Ерболжанға
Әке болған балапаным,
Құшағыңда – өз балапаның
Аман өссін өзіңдей боп,
Атасының көзіндей боп!
Әке болған балапаным,
Құшағыңда – өз балапаның
Аман өссін өзіңдей боп,
Атасының көзіндей боп!
Биіктің қара болғаны
Қап-қара бұлттың қонғаны.
Биіктің сұп-сұр болғаны
Төбеңе сұқсыр қонғаны.
Алатау ақ сәлдесін орап алған,
Ақ шапан иығына қона қалған,
Сардарға мойын бұрған өңкей сарбаз
Шыңдар да ақ иықты бола қалған.
Ақ түтек боран, амалың қалмай,
күйемен күресудесің,
Ақ әлем арман, әлеміш жалған –
итжығыс халде күй кешіп,
Құбажон далам, мен келген сайын
құбылаға қарай көсіліп, жатасың үнсіз,
тынығып жатқан қариядай қазір көз іліп.
Тірегім далам, білемін далам, сен атамзаманғы кәрісің,
Қонып жатыр, қонып жатыр, қонып жатыр қонақтап,
Әппақ ұлпа, әппақ желек!
Аспан әппақ, жол әппақ,
Әппақ шашу күмістелген шағылысып күнменен
Төңіректі қырау қымтап қыс келді,
Жер менен көк әппақ шаңқан түске енді.
Ақ сәукеле, сұлу мүсін – жарастық,
Кербез сұлу жасыл шырша түрленді.
Ақ парақтан оқыдым қара жазу анық шын.
Ақ-қарасын өмірдің бір кісідей таныппын.
Ал, дегенмен, тірлікте – ұнатсам да бар түсті
Ақ пен қара бояудың күмілжіген қоспасы -
Биылғы жыл тікен шөп қырда қаулап өсіпті,
Молынан бір жайқалып гүл де осында көшіпті.
Қадамыңды бас байқап, тап болмағын шөгірге,
Қате басқан қадамдар жазаланар өмірде.
Сары алтындай сағынышпен апталған,
Ақ күмістей төзімдермен күптелген,
Уайымның боз тұманы мұнартқан,
Құйтақандай жүрегіме мұң артқан
Қыз деген сағындырар есіңді алып,
Ол мұңайса шарасыз сен бір ғаріп,
Теңім деп тапқан жары адал болса,
Сенің де бағың жүрер күнде жанып.
Толқын, толқын, толқын,
толқын, толқын жыр,
Толқып-толқып соғатұғын жар таппай,
Тар кемерде шалқи алмай, тасымай
Неге бұлдыр дүние алып ұрды алыпты!?
Лас тұман құшағы тұмшалайды жарықты,
Атмосфера тұнып тұр, бу мен түтін аралас,
Жер мен көкті жаулаған тұман бүгін тарамас!
Көшіп кетіп ауылға алыс,
Тұрақтаған Ғалымжан,
Астанадан жастығы өткен
Жырақтаған Ғалымжан!
Құлақ бар домбырада,
бұрауын оң бұрадым –
күйге келді.
Ұл берді Тәңір оңдап,
Алма-кезек дүние
салтын ұқсын дедің бе?
Алды-артыңды бағамда,
жарты міскін, дедің бе?
Үйірген сөзді тіліме,
Иманның нұрын – діліме,
Тілек берген тілеуге,
Уайым берген жүдеуге,
Арна жатыр тартылып, суы құрғап,
Кеше ғана кемерге сыймай тұрған.
Көпір салып қойыпты, атын жазып
«Құрғақ өзен» аталып, көзі құрыған.
Бұғауында бодандықтың
Жетпіс шілде қақтап аспан,
Жетпіс ақпан қалтыратқан
Сары белдеу сайын далам!
Нәпсі тілер өз бабын
Қиыннан сөз қозғадым.
Тән тояты – ләззат,
Ардың жүгі – қорғасын.
Толқының тербеп жанымды
Сағынтқан сырбаз Жайығым.
Жағаңа тағзым етуге
Жете алмай жүрмін – айыбым.
Бәрі есімде, қырда асыр сап өскенім,
Бақытты шақ, бал дәуренді кешкенім.
Еңкейсем де, әлдеқашан әже боп
Балалығым жадымнан бір өшпеді.
Дархандығы айнымаған дария
Бар тірлігі аймағына жария
Күнде көрсең, дәл кешегі қалпында
Келе жатар түйе мінген қария.
Жалғыздықпен болмай жолдас
жұп өмірдің қадірі өтпес.
Жалғыздықтан жапа шегіп
көрмейінше бағың кетпес.
Топырағыңнан күреп алып әлдекім,
делдал болып айырбастап «өтелге»,
арсыздықпен тасып жатса шет елге...
өз жерімде өндірілген қорғасын
Менен жырақ бақида ғұмыр кешіп жатырсың
Жарықтығым, имандым, сенсіз өтіп жатыр күн.
Кімге аян әр күнім, ұғына алар кімді кім?
Өтіп жатыр өзіңсіз өгіз аяң тірлігім.
Тас кереңдер ортасынан кетейік,
Қыр самалын жанға жалау етейік,
Белең алған күрсіністер үңгірі -
тас кереңдер ордасынан безейік!
«Бөлшектенсе, жан-дүние бөлшектенсін,
Көрінбесе, кім оны өлшеп көрсін,
Түгел болсам сырт көзге, болды» - дедің
Жұрттың көзін өзіңе өлшем көріп..
Жан-жағың құз, қызыл шатқал,
Өрлеп кімдер жетіп еді?
Күнгей шатқал биігіңнен
Еңлік тере кетіп еді,
Не дерсің кінәмшіл жүрекке,
Шындыққа теліген ар атын?
Не дерсің беу, аңғал жүрекке,
Алданып тосыннан қалатын...
Тасқа жазу қалдырған
тарихымда бабалар...
Жеткізсін деп ұрпаққа,
күн туғанда саралар.
«Қарғыс алып, қарайып, қара түске боялған...»
Оқығанда бұ жолды көңіліме ой алғам.
Содан бері қар жауса, жапалақтап,
Ақ әлем...
Жұпты бөлсе, білемін дара болар,
Бағы күйген ақ жүзі қара болар.
Тақты бөлсе, бүтіндік ада болар
Жарты, сынық, бөлшектер ғана болар...
Дос дегенің күнде қарап, жалықтырар айна емес,
Дос дегенің шытырлатып санап алар пайда емес,
Көлеңке боп еріп жүрсе, нағыз досың ол да емес,
Дос дегенің қанжығаға байлап жүрер олжа емес.
Уақыт байыз тапқандай,
байырқап тұр-ау жел баяу.
Желе жортып келеді
Мұңды Асан мінген желмая.
Халқым қалың жұрт атанса,
Мен бір жалаң тінімін -
дәрежесі көкпен талас
хақ тұғырлы халқымның,
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі