

Ауырғанда

Мазам кетіп барады, мазам кетіп,
Мазақ етіп жүре ме қазам жетіп?
Тым болмаса жабдығым түгел емес,
Табақ тесік, қасық кем, қазан кетік.

Толық

Бір құдайға белгілі

Залалы жоқ иненің жасуындай,
Заман қайда тауымның асуындай?
Суыртпақтап сұрасаң тарқатайын,
Жасырып ем сырымды жасырудай.

Толық

Жолбарыстың жүніндей

Қайсы арманның түбіне ғұмыр жеткен,
Артта қалды күндерім дүбірлеткен.
Күреңдеймін, байқасам, көп шабылып,
Қырқа­жонды, бел­белес, күдірді өткен,

Толық

Күміс құйрық, алтын бас

Ұясынан ұшқанынша жан тынбас,
Рахатың бейнетіңнен артылмас.
Қыр соңымнан қалар емес туғалы
Шұбар жылан күміс құйрық, алтын бас.

Толық