Өлең, жыр, ақындар

2000 жыл табалдырығы

Көңілдің хошын даладан тапқан саяттап,
Шаруа елім ғұмырды сүрдің жай аттап.
Асықпай ақыр арбамен жеттің қоянға,
Мың жылды мынау бостандық тумен аяқтап.

Толық

Заманы азса

Заманы азса парызын пенде ұмытқан,
Үзеді деме ұрттаудан адал, тұнықтан.
Қорқаулар со кез кетеді билеп еркіңді
Лайдан ішіп, өлексе мүжіп құныққан.

Толық

Уайым және тәубе

Қинадың-ау, Уайым, құтылмасым,
Тойынбай-ақ қойдың-ау "жұтыр" басым.
Елің мынау, дейсің ғой, қолын жайған,
Оңбай тағы мезгілден ұтылғасын.

Толық

Бәсеке

Жаны ашитын бабамның жабысына
Қазақтар жүр жарыста сағы сына.
Арғымағын оздырып ағылшынның,
Бір қазақ жүр мастанып, табысына.

Толық

Құстар, құстар

Жаз базары толық әлі тарқамай
Күз де жетті өз міндетін арқалай.
Құстар, құстар... сызылтып ән салады,
Біздің жерде қалғаны да бар, талай.

Толық

Жайық бойында

Бір сарынды сезем жеткен жырақтан,
Елестейді бір көмекей жыр атқан.
өз үйімдей, жайлы мекен, ғажап-ай,
Бір-ақ түнеп, атырсам да бір-ақ таң.

Толық

Обаға қарап ой толғап

Сар далада cap тап боп күйіп кепкен
Жалғыз оба, бір қыран биіктеткен.
Жалғыз қалсам ойға алып әр немені
Орынсыздау тартамын күйік көптен.

Толық

Бір үй бар-ау

Терезеден телмірем отаныма —
Сар далама, адырлы, жоталыма.
Жүйткіп аққан пойыздың сыртылына
Дүрс-дүрс етіп жүрек үн қосады да.

Толық

Ауылда. 1996 жыл

Елдің қамын бір кісідей жеуші едім,
Астанадан асса ауылым деуші едім.
Елестеткен ерке жұртты көзіме,
Арман шіркін, бар ма сенің, беу, шегің!?

Толық

Бір құдірет күтемін

Қарайламай қимас шақ кете бардың,
Әдеті ғой, өкініш, есебі аздың.
Әпкеңдеймін, міне енді, қапы қалып,
Неше рет жаңылып, неше жаздым.

Толық

Адай-ата

Өзіңнен өнген ұрпағың бастан баталы,
"Жер жарған" әр кез қазақта — адай атағы.
Қасиет қонған — машайық, пір де, әулие,
Қастерлеп үш жүз алпыстан астам атаны.

Толық

Естелік

Бала кез — жалақ ерін, жыртық иін —
Ойласам қызық екен тұрпым кейін.
Еске алдым бірер сөзді ғажап шақтан,
Қойсын деп өткен күнге ұлтым зейін.

Толық

Ана-халық

Бір үй толы жан едік бір кездерде,
Түтін шалқыр жарыла күлген кезде.
Анам тапты бәріне — нан, тұз, мейір,
Үш ұл, үш қыз — бой түзеп жүрген бізге.

Толық

Маңғыстауым

Көз суарар ну да жоқ есің кетіп,
Мәуе де жоқ талмайтын несіп етіп.
Ғажап... қалай таңдаған әулиелер —
Маңғыстауды мәңгілік бесік етіп?

Толық

Тілек-бата

Міне әділдік — қақ жарған қара қылды,
Ел таныды қамқорын саналы ұлды.
Есе кетіп жүргенде енді міне,
Даламызға баламыз пана болды.

Толық

Әкенің соңғы тілегі

Алла тілегін қабыл еткен болатын.
Жалынумен келемін, уа, Жаратқан!
Дәм татқыздың, өкпе жоқ, шартараптан.
Қырық жамау шекпенмен "ит жеккенде",

Толық

Жүзінші тілек

Отырмыз біз ет пісірім қозғалмай
Жұқа жүйке, жұқа жерлер тозғандай.
Бұлақ болып ағып жатыр шарабы,
Желдей ескен, оңды-солды сөз қандай.

Толық

Адамдарға назам бар

Қабағандай арсылдаған адамдар,
Қыл-қыбырға қақалмаған қабандар,
Жоны қалың, жаны бітеу надандар,
Ар сатуға арланбаған жамандар,

Толық

Өшпеген із

Ертеде, ерте, ерте кез,
Ешкінің жүні бөрте кез.
Алыптар әлі болған кез,
Сол заманнан қалған сөз.

Толық

Қатыгездер қайдан шықты, ағайын?

Қатыгездер қайдан шықты, ағайын? —
Толып кетті оңым, солым, маңайым.
Ес жиғанша басып кетті арам шөп,
Тағы тарттық бейғамдықтың сазайын.

Толық

Жүрекке сезім жол тапса

Жүрекке сезім жол тапса,
Өлең боп қайта оралар.
Сол шақта туған асыл сөз,
Бәріңе сезім бола алар.

Толық

Күзгі бұлт

Құдіреттің сусындай боп,
Қас-қабағы жалбырап
Түнергенде, қорқыныштан
Дір-дір етті тал, құрақ.

Толық

Қарағым

Қандай еді!.. көркің көз тоймас,
Отыз бес жыл күткен қарағым!
Сағыныш тұнған денеме,
Сезім боп тәтті тарадың.

Толық

Мән мен сән

Гүл-гүл ерін... бал жұқтыра өпкенде —
Сол ерінге қалса жігіт боп пенде.
Тіршіліктің мәні, сәні — бір қыз боп,
Жүрегіңе нұр құйылып кеткенде.

Толық

Жұлдыз жауын

Жұлдыз жауып жатыр екен көлге бір,
Мажыра шақ, жайбарақат көлде өмір.
Аспан жерге қонақ бола келгендей,
Тылсым түнде — сәнді бояу, әнде нұр.

Толық

Түнгі думан

Түнгі думан, шаттанған Жер,
Дала мас, Бізде сондай, сарыны бір, салалас.
Жер думанын келген бе қызықтауға,
Суда жатыр, Ай сұлу, тыр жалаңаш.

Толық

Қазақтың дарындары

Күйінің таңқалдырып сарындары,
Үн кернеп далам жатыр жарылғалы.
Қазақты ұлы көште ұлы етер,
Ғажайып, туа біткен дарындары.

Толық

Иоганн Штраус

Суырылып суыртпақ боп сезімдерім,
Тәнімнің сездім сазбен езілгенін.
"Голубой Дунай" вальсі Штраус —
Қонақ боп қайтқан көкке кезім менің.

Толық

Сезімді шақта

Сұлу мен жасқа тәнің тұрар иіп,
Пәк сезім, өтеуі жоқ, шыда күйіп.
Ақын жан сол шағымен асқақтайды,
Бал сезім беріле алсаң о да биік.

Толық

Кешірмей бір қатені

Сен мендік бола алмадың,
Мен сендік бола алмадым.
Секілді көкте жұлдыз,
Жетпеген сол арманым.

Толық

Жастыққа сағыныш

Бойыңа қулық жұқпаған —
Аңғалдау ғана адаммын.
Бұралқы ойлар ықтаған
Обадай, жалғыз, жаһанның.

Толық

Күй... өкініш

Сүйріктей саусақ... ішектен үндер төгіліп,
Жарты Шар — шанақ нұр сеуіп, аспан сөгіліп
Сиқыршы жас қыз санаңды билеп әкетсе
Заманға сонау сенімен бірге шегініп.

Толық

Секілдімін бақытты

Секілдімін бақытты — бәрі де бар,
(Қол қысқа боп біреулер бәріне зар).
Байлық та бар, бақ та бар, атақ, даңқ,
"Арман жоқ дер" ілінген біріне азар.

Толық

Домбырам, менің домбырам

Домбырам, менің домбырам!
Мезгілмен мәңгі жарысқан,
Ғасырдан озған тарланым.
Жоғалтпай сонау алыстан,

Толық

Ақындар — бір халық

Бір ақын жүр ұлымын деп иланып,
"Жұлдыз" аты жетпей біреу жүр налып.
Барлық ақын бір ниетті, бір тілді,
Аз да емес, көп те емес — бір халық!

Толық

Ықылас

Құмар дейді қазақ деген бір халық —
Жіберуге бар қонағын ырза ғып.
Ішпей-жемей үнемдейді, ал сосын
Шашады екен — туа біткен мырзалық!

Толық

Сарыарқа

Құрысып арқа, тырысып қабақ жазылмай,
Қайтерсің сол бір, қайтерсің жұмбақ шағынды-ай.
Теңіздей кейде дауылсыз толқып есірер
Құпия сырды, ғажапты жүрек сағынды-ай.

Толық

Сезімдер

Тасыған сүттің көбігі сынды игертпей,
Бас ала қашып, саусаққа сезім үлгертпей
Сабаға түспес, арыны күйші басылмас,
Кеудені жарып шығатын жойқын күй шертпей.

Толық

Сырласым бол

Сырласым бол, жарандар, сырласым бол,
Дей көрмеңдер, сырласар құрдасым ба ол...
Жас бол, кәрі, бәрі бір, әйел, еркек —
Сырласпақпын, ой кернеп тұрғасын мол.

Толық

Өрісті өмір

Отанның игі шексіз төрт бұрышын,
Дана ақыл зерттегенде шолып ішін.
Алдына айнадай боп бүкіл әлем,
Одақтың оңтүстік жақ көріп түсін.

Толық